Quyền Của Người Lao Động Thời Vụ Khi Chấm Dứt Hợp Đồng Trước Thời Hạn Là Gì?Tìm hiểu chi tiết qua ví dụ minh họa, những vướng mắc và căn cứ pháp lý.
1. Quyền Của Người Lao Động Thời Vụ Khi Chấm Dứt Hợp Đồng Trước Thời Hạn Là Gì?
Người lao động thời vụ là những lao động làm việc có tính chất tạm thời, không ổn định và thường với hợp đồng có thời hạn dưới 12 tháng. Do tính chất ngắn hạn của công việc, người lao động thời vụ thường đối mặt với các tình huống chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, gây ra nhiều lo lắng về quyền lợi của họ.
Quyền của người lao động thời vụ khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn là gì? Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, người lao động thời vụ có quyền chấm dứt hợp đồng trước thời hạn nhưng phải báo trước cho người sử dụng lao động ít nhất 3 ngày làm việc đối với hợp đồng dưới 12 tháng, trừ một số trường hợp đặc biệt như bị ngược đãi, không được trả lương đúng hạn, hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc như thỏa thuận.
Khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn đúng pháp luật, người lao động thời vụ có quyền:
- Nhận lương đầy đủ đến thời điểm chấm dứt hợp đồng.
- Nhận lại sổ bảo hiểm xã hội và các giấy tờ khác liên quan đến quá trình làm việc.
- Yêu cầu bồi thường nếu bị thiệt hại do lỗi của người sử dụng lao động.
- Được trả các khoản tiền trợ cấp, nếu có đủ điều kiện, bao gồm trợ cấp thôi việc hoặc các khoản trợ cấp khác đã thỏa thuận trong hợp đồng.
2. Ví Dụ Minh Họa Về Quyền Của Người Lao Động Thời Vụ Khi Chấm Dứt Hợp Đồng Trước Thời HạnAnh Hùng ký hợp đồng lao động thời vụ 6 tháng với một công ty xây dựng, công việc của anh là phụ hồ tại một công trình ở Hà Nội. Tuy nhiên, do điều kiện làm việc không an toàn, anh Hùng nhiều lần bị công ty ép làm thêm giờ mà không được trả thêm lương. Sau nhiều lần phản ánh nhưng không được giải quyết, anh Hùng quyết định chấm dứt hợp đồng trước thời hạn và thông báo cho công ty trước 3 ngày.
Công ty không chấp nhận yêu cầu của anh và giữ lại lương của tháng làm việc cuối cùng. Anh Hùng đã nộp đơn khiếu nại lên Sở Lao động – Thương binh và Xã hội. Sau khi xác minh, công ty phải trả đầy đủ lương còn thiếu và bàn giao lại sổ bảo hiểm xã hội cho anh.
Phân tích ví dụ:
Trong trường hợp này, anh Hùng đã thực hiện đúng quyền lợi của mình khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn vì điều kiện làm việc không an toàn. Công ty vi phạm quyền lợi của anh bằng việc giữ lại lương, dẫn đến việc bị xử lý theo quy định pháp luật.
3. Những Vướng Mắc Thực Tế Khi Chấm Dứt Hợp Đồng Trước Thời Hạn
Những vướng mắc thực tế:
Việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn đối với lao động thời vụ thường gặp nhiều vướng mắc, như:
- Thiếu hiểu biết về quyền lợi: Nhiều lao động thời vụ, đặc biệt là lao động phổ thông, không nắm rõ quyền lợi khi chấm dứt hợp đồng, dẫn đến việc bị doanh nghiệp ép buộc hoặc không dám lên tiếng đòi quyền lợi.
- Ngại đối mặt với người sử dụng lao động: Do tính chất không ổn định của công việc, người lao động thời vụ thường lo ngại mất việc hoặc bị “danh sách đen” trong ngành, nên không dám chấm dứt hợp đồng khi gặp điều kiện làm việc không tốt.
- Doanh nghiệp không tuân thủ quy định: Một số doanh nghiệp không trả lương đầy đủ, giữ lại sổ bảo hiểm xã hội, hoặc yêu cầu người lao động phải bồi thường khi họ chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, dù lý do chấm dứt là hợp pháp.
- Khó khăn trong quá trình khiếu nại: Thủ tục khiếu nại và giải quyết tranh chấp lao động đôi khi phức tạp và tốn thời gian, khiến nhiều lao động thời vụ bỏ cuộc giữa chừng, chấp nhận thiệt thòi về quyền lợi.
4. Những Lưu Ý Cần Thiết Về Quyền Chấm Dứt Hợp Đồng Trước Thời Hạn
Để bảo đảm quyền lợi khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, người lao động thời vụ cần chú ý:
- Thông báo chấm dứt hợp đồng đúng quy định: Người lao động cần báo trước ít nhất 3 ngày làm việc với hợp đồng dưới 12 tháng, trừ các trường hợp đặc biệt có thể chấm dứt ngay không cần báo trước.
- Lưu giữ bằng chứng về điều kiện làm việc: Trong trường hợp chấm dứt hợp đồng do điều kiện làm việc không an toàn hoặc không được trả lương đúng hạn, người lao động nên lưu trữ các bằng chứng như hình ảnh, email trao đổi, hoặc ghi âm để có cơ sở khiếu nại.
- Yêu cầu trả lương và giấy tờ đúng hạn: Khi chấm dứt hợp đồng, người lao động cần yêu cầu doanh nghiệp thanh toán lương đầy đủ đến thời điểm chấm dứt và trả lại các giấy tờ liên quan như sổ bảo hiểm xã hội, giấy quyết định thôi việc.
- Tham khảo ý kiến luật sư hoặc cơ quan bảo vệ quyền lợi lao động: Nếu gặp khó khăn hoặc bị vi phạm quyền lợi, người lao động nên tham khảo ý kiến từ các luật sư hoặc cơ quan bảo vệ quyền lợi lao động như công đoàn, thanh tra lao động.
- Tìm hiểu kỹ quy định pháp luật trước khi chấm dứt hợp đồng: Người lao động nên nắm rõ các quy định về quyền lợi khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn để tránh bị doanh nghiệp lợi dụng hoặc ép buộc.
5. Căn Cứ Pháp Lý
- Bộ luật Lao động 2019: Điều 35 và Điều 36 quy định về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động, trong đó có quy định về việc chấm dứt hợp đồng lao động.
- Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH: Quy định chi tiết về các trường hợp người lao động có quyền chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn mà không cần báo trước.
- Quy định của Chính phủ về xử lý tranh chấp lao động: Các quy định hướng dẫn về quy trình khiếu nại và giải quyết tranh chấp lao động.
Kết luận:
Người lao động thời vụ có quyền chấm dứt hợp đồng trước thời hạn khi có lý do chính đáng và tuân thủ quy định về thông báo trước. Để bảo đảm quyền lợi, người lao động cần nắm vững các quy định pháp luật, lưu giữ bằng chứng và không ngần ngại khiếu nại khi bị vi phạm.
Liên kết nội bộ: Tìm hiểu thêm về quyền lợi lao động
Liên kết ngoại: Thông tin pháp luật lao động mới nhất
Cuối bài: Luật PVL Group.
