1. Người sử dụng lao động có những quyền hạn nào theo quy định pháp luật về lao động?
Người sử dụng lao động có những quyền hạn nào theo quy định pháp luật về lao động? Đây là câu hỏi thường được đặt ra khi đề cập đến mối quan hệ lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động. Theo Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động (NSDLĐ) không chỉ có trách nhiệm bảo đảm quyền lợi cho người lao động mà còn có những quyền hạn nhất định để quản lý, điều hành công việc và hoạt động của doanh nghiệp.
Các quyền hạn của người sử dụng lao động được quy định cụ thể như sau:
- Quyền tuyển dụng, quản lý và điều hành lao động: NSDLĐ có quyền tuyển dụng, sắp xếp, điều chuyển vị trí công việc, phân công nhiệm vụ phù hợp với khả năng và yêu cầu của công việc. Điều này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả làm việc.
- Quyền ký kết, sửa đổi và chấm dứt hợp đồng lao động: NSDLĐ có quyền ký kết, gia hạn, sửa đổi, bổ sung hoặc chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật. Việc chấm dứt hợp đồng phải tuân thủ các quy định về lý do hợp lệ và thủ tục báo trước.
- Quyền khen thưởng, kỷ luật lao động: NSDLĐ có quyền khen thưởng người lao động có thành tích tốt và áp dụng các biện pháp kỷ luật đối với những người vi phạm nội quy công ty, quy định pháp luật. Việc kỷ luật phải đảm bảo đúng trình tự và không xâm phạm nhân phẩm của người lao động.
- Quyền xây dựng và ban hành nội quy lao động: NSDLĐ có quyền xây dựng nội quy lao động, quy chế làm việc, các chính sách khen thưởng và xử lý vi phạm để quản lý lao động một cách hiệu quả. Nội quy phải được đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và thông báo công khai đến người lao động.
- Quyền bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ: NSDLĐ có quyền yêu cầu người lao động bảo mật thông tin kinh doanh, công nghệ và các bí mật khác liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Việc này thường được quy định rõ trong hợp đồng lao động hoặc các thỏa thuận bảo mật.
- Quyền đình chỉ công việc hoặc sa thải lao động: NSDLĐ có quyền đình chỉ công việc hoặc sa thải người lao động khi có lý do chính đáng như vi phạm nghiêm trọng nội quy, không đáp ứng được yêu cầu công việc sau khi đã qua đào tạo lại, hoặc các lý do khác theo quy định pháp luật.
2. Ví dụ minh họa về quyền hạn của người sử dụng lao động
Ví dụ thực tế: Anh Minh là chủ doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử. Trong quá trình hoạt động, anh nhận thấy một số nhân viên không tuân thủ đúng quy định về giờ làm việc, thường xuyên đi muộn và không hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Các quyền hạn mà anh Minh có thể thực hiện:
- Áp dụng kỷ luật lao động: Anh Minh đã ban hành nội quy lao động rõ ràng về giờ giấc làm việc, thái độ công việc và các biện pháp xử lý khi vi phạm. Với những nhân viên vi phạm, anh Minh có quyền áp dụng các biện pháp kỷ luật như nhắc nhở, phạt tiền hoặc đình chỉ công việc theo đúng quy định.
- Điều chuyển công việc: Anh Minh cũng có quyền điều chuyển nhân viên vi phạm sang vị trí công việc khác phù hợp hơn, hoặc yêu cầu họ tham gia các khóa đào tạo để nâng cao hiệu quả làm việc.
- Chấm dứt hợp đồng lao động: Nếu nhân viên không cải thiện sau nhiều lần bị kỷ luật, anh Minh có thể xem xét chấm dứt hợp đồng lao động với lý do chính đáng, tuân thủ quy định về thời gian báo trước và các thủ tục liên quan.
Ví dụ trên cho thấy, người sử dụng lao động có quyền quản lý, kỷ luật và thậm chí chấm dứt hợp đồng lao động với nhân viên nếu họ không tuân thủ quy định.
3. Những vướng mắc thực tế về quyền hạn của người sử dụng lao động
Trong quá trình thực thi quyền hạn, người sử dụng lao động có thể gặp phải một số vướng mắc như sau:
Xung đột với người lao động: Quyền hạn của NSDLĐ đôi khi dẫn đến xung đột với người lao động, đặc biệt khi áp dụng kỷ luật hoặc chấm dứt hợp đồng lao động. Người lao động có thể không đồng ý với quyết định của NSDLĐ và khởi kiện, yêu cầu giải quyết tranh chấp.
Sai sót trong quá trình kỷ luật lao động: Việc kỷ luật không đúng trình tự, thủ tục, hoặc vi phạm quy định về quyền lợi của người lao động có thể dẫn đến khiếu nại, tranh chấp và gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Thiếu minh bạch trong quy định nội quy lao động: Nhiều doanh nghiệp ban hành nội quy lao động không rõ ràng, không được đăng ký với cơ quan nhà nước hoặc không thông báo công khai đến người lao động, dẫn đến khó khăn trong việc thực thi.
Lạm quyền sa thải hoặc đình chỉ lao động: Một số NSDLĐ lạm quyền sa thải hoặc đình chỉ lao động không đúng quy định pháp luật, gây tổn hại đến quyền lợi người lao động và có thể bị xử phạt hành chính hoặc bồi thường.
4. Những lưu ý cần thiết cho người sử dụng lao động
Người sử dụng lao động cần chú ý những điểm sau để thực thi quyền hạn một cách hợp pháp và hiệu quả:
Tuân thủ quy định pháp luật: Mọi quyết định tuyển dụng, kỷ luật, đình chỉ hoặc sa thải người lao động phải tuân thủ đúng quy định của Bộ luật Lao động và các văn bản hướng dẫn liên quan.
Xây dựng nội quy lao động rõ ràng: Nội quy lao động cần được xây dựng minh bạch, đăng ký với cơ quan chức năng và phổ biến đến toàn bộ người lao động để tránh tranh chấp phát sinh.
Lưu giữ hồ sơ kỷ luật và sa thải đầy đủ: Các biện pháp kỷ luật, sa thải phải có biên bản, chứng từ ghi nhận rõ ràng để làm bằng chứng nếu có tranh chấp xảy ra.
Tôn trọng quyền lợi và nhân phẩm của người lao động: Việc kỷ luật, đình chỉ hay sa thải phải được thực hiện đúng trình tự, không xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người lao động.
5. Căn cứ pháp lý về quyền hạn của người sử dụng lao động
Các quyền hạn của người sử dụng lao động được quy định rõ trong các văn bản pháp luật sau:
- Bộ luật Lao động 2019, Chương III: Quy định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong quá trình quản lý, điều hành lao động.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về việc thực thi quyền hạn, kỷ luật lao động và các vấn đề liên quan đến người sử dụng lao động.
- Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH: Quy định về nội quy lao động và các thủ tục liên quan.
Liên kết nội bộ: Quy định về quyền lợi của người lao động và người sử dụng lao động
Liên kết ngoại: Cập nhật mới nhất về quyền hạn người sử dụng lao động
Người sử dụng lao động có những quyền hạn nhất định để quản lý và điều hành doanh nghiệp, song cũng cần tuân thủ đúng quy định pháp luật để tránh xung đột và bảo vệ quyền lợi của cả hai bên trong quan hệ lao động. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc hiểu rõ và thực thi đúng các quyền hạn theo quy định pháp luật.
