Người lao động có quyền gì khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng lao động?Tìm hiểu chi tiết về quyền lợi của người lao động khi hợp đồng lao động bị vi phạm.
1. Người lao động có quyền gì khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng lao động?
Người lao động có quyền gì khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng lao động? Hợp đồng lao động là cam kết pháp lý giữa người lao động và người sử dụng lao động, quy định rõ ràng về quyền lợi và nghĩa vụ của cả hai bên. Khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng các cam kết trong hợp đồng lao động, người lao động có quyền thực hiện các biện pháp bảo vệ quyền lợi của mình, bao gồm:
- Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động: Khi người sử dụng lao động vi phạm nghiêm trọng các điều khoản trong hợp đồng, như không trả lương đúng hạn, không bố trí công việc như thỏa thuận, hoặc không đảm bảo điều kiện làm việc, người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không cần thông báo trước.
- Quyền yêu cầu trả lương và các khoản bồi thường: Người lao động có quyền yêu cầu người sử dụng lao động trả đủ lương và các khoản trợ cấp, thưởng theo đúng thỏa thuận. Nếu bị thiệt hại do hành vi vi phạm hợp đồng của người sử dụng lao động, người lao động còn có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.
- Quyền khiếu nại hoặc khởi kiện ra tòa: Người lao động có quyền khiếu nại lên ban lãnh đạo doanh nghiệp, công đoàn hoặc cơ quan lao động nếu người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng. Nếu không được giải quyết thỏa đáng, người lao động có thể khởi kiện ra tòa để bảo vệ quyền lợi của mình.
- Quyền yêu cầu công đoàn hỗ trợ bảo vệ quyền lợi: Công đoàn là tổ chức đại diện cho người lao động, có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động. Khi gặp vấn đề với người sử dụng lao động, người lao động có thể nhờ đến công đoàn để được tư vấn, hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi.
- Quyền được trả lại các giấy tờ và sổ bảo hiểm xã hội: Khi nghỉ việc, người lao động có quyền yêu cầu người sử dụng lao động trả lại các giấy tờ cá nhân và chốt sổ bảo hiểm xã hội đầy đủ để đảm bảo quyền lợi bảo hiểm.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ về quyền của người lao động khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng:
Anh Minh làm việc tại một công ty sản xuất với hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Theo hợp đồng, công ty cam kết trả lương vào ngày 5 hàng tháng. Tuy nhiên, sau nhiều tháng liên tục trả lương chậm mà không có lý do chính đáng, anh Minh đã phản ánh vấn đề này lên ban lãnh đạo nhưng không được giải quyết.
Vì công ty vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trả lương, anh Minh quyết định đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không cần thông báo trước. Đồng thời, anh Minh yêu cầu công ty bồi thường thiệt hại do vi phạm hợp đồng và nhờ công đoàn can thiệp để đảm bảo quyền lợi.
3. Những vướng mắc thực tế khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng lao động
Những vướng mắc thường gặp khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng lao động:
- Thiếu hiểu biết về quyền lợi: Nhiều người lao động không nắm rõ quyền lợi của mình khi hợp đồng lao động bị vi phạm, dẫn đến việc chấp nhận các điều kiện bất lợi mà không biết cách bảo vệ bản thân.
- Sợ mất việc khi khiếu nại: Một số người lao động ngại khiếu nại hoặc khởi kiện vì lo sợ bị trả thù hoặc mất việc làm, đặc biệt trong những ngành nghề có ít cơ hội việc làm thay thế.
- Quy trình khiếu nại phức tạp và mất thời gian: Việc khiếu nại hoặc khởi kiện đòi quyền lợi thường mất nhiều thời gian, phải trải qua nhiều thủ tục hành chính, khiến người lao động e ngại và không muốn theo đuổi đến cùng.
- Thiếu sự hỗ trợ từ công đoàn: Ở một số doanh nghiệp, công đoàn hoạt động không hiệu quả hoặc không đủ mạnh để bảo vệ người lao động, khiến quá trình giải quyết vi phạm gặp khó khăn.
4. Những lưu ý cần thiết khi người lao động đối mặt với việc vi phạm hợp đồng lao động
Lưu ý quan trọng cho người lao động khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng lao động:
- Nắm rõ các quyền lợi và điều khoản trong hợp đồng lao động: Người lao động nên đọc kỹ hợp đồng lao động và hiểu rõ các quyền lợi của mình để biết khi nào cần yêu cầu bảo vệ quyền lợi.
- Ghi chép và lưu giữ bằng chứng vi phạm: Người lao động cần ghi lại các bằng chứng về vi phạm của người sử dụng lao động như bảng lương, tin nhắn, email hoặc biên bản làm việc để có cơ sở khi khiếu nại hoặc khởi kiện.
- Yêu cầu sự hỗ trợ từ công đoàn: Khi gặp phải vi phạm hợp đồng, người lao động nên tìm đến công đoàn để được hỗ trợ tư vấn và bảo vệ quyền lợi. Công đoàn có vai trò quan trọng trong việc đàm phán và yêu cầu người sử dụng lao động thực hiện đúng cam kết.
- Báo cáo và khiếu nại đúng quy trình: Người lao động cần báo cáo sự việc lên ban lãnh đạo công ty hoặc bộ phận nhân sự trước khi khiếu nại lên cơ quan chức năng. Điều này giúp quá trình giải quyết diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn.
- Chủ động khởi kiện khi cần thiết: Nếu việc khiếu nại không được giải quyết thỏa đáng, người lao động nên chủ động khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình. Đây là biện pháp cuối cùng nhưng cần thiết để đảm bảo người lao động không bị thiệt thòi.
5. Căn cứ pháp lý
Căn cứ pháp lý về quyền của người lao động khi người sử dụng lao động không thực hiện đúng hợp đồng lao động:
- Bộ luật Lao động 2019, Điều 35 quy định quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động khi người sử dụng lao động vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ.
- Nghị định số 145/2020/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết về quy trình xử lý vi phạm hợp đồng lao động và quyền khiếu nại của người lao động.
- Thông tư số 10/2020/TT-BLĐTBXH quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc thực hiện hợp đồng lao động và quyền lợi của người lao động khi hợp đồng bị vi phạm.
Những quy định pháp lý này giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động, đảm bảo các cam kết trong hợp đồng lao động được thực hiện đầy đủ và công bằng.
Liên kết nội bộ: Tìm hiểu thêm về các quyền lợi người lao động tại Luật PVL Group.
Liên kết ngoại: Đọc thêm các trường hợp thực tế về tranh chấp lao động tại Báo Pháp Luật.
