Khi vợ hoặc chồng không còn đóng góp vào tài sản chung, quyền yêu cầu phân chia tài sản là gì?

1) Khi vợ hoặc chồng không còn đóng góp vào tài sản chung, quyền yêu cầu phân chia tài sản là gì?

Câu trả lời chi tiết:
Theo quy định tại Điều 33 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng bao gồm các tài sản được tạo ra trong thời kỳ hôn nhân, thu nhập từ lao động, kinh doanh và các khoản lợi nhuận khác. Cả vợ và chồng đều có quyền bình đẳng trong việc sở hữu, sử dụng và định đoạt tài sản chung, bất kể mức độ đóng góp vào việc tạo lập tài sản.

Tuy nhiên, trong thực tế, có những trường hợp một bên vợ hoặc chồng không còn đóng góp vào tài sản chung do nhiều nguyên nhân khác nhau như không tham gia vào công việc chung, thất nghiệp, hoặc không còn thực hiện nghĩa vụ gia đình. Điều này đặt ra câu hỏi về quyền yêu cầu phân chia tài sản khi bên còn lại cảm thấy rằng họ là người đóng góp nhiều hơn.

Pháp luật không quy định rằng một bên vợ hoặc chồng phải đóng góp tài chính trực tiếp để có quyền lợi về tài sản chung. Ngay cả khi một bên không còn đóng góp, quyền sở hữu tài sản chung vẫn tồn tại bình đẳng giữa hai người, trừ khi có thỏa thuận khác về tài sản trong thời kỳ hôn nhân.

Khi một bên cảm thấy bất công trong việc chia sẻ tài sản chung, họ có thể yêu cầu tòa án phân chia tài sản chung. Điều 59 của Luật Hôn nhân và Gia đình quy định về việc chia tài sản chung khi ly hôn hoặc khi có yêu cầu từ một bên vợ hoặc chồng. Trong quá trình chia tài sản, tòa án sẽ xem xét đến công sức đóng góp của mỗi bên, nhưng việc không đóng góp trong một thời gian ngắn không làm mất đi quyền sở hữu của bên đó đối với tài sản chung.

2) Ví dụ minh họa

Anh H và chị M kết hôn từ năm 2010, và trong suốt thời gian chung sống, cả hai cùng nhau tích lũy được một khối tài sản chung, bao gồm một căn nhà và một số tài sản giá trị khác. Tuy nhiên, từ năm 2017, anh H bắt đầu thất nghiệp và không còn đóng góp về mặt tài chính vào tài sản chung của gia đình. Chị M là người duy trì công việc và tiếp tục đóng góp tài chính để duy trì tài sản và cuộc sống gia đình.

Sau một thời gian, do mâu thuẫn về trách nhiệm và đóng góp, chị M quyết định yêu cầu tòa án phân chia tài sản chung, với lý do anh H không còn đóng góp vào tài sản gia đình. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, việc anh H không đóng góp tài chính trong một khoảng thời gian không làm mất đi quyền lợi của anh đối với tài sản chung.

Tòa án sẽ dựa trên nhiều yếu tố để xem xét yêu cầu chia tài sản, bao gồm cả việc anh H có tham gia đóng góp vào tài sản trước đó và các trách nhiệm khác mà anh có thể thực hiện trong gia đình. Do đó, anh H vẫn có quyền được chia phần tài sản chung, mặc dù chị M là người đóng góp tài chính chính trong những năm gần đây.

3) Những vướng mắc thực tế

Trong thực tế, việc xác định quyền yêu cầu chia tài sản chung khi một bên không còn đóng góp có thể gặp nhiều vướng mắc, bao gồm:

• Khó khăn trong việc xác định công sức đóng góp: Một vướng mắc phổ biến là việc xác định mức độ đóng góp của mỗi bên vào tài sản chung. Pháp luật không chỉ xét đến đóng góp tài chính mà còn xem xét đến các đóng góp khác như chăm sóc con cái, quản lý gia đình. Vì vậy, việc đánh giá công sức đóng góp của mỗi bên thường gặp khó khăn và dẫn đến tranh chấp.
• Tranh chấp về việc chia tài sản khi ly hôn: Trong nhiều trường hợp, một bên vợ hoặc chồng cảm thấy rằng mình đã đóng góp nhiều hơn và xứng đáng nhận được phần tài sản lớn hơn. Tuy nhiên, việc phân chia tài sản không chỉ dựa trên mức độ đóng góp tài chính mà còn phải xét đến hoàn cảnh gia đình và các yếu tố khác, khiến tranh chấp về tài sản trở nên phức tạp.
• Tài sản chung và tài sản riêng bị lẫn lộn: Trong nhiều trường hợp, tài sản riêng của một bên vợ hoặc chồng bị lẫn lộn với tài sản chung, dẫn đến khó khăn trong việc phân định rõ ràng đâu là tài sản chung và đâu là tài sản riêng. Điều này càng làm tăng thêm tranh chấp trong quá trình phân chia tài sản.

4) Những lưu ý cần thiết

Để đảm bảo quyền lợi và tránh tranh chấp về tài sản chung khi một bên vợ hoặc chồng không còn đóng góp, cần lưu ý các điểm sau:

• Lập thỏa thuận về tài sản: Việc lập thỏa thuận rõ ràng về tài sản chung và tài sản riêng ngay từ đầu sẽ giúp tránh các tranh chấp về sau. Thỏa thuận này có thể được lập bằng văn bản và có thể công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
• Quản lý tài sản minh bạch: Việc quản lý tài sản chung một cách minh bạch và rõ ràng giúp tránh các tranh cãi về quyền lợi khi một bên không còn đóng góp. Cả hai bên vợ chồng nên duy trì hồ sơ tài sản đầy đủ để có căn cứ rõ ràng trong quá trình chia tài sản.
• Tham khảo ý kiến luật sư: Khi xảy ra tranh chấp về tài sản hoặc khi muốn yêu cầu phân chia tài sản, tham khảo ý kiến luật sư là điều cần thiết. Luật sư sẽ giúp xác định quyền lợi của mỗi bên và đưa ra phương án giải quyết hợp lý.
• Thống nhất về trách nhiệm trong hôn nhân: Trong quá trình hôn nhân, việc thống nhất về trách nhiệm tài chính và các đóng góp khác sẽ giúp hạn chế các xung đột về tài sản sau này. Việc không còn đóng góp tài chính không nên là lý do dẫn đến tranh cãi nếu cả hai bên có sự thông hiểu và thỏa thuận về trách nhiệm của nhau.

5) Căn cứ pháp lý

• Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Điều 33 quy định về tài sản chung của vợ chồng, Điều 59 quy định về việc chia tài sản chung khi ly hôn. Theo các điều khoản này, tòa án sẽ xem xét đến công sức đóng góp của mỗi bên, nhưng việc không đóng góp không tự động làm mất quyền lợi về tài sản chung.
• Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền sở hữu tài sản và các giao dịch dân sự liên quan đến tài sản chung và riêng trong hôn nhân.

Những quy định pháp lý này giúp xác định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của vợ chồng đối với tài sản chung, ngay cả khi một bên không còn đóng góp. Để bảo vệ quyền lợi của mình và tránh các tranh chấp, việc tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật và tham khảo ý kiến từ các chuyên gia pháp lý như Luật PVL Group là điều cần thiết.

Liên kết nội bộ: Chuyên mục Hôn nhân tại Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật – Bạn đọc