Quyền lợi của người lao động khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật là gì?Tìm hiểu quyền lợi của người lao động khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật, bao gồm các quyền lợi, ví dụ minh họa và lưu ý quan trọng.
1. Quyền lợi của người lao động khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật là gì?
Chấm dứt hợp đồng thử việc là một vấn đề phổ biến trong môi trường lao động, và không phải lúc nào cũng diễn ra một cách hợp pháp. Theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động có quyền lợi rõ ràng khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật.
Định nghĩa chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật:
Chấm dứt hợp đồng thử việc được coi là trái pháp luật khi người sử dụng lao động không tuân thủ các quy định về quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động, cụ thể như không thông báo trước, không có lý do chính đáng hoặc không tuân thủ quy trình chấm dứt hợp đồng.
Quyền lợi của người lao động:
- Quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại: Người lao động có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hợp đồng thử việc bị chấm dứt trái pháp luật. Bồi thường này có thể bao gồm lương cho những ngày làm việc còn lại trong hợp đồng thử việc và các khoản phụ cấp khác.
- Quyền khởi kiện: Người lao động có quyền khởi kiện người sử dụng lao động nếu cảm thấy quyền lợi của mình bị xâm phạm. Họ có thể nộp đơn khiếu nại đến các cơ quan chức năng như Sở Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân.
- Quyền yêu cầu được giải thích lý do chấm dứt: Người lao động có quyền yêu cầu người sử dụng lao động giải thích rõ lý do tại sao họ bị chấm dứt hợp đồng thử việc. Điều này không chỉ giúp họ hiểu rõ tình huống mà còn có cơ sở để yêu cầu bồi thường nếu lý do không hợp lý.
- Quyền bảo vệ thông tin cá nhân: Người lao động có quyền yêu cầu bảo vệ thông tin cá nhân của mình không bị tiết lộ ra ngoài mà không có sự đồng ý.
- Quyền yêu cầu bảo hiểm xã hội: Nếu hợp đồng thử việc bị chấm dứt, người lao động vẫn có quyền yêu cầu thanh toán các quyền lợi bảo hiểm xã hội nếu họ đã tham gia trong thời gian thử việc.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ: Chị Lê Thị H được nhận vào làm việc tại Công ty ABC với hợp đồng thử việc kéo dài 2 tháng. Sau 1 tháng làm việc, chị H nhận thấy mình không đạt yêu cầu do công ty yêu cầu thực hiện công việc quá khắt khe và không được hướng dẫn đầy đủ.
Ngày hôm sau, chị H nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng thử việc mà không được thông báo trước hoặc giải thích lý do cụ thể. Chị H cảm thấy mình bị chấm dứt hợp đồng trái pháp luật và quyết định thực hiện quyền lợi của mình.
Chị H đã yêu cầu công ty giải thích lý do chấm dứt và yêu cầu bồi thường cho những ngày làm việc còn lại. Nếu công ty từ chối hoặc không trả lời hợp lý, chị có thể nộp đơn khiếu nại lên Sở Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc khởi kiện ra Tòa án.
3. Những vướng mắc thực tế
Dù có quy định rõ ràng về quyền lợi của người lao động khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật, nhưng vẫn tồn tại nhiều vướng mắc mà người lao động thường gặp phải:
- Thiếu thông tin: Nhiều người lao động không được thông báo đầy đủ về quyền lợi của mình, dẫn đến việc họ không biết cách yêu cầu quyền lợi khi bị chấm dứt hợp đồng.
- Khó khăn trong việc khởi kiện: Người lao động thường gặp khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ và chứng cứ khi khởi kiện, do không có kiến thức pháp luật và hỗ trợ từ các tổ chức công đoàn.
- Thái độ từ chối của người sử dụng lao động: Một số công ty không hợp tác hoặc từ chối yêu cầu của người lao động về việc giải thích lý do chấm dứt, khiến họ cảm thấy bất lực.
- Tình trạng thiếu công bằng trong việc giải quyết khiếu nại: Nếu người lao động không có đủ chứng cứ hoặc sự hỗ trợ từ bên thứ ba, họ có thể không nhận được sự công bằng trong việc giải quyết khiếu nại.
4. Những lưu ý quan trọng
Để bảo vệ quyền lợi của mình khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật, người lao động cần lưu ý các điểm sau:
- Nắm rõ quyền lợi của mình: Người lao động nên tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong thời gian thử việc.
- Ghi nhận và lưu giữ chứng từ: Người lao động nên lưu giữ tất cả các tài liệu liên quan đến thử việc, bao gồm thông báo chấm dứt, bảng lương, và các tài liệu khác. Điều này sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của họ nếu cần thiết.
- Yêu cầu thông báo chính thức: Khi có thông báo chấm dứt hợp đồng, người lao động nên yêu cầu công ty thông báo chính thức bằng văn bản, để có căn cứ pháp lý nếu cần khởi kiện.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi, người lao động nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các tổ chức công đoàn hoặc luật sư để được tư vấn và hỗ trợ.
- Không bỏ qua thời hạn khiếu nại: Người lao động cần chú ý đến thời hạn khiếu nại theo quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi của mình được bảo vệ.
5. Căn cứ pháp lý
Để hiểu rõ hơn về quy định liên quan đến quyền lợi của người lao động khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật, dưới đây là một số căn cứ pháp lý quan trọng:
- Bộ luật Lao động năm 2019: Văn bản pháp lý quy định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động, bao gồm các quy định về thử việc và quyền lợi khi bị chấm dứt hợp đồng.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Nghị định này quy định chi tiết về việc thực hiện hợp đồng lao động, bao gồm cả hợp đồng thử việc và các quy định về quyền lợi của người lao động.
- Thông tư 07/2019/TT-BLĐTBXH: Thông tư này hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện các quy định của Bộ luật Lao động liên quan đến thử việc và các quyền lợi của người lao động.
Nếu bạn cần thêm thông tin về quyền lợi của người lao động khi bị chấm dứt hợp đồng thử việc trái pháp luật, bạn có thể truy cập Luật PVL Group hoặc tham khảo thêm từ Báo Pháp Luật.
