Người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép không?Tìm hiểu chi tiết về quyền lợi và quy định pháp luật bảo vệ người lao động khi nghỉ phép.
Người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép không?
Trả lời câu hỏi chi tiết
Theo quy định của Bộ luật Lao động Việt Nam, người lao động có quyền được nghỉ phép hằng năm để đảm bảo sức khỏe và quyền lợi của mình. Ngày nghỉ phép được xem là thời gian để người lao động nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe sau thời gian làm việc. Tuy nhiên, trong thực tế, có những trường hợp người sử dụng lao động yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào những ngày nghỉ phép.
Theo Điều 115 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền nghỉ phép hằng năm có hưởng lương theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động và các quy định của pháp luật. Người sử dụng lao động không được yêu cầu người lao động làm việc vào những ngày nghỉ phép, trừ khi có sự đồng ý của người lao động. Nghĩa là, người lao động hoàn toàn có quyền từ chối làm việc vào ngày nghỉ phép nếu không có sự đồng thuận từ trước.
Nếu người lao động đồng ý làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép, thì người sử dụng lao động phải trả tiền lương làm thêm giờ theo quy định, tức là ít nhất bằng 300% tiền lương ngày làm việc bình thường chưa kể tiền lương của ngày nghỉ phép.
1. Quyền từ chối làm việc vào ngày nghỉ phép của người lao động
Người lao động có quyền từ chối yêu cầu làm việc vào ngày nghỉ phép mà không phải chịu bất kỳ hình thức kỷ luật nào từ phía người sử dụng lao động. Việc nghỉ phép là quyền lợi hợp pháp của người lao động và không thể bị ép buộc phải làm thêm giờ vào thời gian này.
2. Trách nhiệm của người sử dụng lao động
Người sử dụng lao động có trách nhiệm tôn trọng quyền nghỉ phép của người lao động và chỉ được yêu cầu làm thêm giờ khi có sự đồng ý tự nguyện từ phía người lao động. Nếu có sự thỏa thuận làm việc vào ngày nghỉ phép, người sử dụng lao động phải thanh toán lương làm thêm theo đúng quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
Ví dụ minh họa
Ví dụ cụ thể về việc người lao động làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép
Chị Lan là nhân viên văn phòng tại một công ty truyền thông. Vào dịp cuối năm, công ty thường xuyên có nhiều dự án cần hoàn thành gấp, do đó, quản lý đã yêu cầu các nhân viên làm thêm giờ, kể cả vào những ngày nghỉ phép đã được lên kế hoạch trước.
Mặc dù đã có kế hoạch nghỉ phép cùng gia đình, chị Lan đồng ý làm việc thêm vào ngày nghỉ phép để hỗ trợ công ty. Theo thỏa thuận, chị được nhận lương làm thêm giờ với mức 300% so với ngày làm việc bình thường, ngoài tiền lương của ngày nghỉ phép. Điều này giúp chị Lan cảm thấy mình được tôn trọng và động viên khi tự nguyện làm thêm vào ngày nghỉ phép.
Những vướng mắc thực tế
Những vấn đề thường gặp khi yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép
- Thiếu thông tin về quyền lợi nghỉ phép: Nhiều người lao động không biết rõ quyền lợi của mình khi nghỉ phép, dẫn đến việc bị ép buộc làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép mà không nhận đủ lương hoặc không nhận được chế độ phù hợp.
- Ép buộc hoặc gây áp lực cho người lao động: Một số doanh nghiệp vi phạm quy định pháp luật bằng cách ép buộc hoặc gây áp lực buộc người lao động làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép, không tôn trọng quyền nghỉ ngơi của họ.
- Khó khăn trong việc sắp xếp công việc và nghỉ phép: Do yêu cầu công việc và áp lực từ doanh nghiệp, nhiều người lao động cảm thấy khó khăn trong việc bảo vệ quyền nghỉ phép của mình, đặc biệt là khi có những yêu cầu làm thêm giờ từ cấp trên.
- Thiếu minh bạch về thanh toán lương làm thêm: Một số trường hợp người lao động không được thanh toán đúng mức lương làm thêm giờ theo quy định khi làm việc vào ngày nghỉ phép, dẫn đến tranh chấp và cảm giác thiếu công bằng.
Những lưu ý cần thiết
Những điều cần lưu ý khi làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép
- Nắm rõ quyền lợi nghỉ phép của mình: Người lao động cần nắm rõ quyền lợi nghỉ phép để có thể bảo vệ quyền lợi của mình khi có yêu cầu làm thêm giờ vào những ngày này.
- Thỏa thuận rõ ràng với doanh nghiệp: Nếu đồng ý làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép, người lao động nên yêu cầu doanh nghiệp thỏa thuận rõ ràng bằng văn bản về mức lương, chế độ thanh toán để tránh tranh chấp sau này.
- Không nên chịu áp lực phải làm việc vào ngày nghỉ phép: Người lao động có quyền từ chối yêu cầu làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép mà không phải lo ngại bị kỷ luật hay bị phân biệt đối xử.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ công đoàn hoặc pháp lý: Nếu cảm thấy bị ép buộc làm việc vào ngày nghỉ phép, người lao động có thể liên hệ với công đoàn hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình.
Căn cứ pháp lý
Căn cứ pháp lý về việc làm thêm giờ vào ngày nghỉ phép của người lao động
- Bộ luật Lao động 2019: Điều 115 quy định rõ quyền nghỉ phép hằng năm và Điều 107 quy định về làm thêm giờ, bao gồm tiền lương làm thêm vào ngày nghỉ phép.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về quyền lợi nghỉ phép và chế độ làm thêm giờ.
- Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH: Quy định về thanh toán lương làm thêm giờ và các quyền lợi khác khi người lao động làm việc vào ngày nghỉ phép.
Người lao động có thể tìm hiểu thêm các thông tin về quyền nghỉ phép và làm thêm giờ tại chuyên mục lao động của Luật PVL Group hoặc tham khảo thêm các bài viết tại báo Pháp luật để cập nhật những quy định mới nhất.
