Người lao động có quyền yêu cầu bồi thường gì khi hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn?Người lao động có quyền yêu cầu bồi thường khi hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn trong trường hợp bị vi phạm quyền lợi hợp pháp, bao gồm tiền lương, trợ cấp và các quyền lợi khác.
1. Người lao động có quyền yêu cầu bồi thường gì khi hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn?
Hợp đồng lao động thời vụ thường được ký kết cho các công việc ngắn hạn, có tính chất tạm thời hoặc theo mùa. Tuy nhiên, việc chấm dứt hợp đồng lao động thời vụ trước thời hạn mà không có lý do chính đáng có thể dẫn đến việc vi phạm quyền lợi của người lao động. Khi đó, người lao động có quyền yêu cầu bồi thường từ người sử dụng lao động. Vậy, cụ thể người lao động có quyền yêu cầu bồi thường gì khi hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn?
2. Trường hợp chấm dứt hợp đồng thời vụ hợp pháp
Theo Bộ luật Lao động năm 2019, hợp đồng lao động, bao gồm hợp đồng thời vụ, có thể được chấm dứt hợp pháp trong một số trường hợp sau:
- Người lao động hoặc người sử dụng lao động thỏa thuận chấm dứt hợp đồng.
- Người lao động hoặc người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng theo quy định pháp luật, như khi một trong hai bên vi phạm các điều khoản trong hợp đồng hoặc không đáp ứng được điều kiện làm việc.
- Hợp đồng hết hạn: Khi hợp đồng lao động hết thời hạn và không được gia hạn, thì hợp đồng sẽ tự động chấm dứt mà không vi phạm pháp luật.
Nếu việc chấm dứt hợp đồng thuộc vào các trường hợp này, người lao động sẽ không có quyền yêu cầu bồi thường, trừ khi có thỏa thuận khác trong hợp đồng.
3. Trường hợp chấm dứt hợp đồng thời vụ trái pháp luật
a. Chấm dứt không có lý do chính đáng
Người sử dụng lao động không được quyền chấm dứt hợp đồng lao động thời vụ mà không có lý do chính đáng. Nếu người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không thuộc các trường hợp được quy định trong Bộ luật Lao động năm 2019, thì việc này được coi là vi phạm pháp luật và người lao động có quyền yêu cầu bồi thường.
b. Không tuân thủ quy trình báo trước
Theo quy định, nếu người sử dụng lao động muốn chấm dứt hợp đồng thời vụ, họ phải báo trước cho người lao động ít nhất 30 ngày nếu hợp đồng có thời hạn dưới 12 tháng. Nếu người sử dụng lao động không tuân thủ quy trình báo trước này, việc chấm dứt hợp đồng có thể bị coi là trái pháp luật và người lao động có quyền yêu cầu bồi thường.
4. Các quyền lợi và bồi thường khi hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn
Khi hợp đồng lao động thời vụ bị chấm dứt trước thời hạn một cách trái pháp luật, người lao động có thể yêu cầu bồi thường một số quyền lợi sau đây:
a. Bồi thường về tiền lương
Người lao động có quyền yêu cầu bồi thường toàn bộ tiền lương còn lại cho những ngày chưa làm việc theo hợp đồng. Nếu hợp đồng thời vụ quy định thời gian làm việc cụ thể và người lao động chưa làm đủ số ngày công do bị chấm dứt hợp đồng, người sử dụng lao động phải bồi thường cho những ngày còn lại theo mức lương đã thỏa thuận.
b. Bồi thường thiệt hại về tài chính
Ngoài việc bồi thường về tiền lương, người lao động cũng có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài chính nếu việc chấm dứt hợp đồng gây ra các thiệt hại cụ thể như mất thu nhập hoặc các chi phí phát sinh do việc chấm dứt hợp đồng không đúng quy định. Mức bồi thường này sẽ dựa trên mức độ thiệt hại thực tế mà người lao động phải chịu.
c. Trợ cấp thôi việc
Người lao động có thể yêu cầu trợ cấp thôi việc nếu đã làm việc liên tục từ 12 tháng trở lên trước khi hợp đồng lao động thời vụ bị chấm dứt. Trợ cấp thôi việc được tính dựa trên số năm người lao động làm việc cho người sử dụng lao động, với mức trợ cấp tối thiểu là nửa tháng tiền lương cho mỗi năm làm việc.
d. Bồi thường về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế
Người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế cho người lao động. Nếu hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn và người sử dụng lao động không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo hiểm, người lao động có quyền yêu cầu bồi thường tương đương với số tiền bảo hiểm mà họ đã mất.
e. Quyền yêu cầu phục hồi vị trí làm việc
Trong một số trường hợp, người lao động có thể yêu cầu được quay trở lại làm việc tại vị trí cũ nếu việc chấm dứt hợp đồng là trái pháp luật và không có lý do chính đáng. Tuy nhiên, quyền này thường được áp dụng trong các trường hợp lao động dài hạn hoặc khi người lao động muốn tiếp tục công việc trong hợp đồng lao động thời vụ còn lại.
5. Quy trình yêu cầu bồi thường khi hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn
Để đảm bảo quyền lợi khi hợp đồng thời vụ bị chấm dứt trước hạn, người lao động cần thực hiện các bước sau:
- Thỏa thuận trực tiếp với người sử dụng lao động: Đầu tiên, người lao động có thể thỏa thuận với người sử dụng lao động để giải quyết tranh chấp và yêu cầu bồi thường một cách hòa giải.
- Nộp đơn khiếu nại lên cơ quan lao động: Nếu không đạt được thỏa thuận, người lao động có thể nộp đơn khiếu nại lên Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội địa phương hoặc liên hệ với Công đoàn để nhận được sự hỗ trợ.
- Khởi kiện ra tòa án: Nếu tranh chấp không được giải quyết thông qua hòa giải, người lao động có quyền khởi kiện người sử dụng lao động ra tòa án lao động để yêu cầu bồi thường theo quy định pháp luật.
6. Kết luận
Khi hợp đồng lao động thời vụ bị chấm dứt trước hạn một cách trái pháp luật, người lao động có quyền yêu cầu bồi thường về tiền lương, thiệt hại tài chính, bảo hiểm và các quyền lợi khác. Quy trình yêu cầu bồi thường cần tuân thủ các quy định pháp luật và người lao động cần thực hiện các bước thích hợp để bảo vệ quyền lợi của mình.
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật Lao động năm 2019
- Nghị định số 145/2020/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết và thi hành một số điều của Bộ luật Lao động
Liên kết nội bộ: Lao động
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
