Người lao động có được hưởng quyền lợi trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản không?Tìm hiểu chi tiết quy định pháp lý, ví dụ minh họa và những vướng mắc thực tế khi công ty phá sản.
1. Người lao động có được hưởng quyền lợi trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản không?
Người lao động có được hưởng trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản không? Đây là một trong những câu hỏi quan trọng và thường gặp đối với người lao động khi doanh nghiệp gặp tình trạng phá sản. Phá sản không chỉ là vấn đề của doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động, đặc biệt là các quyền lợi về tiền lương, trợ cấp thôi việc và các chế độ bảo hiểm xã hội khác.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, người lao động vẫn có quyền hưởng trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản. Tuy nhiên, quyền lợi này chỉ được áp dụng khi người lao động đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định và việc chi trả trợ cấp được thực hiện từ tài sản còn lại của doanh nghiệp sau khi thanh toán các nghĩa vụ khác.
Điều kiện để người lao động được hưởng trợ cấp thôi việc bao gồm:
- Hợp đồng lao động hợp lệ: Người lao động phải có hợp đồng lao động hợp lệ với doanh nghiệp, bao gồm hợp đồng lao động xác định thời hạn hoặc không xác định thời hạn. Trường hợp người lao động có hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc hợp đồng ngắn hạn dưới 12 tháng thì không thuộc đối tượng được hưởng trợ cấp thôi việc.
- Thời gian làm việc tại doanh nghiệp đủ từ 12 tháng trở lên: Người lao động phải có thời gian làm việc tại doanh nghiệp đủ từ 12 tháng trở lên tính đến thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động. Thời gian làm việc càng lâu thì mức trợ cấp thôi việc càng cao.
- Nguyên nhân chấm dứt hợp đồng lao động là do doanh nghiệp phá sản: Việc chấm dứt hợp đồng lao động phải xuất phát từ nguyên nhân phá sản của doanh nghiệp hoặc doanh nghiệp không còn khả năng thanh toán.
- Trường hợp ngoại lệ: Người lao động sẽ không được hưởng trợ cấp thôi việc nếu bị sa thải do vi phạm kỷ luật lao động nghiêm trọng hoặc các lý do liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật.
Cách tính trợ cấp thôi việc:
Mức trợ cấp thôi việc được tính dựa trên tổng thời gian làm việc thực tế của người lao động tại doanh nghiệp và mức lương bình quân của 6 tháng gần nhất trước khi nghỉ việc. Công thức cụ thể như sau:
- Trợ cấp thôi việc = Số năm làm việc x 1/2 tháng lương bình quân của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc.
Ví dụ, nếu người lao động có thời gian làm việc tại công ty là 5 năm và lương bình quân của 6 tháng cuối cùng là 10 triệu đồng/tháng, thì mức trợ cấp thôi việc sẽ là:
- 5 x 1/2 x 10 triệu = 25 triệu đồng.
2. Ví dụ minh họa về trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản
Để hiểu rõ hơn về quyền lợi trợ cấp thôi việc, hãy xem xét ví dụ sau:
Ví dụ thực tế: Anh Hùng là nhân viên của Công ty B với hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Anh đã làm việc tại công ty được 7 năm, có mức lương bình quân của 6 tháng gần nhất là 12 triệu đồng/tháng. Năm 2024, Công ty B gặp khủng hoảng tài chính nghiêm trọng và buộc phải nộp đơn phá sản.
Theo quy định, anh Hùng đủ điều kiện nhận trợ cấp thôi việc vì:
- Anh có hợp đồng lao động hợp lệ và thời gian làm việc liên tục tại công ty là 7 năm.
- Công ty B đã chính thức nộp đơn phá sản và chấm dứt hoạt động kinh doanh.
Cách tính trợ cấp thôi việc cho anh Hùng:
- Thời gian làm việc: 7 năm.
- Mức lương bình quân: 12 triệu đồng/tháng.
- Mức trợ cấp thôi việc = 7 x 1/2 x 12 triệu = 42 triệu đồng.
Anh Hùng sẽ được nhận 42 triệu đồng trợ cấp thôi việc từ tài sản còn lại của Công ty B sau khi hoàn tất các nghĩa vụ thanh toán nợ ưu tiên khác như nợ thuế, nợ bảo hiểm xã hội và nợ lương.
3. Những vướng mắc thực tế về trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản
Trong thực tế, dù quy định về trợ cấp thôi việc đã được pháp luật bảo vệ, nhưng quá trình thực hiện lại gặp nhiều khó khăn và thách thức. Dưới đây là một số vướng mắc thường gặp:
Thiếu nguồn tài chính để chi trả: Khi doanh nghiệp phá sản, tài sản của doanh nghiệp sẽ được sử dụng để thanh toán các khoản nợ ưu tiên, bao gồm nợ thuế, nợ bảo hiểm xã hội và nợ lương. Nếu tài sản còn lại không đủ để chi trả các khoản này, trợ cấp thôi việc cho người lao động có thể không được thực hiện hoặc chỉ được chi trả một phần.
Thủ tục phá sản phức tạp và kéo dài: Quy trình phá sản doanh nghiệp thường rất phức tạp, kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Trong thời gian này, người lao động phải chờ đợi mà không rõ liệu mình có nhận được trợ cấp thôi việc hay không.
Doanh nghiệp cố tình chậm trễ hoặc không minh bạch: Một số doanh nghiệp lợi dụng thủ tục phá sản để trốn tránh nghĩa vụ trả trợ cấp thôi việc cho người lao động. Việc không minh bạch trong báo cáo tài chính và phân bổ tài sản dễ khiến quyền lợi của người lao động bị xâm phạm.
4. Những lưu ý cần thiết cho người lao động khi doanh nghiệp phá sản
Để đảm bảo quyền lợi được bảo vệ, người lao động cần chú ý các điểm sau:
Bảo quản kỹ hợp đồng lao động và các giấy tờ liên quan: Giữ kỹ hợp đồng lao động, quyết định nghỉ việc, bảng lương và các chứng từ liên quan khác để làm căn cứ khi yêu cầu trợ cấp thôi việc.
Yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ: Người lao động có quyền yêu cầu doanh nghiệp thanh toán đầy đủ các khoản trợ cấp và lương trước khi hoàn tất thủ tục phá sản.
Liên hệ với các cơ quan chức năng: Nếu doanh nghiệp chậm trễ hoặc cố tình trốn tránh nghĩa vụ, người lao động nên liên hệ với các cơ quan chức năng như tòa án, sở lao động hoặc thanh tra lao động để khiếu nại và yêu cầu can thiệp.
Tham khảo ý kiến từ luật sư hoặc chuyên gia pháp lý: Đối với các trường hợp phức tạp, người lao động nên nhờ sự tư vấn từ các luật sư chuyên nghiệp để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
5. Căn cứ pháp lý cho trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản
Quyền lợi trợ cấp thôi việc khi doanh nghiệp phá sản được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
- Luật Phá sản 2014: Điều chỉnh quy trình phá sản doanh nghiệp và quyền lợi của người lao động trong quá trình này.
- Bộ luật Lao động 2019, Điều 46: Quy định về trợ cấp thôi việc cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động do doanh nghiệp phá sản.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về điều kiện và mức trợ cấp thôi việc cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động.
Liên kết nội bộ: Quy định về quyền lợi của người lao động khi công ty phá sản
Liên kết ngoại: Cập nhật mới nhất về quyền lợi trợ cấp thôi việc
Khi doanh nghiệp phá sản, người lao động vẫn có quyền yêu cầu trợ cấp thôi việc, nhưng quá trình thực hiện phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tài sản còn lại của doanh nghiệp, quy trình pháp lý và sự minh bạch của doanh nghiệp. Người lao động cần chủ động bảo vệ quyền lợi của mình và sẵn sàng yêu cầu sự can thiệp từ các cơ quan chức năng khi cần thiết. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ người lao động trong việc bảo vệ các quyền lợi chính đáng của mình trong quá trình làm việc và khi đối mặt với các tình huống khó khăn như doanh nghiệp phá sản.
