Khi nào hệ thống lối thoát hiểm cần được cải tạo để đáp ứng tiêu chuẩn PCCC? Tìm hiểu khi nào hệ thống lối thoát hiểm cần được cải tạo để đáp ứng tiêu chuẩn PCCC, với ví dụ thực tế, lưu ý quan trọng và quy định pháp lý liên quan.
1. Khi nào hệ thống lối thoát hiểm cần được cải tạo để đáp ứng tiêu chuẩn PCCC?
Lối thoát hiểm là một phần quan trọng trong việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại các công trình xây dựng như tòa nhà cao tầng, khu công nghiệp, trung tâm thương mại, nhà xưởng… Các quy định pháp luật hiện hành yêu cầu lối thoát hiểm phải đáp ứng các tiêu chuẩn về kích thước, độ an toàn và hiệu quả để đảm bảo mọi người có thể thoát khỏi công trình an toàn trong trường hợp có sự cố cháy nổ. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, hệ thống lối thoát hiểm có thể bị hư hỏng, xuống cấp hoặc không đáp ứng đủ các yêu cầu PCCC hiện hành. Vậy khi nào hệ thống lối thoát hiểm cần được cải tạo để đáp ứng tiêu chuẩn PCCC?
a. Khi hệ thống lối thoát hiểm không đạt tiêu chuẩn về kích thước và số lượng
Tiêu chuẩn về kích thước và số lượng lối thoát hiểm là yếu tố quan trọng trong thiết kế và xây dựng hệ thống thoát hiểm. Nếu hệ thống lối thoát hiểm hiện tại không đáp ứng được các tiêu chuẩn này (ví dụ như lối thoát quá nhỏ, quá ít hoặc không đủ để phục vụ nhu cầu thoát hiểm), cơ quan chức năng sẽ yêu cầu chủ đầu tư phải tiến hành cải tạo ngay lập tức. Thông thường, tòa nhà cao tầng hoặc những khu vực có đông người thường yêu cầu nhiều lối thoát hiểm hơn để đảm bảo sự an toàn.
b. Khi lối thoát hiểm bị chặn hoặc cản trở
Một lối thoát hiểm hiệu quả phải luôn đảm bảo không có vật cản và luôn sẵn sàng cho việc thoát hiểm khi có sự cố. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, lối thoát hiểm bị cản trở bởi các vật dụng như đồ đạc, hàng hóa hoặc các công trình tạm thời. Nếu lối thoát hiểm không thể sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, các biện pháp cải tạo hoặc sửa chữa cần được tiến hành ngay lập tức để dọn dẹp và làm thông thoáng.
c. Khi lối thoát hiểm xuống cấp hoặc hư hỏng
Hư hỏng và xuống cấp là những nguyên nhân phổ biến khiến lối thoát hiểm cần được cải tạo. Theo thời gian, lối thoát hiểm có thể bị hư hỏng do môi trường, thời tiết hoặc do sử dụng lâu dài mà không được bảo trì đúng cách. Những hư hỏng như cửa thoát hiểm bị kẹt, cầu thang thoát hiểm bị mòn, hoặc đèn chiếu sáng lối thoát không hoạt động sẽ làm giảm hiệu quả của hệ thống thoát hiểm. Khi đó, việc cải tạo hoặc thay mới là cần thiết.
d. Khi có sự thay đổi về quy định PCCC
Thay đổi quy định PCCC cũng là lý do khiến hệ thống lối thoát hiểm cần được cải tạo. Các quy định về PCCC thường xuyên được cập nhật để phù hợp với tình hình thực tế và các tiến bộ kỹ thuật. Nếu hệ thống lối thoát hiểm hiện tại không đáp ứng được các yêu cầu mới, việc cải tạo cần được thực hiện để đảm bảo tuân thủ đúng luật và tránh các vi phạm pháp lý.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ: Tại một tòa nhà chung cư cao cấp ở TP.HCM, hệ thống lối thoát hiểm được xây dựng từ năm 2015. Tuy nhiên, sau khi quy định mới về tiêu chuẩn PCCC được ban hành vào năm 2020, hệ thống thoát hiểm này không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn về kích thước và số lượng lối thoát hiểm cho số lượng cư dân hiện tại.
Cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra và yêu cầu chủ đầu tư cải tạo lại toàn bộ hệ thống lối thoát hiểm, bao gồm việc mở rộng kích thước cửa thoát hiểm, thêm các lối thoát ở một số tầng và lắp đặt đèn chỉ dẫn thoát hiểm theo tiêu chuẩn mới. Chủ đầu tư bị phạt 150 triệu đồng vì không thực hiện nâng cấp hệ thống thoát hiểm theo đúng quy định từ trước đó. Sau đó, tòa nhà đã phải hoàn thành việc cải tạo trong vòng 6 tháng để đảm bảo an toàn cho cư dân.
3. Những vướng mắc thực tế trong việc cải tạo lối thoát hiểm
1. Chi phí cải tạo lớn:
Cải tạo lối thoát hiểm thường đòi hỏi chi phí lớn, đặc biệt là đối với các tòa nhà cao tầng hoặc khu công nghiệp có diện tích rộng. Điều này đôi khi khiến chủ đầu tư hoặc đơn vị quản lý chần chừ trong việc thực hiện các biện pháp cải tạo, dẫn đến việc kéo dài thời gian không đáp ứng tiêu chuẩn PCCC.
2. Thiếu sự giám sát từ cơ quan chức năng:
Mặc dù quy định về cải tạo lối thoát hiểm đã được ban hành, nhưng một số công trình vẫn chưa thực hiện đầy đủ do thiếu sự giám sát chặt chẽ từ phía cơ quan chức năng. Điều này dẫn đến nhiều lối thoát hiểm không đáp ứng đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn chưa được cải tạo kịp thời.
3. Khó khăn trong việc bảo trì định kỳ:
Nhiều tòa nhà, khu vực công nghiệp gặp khó khăn trong việc bảo trì định kỳ hệ thống lối thoát hiểm. Điều này dẫn đến việc lối thoát hiểm bị hư hỏng mà không được phát hiện và sửa chữa kịp thời, gây ra nguy cơ lớn trong các tình huống khẩn cấp.
4. Sự thay đổi quy định pháp lý:
Khi quy định về PCCC thay đổi, việc cập nhật và thực hiện cải tạo lối thoát hiểm đôi khi gặp khó khăn do hệ thống cũ đã được xây dựng theo các quy định trước đó. Điều này yêu cầu chủ đầu tư phải thực hiện việc nâng cấp hoặc cải tạo toàn bộ hệ thống, gây ra tốn kém và ảnh hưởng đến hoạt động của tòa nhà.
4. Những lưu ý cần thiết khi cải tạo lối thoát hiểm
1. Tuân thủ đúng quy định về kích thước và số lượng lối thoát hiểm:
Các tòa nhà và công trình phải đảm bảo rằng lối thoát hiểm có đủ kích thước và số lượng theo quy định. Điều này bao gồm cả chiều rộng của lối thoát, số lượng lối thoát trên mỗi tầng, và việc đảm bảo rằng không có vật cản trên đường thoát hiểm.
2. Thực hiện kiểm tra định kỳ và bảo trì hệ thống:
Lối thoát hiểm cần được kiểm tra và bảo trì định kỳ để đảm bảo luôn sẵn sàng hoạt động. Các bộ phận như cửa thoát hiểm, đèn chỉ dẫn, cầu thang thoát hiểm phải được kiểm tra để phát hiện sớm các hư hỏng và tiến hành sửa chữa kịp thời.
3. Đào tạo và nâng cao nhận thức về an toàn thoát hiểm:
Cư dân và nhân viên làm việc trong các tòa nhà cần được đào tạo về an toàn thoát hiểm. Các buổi diễn tập và tập huấn về sử dụng lối thoát hiểm khi có sự cố cần được tổ chức thường xuyên để mọi người biết cách ứng phó khi có tình huống khẩn cấp xảy ra.
4. Hợp tác với đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp:
Khi thực hiện cải tạo lối thoát hiểm, các chủ đầu tư nên hợp tác với các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp về PCCC để đảm bảo rằng hệ thống thoát hiểm được thiết kế và xây dựng theo đúng tiêu chuẩn an toàn.
5. Căn cứ pháp lý
Các quy định về việc cải tạo lối thoát hiểm để đáp ứng tiêu chuẩn PCCC được quy định rõ trong các văn bản pháp luật sau:
- Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2013): Quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc đảm bảo lối thoát hiểm đạt tiêu chuẩn an toàn.
- Nghị định 79/2014/NĐ-CP: Quy định về các biện pháp PCCC và việc thiết kế, thi công hệ thống thoát hiểm.
- Thông tư 149/2020/TT-BCA: Hướng dẫn cụ thể về kiểm tra, bảo trì và cải tạo lối thoát hiểm để đảm bảo tiêu chuẩn PCCC.
Để tìm hiểu thêm về các quy định pháp lý liên quan đến nhà ở, bạn có thể tham khảo Luật Nhà ở. Đọc thêm thông tin tại Báo Pháp Luật.