Khi nào doanh nghiệp có quyền phát hành cổ phiếu ra công chúng?Tìm hiểu chi tiết về điều kiện, ví dụ thực tế, các vướng mắc và căn cứ pháp lý cần biết.
1. Khi nào doanh nghiệp có quyền phát hành cổ phiếu ra công chúng?
Khi nào doanh nghiệp có quyền phát hành cổ phiếu ra công chúng? Phát hành cổ phiếu ra công chúng là một trong những phương thức huy động vốn phổ biến của các doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty cổ phần. Tuy nhiên, để được phát hành cổ phiếu ra công chúng, doanh nghiệp cần phải đáp ứng các điều kiện nhất định theo quy định pháp luật.
Theo Luật Chứng khoán 2019, một doanh nghiệp được phát hành cổ phiếu ra công chúng khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Là công ty cổ phần: Chỉ các công ty cổ phần mới có quyền phát hành cổ phiếu ra công chúng. Do đó, doanh nghiệp cần phải được thành lập và hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần theo quy định pháp luật.
- Có vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên: Đây là một trong những điều kiện quan trọng để đảm bảo tính ổn định tài chính của doanh nghiệp trước khi phát hành cổ phiếu ra công chúng.
- Hoạt động kinh doanh có lãi trong hai năm liên tiếp trước năm đăng ký chào bán: Doanh nghiệp cần chứng minh được rằng hoạt động kinh doanh của mình có lãi và ổn định trong ít nhất hai năm liền trước khi đăng ký phát hành cổ phiếu.
- Không có nợ quá hạn trên một năm: Doanh nghiệp không được có nợ quá hạn từ một năm trở lên tính đến thời điểm đăng ký chào bán cổ phiếu. Điều này giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp có khả năng tài chính tốt và không gặp vấn đề lớn về quản lý nợ.
- Có phương án phát hành và sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán được Đại hội đồng cổ đông thông qua: Phương án phát hành cổ phiếu và sử dụng số vốn thu được phải được Đại hội đồng cổ đông phê duyệt, nhằm đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng trong việc sử dụng vốn.
- Được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận: Sau khi đáp ứng các điều kiện trên, doanh nghiệp cần nộp hồ sơ đăng ký phát hành cổ phiếu ra công chúng lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để được xem xét và chấp thuận.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ: Công ty Cổ phần X là một công ty hoạt động trong lĩnh vực sản xuất điện tử với vốn điều lệ 50 tỷ đồng. Trong hai năm liên tiếp gần nhất, công ty đạt lợi nhuận cao và không có nợ quá hạn. Ban lãnh đạo công ty quyết định huy động thêm vốn để mở rộng quy mô sản xuất thông qua việc phát hành cổ phiếu ra công chúng.
Công ty đã chuẩn bị phương án phát hành và sử dụng vốn, sau đó trình lên Đại hội đồng cổ đông để thông qua. Sau khi được phê duyệt, công ty nộp hồ sơ đăng ký lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và được chấp thuận. Công ty Cổ phần X đã phát hành thành công cổ phiếu ra công chúng và huy động được số vốn cần thiết cho kế hoạch mở rộng sản xuất.
3. Những vướng mắc thực tế
Việc phát hành cổ phiếu ra công chúng có thể gặp phải nhiều vướng mắc và thách thức thực tế:
- Khó khăn trong việc đáp ứng các điều kiện pháp lý: Nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng được các điều kiện như yêu cầu về vốn điều lệ, tình trạng tài chính hoặc hiệu quả kinh doanh. Điều này khiến họ phải trì hoãn hoặc thay đổi kế hoạch phát hành cổ phiếu ra công chúng.
- Chi phí và thủ tục pháp lý phức tạp: Quy trình phát hành cổ phiếu ra công chúng đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ nhiều thủ tục pháp lý phức tạp và chi phí cao, bao gồm phí tư vấn, phí đăng ký, và các chi phí liên quan đến công bố thông tin.
- Rủi ro về uy tín và giá trị cổ phiếu: Khi phát hành cổ phiếu ra công chúng, doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực về uy tín và giá trị cổ phiếu trên thị trường. Nếu kết quả kinh doanh không tốt hoặc có các thông tin tiêu cực, giá cổ phiếu có thể giảm mạnh, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và các cổ đông.
- Quy trình giám sát chặt chẽ từ cơ quan quản lý: Sau khi phát hành cổ phiếu ra công chúng, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định về công bố thông tin và báo cáo tài chính, chịu sự giám sát chặt chẽ từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các cơ quan quản lý khác. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến các hình thức xử phạt nghiêm khắc.
4. Những lưu ý cần thiết
Để phát hành cổ phiếu ra công chúng thành công, doanh nghiệp cần lưu ý những điểm sau:
- Chuẩn bị kỹ lưỡng phương án phát hành và sử dụng vốn: Đảm bảo rằng phương án phát hành và sử dụng vốn được lập ra một cách chi tiết, minh bạch và khả thi. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp dễ dàng nhận được sự phê duyệt từ Đại hội đồng cổ đông mà còn tăng cơ hội được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận.
- Tăng cường quản lý tài chính và kiểm soát nợ: Doanh nghiệp cần duy trì tình trạng tài chính lành mạnh, không có nợ quá hạn, và tăng cường quản lý dòng tiền để đáp ứng các yêu cầu về phát hành cổ phiếu ra công chúng.
- Tuân thủ các quy định về công bố thông tin: Sau khi phát hành cổ phiếu, doanh nghiệp cần tuân thủ chặt chẽ các quy định về công bố thông tin để đảm bảo minh bạch và duy trì uy tín trên thị trường. Các thông tin quan trọng về tình hình kinh doanh, thay đổi nhân sự cấp cao hay các kế hoạch chiến lược phải được công bố kịp thời.
- Chọn lựa tư vấn chuyên nghiệp: Để quá trình phát hành cổ phiếu diễn ra suôn sẻ, doanh nghiệp nên chọn lựa các đơn vị tư vấn uy tín, có kinh nghiệm trong lĩnh vực chứng khoán để hỗ trợ về pháp lý, tài chính, và quản trị doanh nghiệp.
- Xây dựng uy tín và tạo niềm tin với nhà đầu tư: Trước và sau khi phát hành cổ phiếu, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược truyền thông hiệu quả để tạo niềm tin với nhà đầu tư. Uy tín của doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng lớn đến giá trị cổ phiếu và khả năng huy động vốn trên thị trường.
5. Căn cứ pháp lý
- Luật Chứng khoán 2019, Điều 15 quy định về điều kiện chào bán cổ phiếu ra công chúng, áp dụng cho các công ty cổ phần muốn huy động vốn từ thị trường chứng khoán.
- Nghị định 155/2020/NĐ-CP, hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán, bao gồm các quy định về thủ tục, hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng.
- Thông tư 118/2020/TT-BTC, quy định về việc công bố thông tin trên thị trường chứng khoán và các yêu cầu đối với công ty đại chúng khi thực hiện phát hành cổ phiếu ra công chúng.
Kết luận: Việc phát hành cổ phiếu ra công chúng là một bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp huy động vốn và mở rộng quy mô hoạt động. Để thành công, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện pháp lý, chuẩn bị kỹ lưỡng các phương án phát hành và tuân thủ quy trình công bố thông tin minh bạch.
Liên kết nội bộ: Tìm hiểu thêm về các quy định doanh nghiệp tại đây.
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm tại Báo Pháp Luật.
