Khi nào cư dân có thể yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm trong tòa nhà?

1. Khi nào cư dân có thể yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm trong tòa nhà?

Hệ thống lối thoát hiểm trong tòa nhà đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho cư dân khi xảy ra sự cố cháy nổ hoặc các tình huống khẩn cấp khác. Lối thoát hiểm bao gồm cầu thang thoát hiểm, cửa thoát hiểm, và các bảng hướng dẫn thoát nạn. Theo quy định pháp luật, cư dân có quyền yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm trong các trường hợp sau:

Khi phát hiện dấu hiệu không an toàn: Nếu cư dân nhận thấy có những dấu hiệu như cửa thoát hiểm bị hỏng, cầu thang thoát hiểm bị cản trở, không có biển báo hoặc đèn chiếu sáng khẩn cấp không hoạt động, cư dân có quyền yêu cầu ban quản lý hoặc cơ quan chức năng kiểm tra ngay lập tức để khắc phục.

Sau một sự cố cháy nổ hoặc nguy cơ khác: Sau khi xảy ra một vụ cháy hoặc sự cố có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn tòa nhà, hệ thống thoát hiểm cần được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo nó vẫn hoạt động hiệu quả. Cư dân hoàn toàn có quyền yêu cầu kiểm tra lại hệ thống này để xác định mức độ an toàn.

Khi hệ thống lối thoát hiểm chưa được kiểm tra định kỳ: Theo quy định, hệ thống lối thoát hiểm cần được kiểm tra định kỳ ít nhất mỗi 6 tháng. Nếu cư dân nhận thấy hệ thống này chưa được kiểm tra trong thời gian dài hoặc không rõ lịch kiểm tra, họ có quyền yêu cầu ban quản lý tiến hành kiểm tra.

Khi có sự thay đổi về kiến trúc hoặc mục đích sử dụng của tòa nhà: Nếu tòa nhà có những thay đổi lớn như sửa chữa, nâng cấp hoặc thay đổi mục đích sử dụng, cư dân có thể yêu cầu kiểm tra lại hệ thống thoát hiểm để đảm bảo hệ thống phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn mới.

2. Ví dụ minh họa về việc cư dân yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm

Một ví dụ điển hình xảy ra vào năm 2020 tại một tòa chung cư cao cấp ở TP.HCM. Sau khi xảy ra một vụ cháy nhỏ ở tầng hầm, cư dân bắt đầu lo ngại về tình trạng an toàn của hệ thống thoát hiểm trong tòa nhà. Một số cư dân phát hiện ra rằng, cầu thang thoát hiểm bị chất đống các vật dụng cản trở, cửa thoát hiểm không hoạt động đúng chức năng, và đèn chiếu sáng khẩn cấp không hoạt động. Họ đã lập tức yêu cầu ban quản lý chung cư tiến hành kiểm tra toàn bộ hệ thống lối thoát hiểm. Sau đó, ban quản lý đã phải thay thế toàn bộ hệ thống đèn chiếu sáng và đảm bảo cầu thang thoát hiểm luôn thông thoáng.

Việc yêu cầu kiểm tra kịp thời từ cư dân đã giúp ngăn ngừa được những nguy cơ tiềm ẩn và cải thiện hệ thống an toàn của tòa nhà.

3. Những vướng mắc thực tế trong việc yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm

Thực tế cho thấy, có nhiều vướng mắc trong quá trình cư dân yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm. Một trong những vấn đề phổ biến là sự chậm trễ trong phản hồi từ ban quản lý. Nhiều trường hợp cư dân đã gửi yêu cầu kiểm tra nhưng không nhận được phản hồi nhanh chóng từ ban quản lý tòa nhà, dẫn đến việc hệ thống thoát hiểm vẫn ở tình trạng không an toàn trong một thời gian dài.

Một vấn đề khác là thiếu sự hiểu biết của cư dân về quyền lợi của mình. Không ít cư dân chưa nhận thức đầy đủ về quyền yêu cầu kiểm tra hệ thống thoát hiểm và thường không biết phải làm thế nào khi phát hiện sự cố. Điều này dẫn đến tình trạng cư dân sống trong những tòa nhà có hệ thống thoát hiểm không đạt tiêu chuẩn mà không có biện pháp nào để khắc phục.

Bên cạnh đó, chi phí kiểm tra và bảo trì hệ thống thoát hiểm cũng là một vấn đề. Việc kiểm tra và thay thế các thiết bị hư hỏng trong hệ thống thoát hiểm có thể đòi hỏi chi phí cao, khiến ban quản lý hoặc cư dân ngại yêu cầu thực hiện. Điều này tạo ra nguy cơ tiềm ẩn về an toàn cho toàn bộ tòa nhà.

4. Những lưu ý cần thiết khi yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm

Cư dân cần chú ý một số điểm quan trọng khi yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm:

Lưu ý về thời gian kiểm tra định kỳ: Hệ thống lối thoát hiểm cần được kiểm tra định kỳ ít nhất 6 tháng một lần. Cư dân cần theo dõi lịch kiểm tra của ban quản lý và yêu cầu kiểm tra khi hệ thống đã quá hạn kiểm tra định kỳ.

Chủ động báo cáo khi phát hiện sự cố: Nếu phát hiện các sự cố như cửa thoát hiểm bị hỏng, cầu thang bị cản trở hoặc hệ thống chiếu sáng không hoạt động, cư dân cần báo cáo ngay lập tức cho ban quản lý hoặc cơ quan chức năng để kiểm tra và sửa chữa kịp thời.

Đảm bảo hệ thống thoát hiểm thông thoáng: Cư dân cần hợp tác với ban quản lý để giữ cho lối thoát hiểm luôn thông thoáng, không để đồ đạc, vật dụng cản trở trong khu vực này. Điều này sẽ giúp đảm bảo lối thoát hiểm luôn sẵn sàng sử dụng trong tình huống khẩn cấp.

Lưu ý khi thay đổi kiến trúc tòa nhà: Nếu có sự thay đổi kiến trúc hoặc sửa chữa trong tòa nhà, cư dân cần yêu cầu kiểm tra lại hệ thống lối thoát hiểm để đảm bảo phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn hiện hành.

5. Căn cứ pháp lý về việc yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm

Việc cư dân yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm được bảo vệ bởi các văn bản pháp luật sau:

• Luật Phòng cháy và Chữa cháy năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2013): Quy định về trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức trong việc bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy tại các công trình dân cư và tòa nhà chung cư. Theo luật này, cư dân có quyền yêu cầu kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống lối thoát hiểm khi phát hiện nguy cơ an toàn.
• Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết về công tác phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, yêu cầu các tòa nhà cao tầng phải đảm bảo hệ thống lối thoát hiểm luôn trong tình trạng hoạt động tốt và phải được kiểm tra định kỳ.
• Thông tư 02/2021/TT-BCA: Hướng dẫn chi tiết về quy trình kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống lối thoát hiểm tại các công trình xây dựng, đặc biệt là tòa nhà chung cư.

Kết luận: Khi nào cư dân có thể yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm trong tòa nhà? Câu trả lời là cư dân có quyền yêu cầu kiểm tra hệ thống lối thoát hiểm khi phát hiện dấu hiệu không an toàn, sau sự cố nguy hiểm, khi chưa được kiểm tra định kỳ, hoặc khi tòa nhà có thay đổi lớn về kiến trúc. Đảm bảo hệ thống thoát hiểm luôn sẵn sàng là trách nhiệm chung của cả cư dân và ban quản lý tòa nhà.

Liên kết nội bộ: Tham khảo thêm các quy định về luật nhà ở tại Luật PVL Group.

Liên kết ngoại: Đọc thêm các bài viết liên quan đến quyền và nghĩa vụ cư dân tại Báo Pháp Luật.