Khi nào cần thực hiện kiểm toán nội bộ đối với các giao dịch lớn của doanh nghiệp?Tìm hiểu thời điểm và quy trình kiểm toán nội bộ cho các giao dịch lớn.
1) Khi nào cần thực hiện kiểm toán nội bộ đối với các giao dịch lớn của doanh nghiệp?
Kiểm toán nội bộ là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá và cải thiện hiệu quả các quy trình hoạt động, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong quản lý tài chính. Vậy khi nào doanh nghiệp cần thực hiện kiểm toán nội bộ đối với các giao dịch lớn?
Các trường hợp cần thực hiện kiểm toán nội bộ cho các giao dịch lớn bao gồm:
- Khi giá trị giao dịch vượt ngưỡng nhất định: Doanh nghiệp cần xác định ngưỡng giá trị giao dịch mà ở đó kiểm toán nội bộ trở nên cần thiết. Ví dụ, nếu một giao dịch có giá trị lớn hơn 1 tỷ đồng, doanh nghiệp nên xem xét thực hiện kiểm toán để đảm bảo rằng giao dịch này được thực hiện hợp lý và tuân thủ quy định pháp luật.
- Khi có dấu hiệu bất thường: Nếu trong quá trình thực hiện giao dịch lớn xuất hiện các dấu hiệu bất thường như chi phí cao hơn dự kiến, sự không nhất quán trong hồ sơ tài chính hoặc các khiếu nại từ các bên liên quan, doanh nghiệp cần thực hiện kiểm toán nội bộ ngay lập tức.
- Giao dịch liên quan đến các bên liên quan: Khi giao dịch có sự tham gia của các bên liên quan, ví dụ như các cổ đông lớn, các thành viên trong ban lãnh đạo, hoặc các công ty liên kết, doanh nghiệp cần thực hiện kiểm toán nội bộ để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình thực hiện giao dịch.
- Giao dịch liên quan đến tài sản lớn: Đối với các giao dịch liên quan đến mua bán tài sản lớn, như bất động sản hoặc thiết bị sản xuất, doanh nghiệp cần thực hiện kiểm toán nội bộ để xác minh giá trị tài sản, đảm bảo rằng giá cả và điều kiện giao dịch là hợp lý.
- Trước khi ký hợp đồng: Doanh nghiệp nên thực hiện kiểm toán nội bộ trước khi ký kết các hợp đồng lớn để đảm bảo rằng các điều khoản trong hợp đồng là hợp lý và có lợi cho doanh nghiệp. Kiểm toán cũng giúp phát hiện các rủi ro tiềm ẩn trước khi cam kết tài chính.
2) Ví dụ minh họa
Để làm rõ hơn về khi nào cần thực hiện kiểm toán nội bộ đối với các giao dịch lớn của doanh nghiệp, hãy xem xét một ví dụ cụ thể.
Công ty Cổ phần Công nghệ ABC đang xem xét một giao dịch mua lại một công ty con với giá trị lên đến 50 tỷ đồng. Đây là một giao dịch lớn và có ảnh hưởng lớn đến tình hình tài chính của công ty.
Quy trình kiểm toán nội bộ cho giao dịch mua lại của Công ty ABC:
- Xác định ngưỡng giá trị giao dịch: Công ty ABC đã xác định rằng bất kỳ giao dịch nào vượt quá 10 tỷ đồng đều cần phải thực hiện kiểm toán nội bộ trước khi quyết định.
- Thực hiện kiểm toán nội bộ: Trước khi tiến hành mua lại, Công ty ABC đã yêu cầu bộ phận kiểm toán nội bộ thực hiện một cuộc kiểm toán toàn diện đối với công ty con, bao gồm kiểm tra tài chính, tài sản, và các hợp đồng hiện tại.
- Đánh giá các rủi ro: Kiểm toán viên đã phát hiện một số vấn đề liên quan đến tài sản của công ty con, bao gồm sự không nhất quán trong báo cáo tài chính và các khoản nợ chưa được ghi nhận.
- Đề xuất khắc phục: Dựa trên kết quả kiểm toán, ban giám đốc Công ty ABC đã quyết định tạm hoãn giao dịch mua lại cho đến khi các vấn đề được giải quyết. Họ đã yêu cầu công ty con thực hiện các biện pháp khắc phục và cung cấp báo cáo tài chính chính xác.
- Ký hợp đồng sau khi kiểm toán hoàn tất: Sau khi các vấn đề được giải quyết và kiểm toán viên xác nhận rằng tình hình tài chính của công ty con đã được điều chỉnh, Công ty ABC tiến hành ký kết hợp đồng mua lại.
3) Những vướng mắc thực tế
Mặc dù việc thực hiện kiểm toán nội bộ cho các giao dịch lớn là cần thiết, nhưng trong thực tế vẫn tồn tại nhiều vướng mắc mà doanh nghiệp có thể gặp phải:
Khó khăn trong việc thu thập dữ liệu:
Trong một số trường hợp, việc thu thập dữ liệu và thông tin cần thiết để thực hiện kiểm toán có thể gặp khó khăn. Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng mọi thông tin được ghi chép chính xác và đầy đủ.
Thiếu nhân lực và nguồn lực:
Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, thường thiếu nhân lực chuyên trách để thực hiện kiểm toán nội bộ. Điều này có thể dẫn đến việc kiểm toán không được thực hiện đầy đủ hoặc không hiệu quả.
Kháng cự từ nhân viên:
Nhân viên có thể cảm thấy không thoải mái khi có sự giám sát từ kiểm toán nội bộ. Điều này có thể dẫn đến sự kháng cự và giảm hiệu quả của quá trình kiểm toán.
Thiếu minh bạch trong thông tin:
Một số doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc cung cấp thông tin chính xác và kịp thời cho kiểm toán viên. Thiếu minh bạch này có thể dẫn đến sự nghi ngờ từ phía các bên liên quan.
4) Những lưu ý quan trọng
Lập kế hoạch kiểm toán rõ ràng:
Doanh nghiệp cần có kế hoạch kiểm toán rõ ràng cho từng giao dịch lớn. Kế hoạch này cần xác định mục tiêu, phạm vi, thời gian và phương pháp kiểm toán.
Đảm bảo tính độc lập:
Kiểm toán viên nội bộ cần đảm bảo tính độc lập trong quá trình thực hiện kiểm toán. Điều này giúp đảm bảo rằng các báo cáo kiểm toán được thực hiện một cách khách quan và trung thực.
Đào tạo nhân viên:
Cần thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo cho nhân viên về quy trình kiểm toán và cách thức thực hiện kiểm toán nội bộ. Việc này giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng cho nhân viên.
Theo dõi và đánh giá:
Doanh nghiệp cần theo dõi và đánh giá kết quả kiểm toán để đảm bảo rằng các khuyến nghị trong báo cáo được thực hiện một cách kịp thời và hiệu quả.
Minh bạch thông tin:
Cần phải đảm bảo tính minh bạch trong việc thông báo kết quả kiểm toán cho các bên liên quan. Điều này giúp xây dựng lòng tin và sự đồng thuận giữa các bên.
5) Căn cứ pháp lý
Các quy định pháp lý liên quan đến việc kiểm toán nội bộ cho các giao dịch lớn bao gồm:
- Luật Doanh nghiệp 2020:
Luật Doanh nghiệp quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ. Các quy định này giúp đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của các bên liên quan. - Luật Kế toán 2015:
Luật Kế toán quy định về trách nhiệm lập báo cáo tài chính và kiểm soát nội bộ. Doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định này để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của thông tin tài chính. - Bộ luật Dân sự 2015:
Bộ luật Dân sự quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng, bao gồm cả việc thực hiện kiểm toán nội bộ. - Quy định về thuế:
Doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định về thuế khi thực hiện các hoạt động liên quan đến kiểm toán nội bộ. Việc không hoàn thành nghĩa vụ thuế có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng.
Kết luận:
Khi nào cần thực hiện kiểm toán nội bộ đối với các giao dịch lớn của doanh nghiệp là một câu hỏi quan trọng trong quản lý tài chính. Doanh nghiệp cần thực hiện quy trình kiểm toán một cách cẩn thận và tuân thủ đúng các quy định pháp luật để đảm bảo hiệu quả và minh bạch trong hoạt động.
Liên kết nội bộ: Doanh nghiệp
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật
