Tìm hiểu các trường hợp hợp đồng dân sự có thể được sửa đổi, bổ sung, cách thực hiện đúng quy định pháp luật và những lưu ý quan trọng khi sửa đổi, bổ sung hợp đồng dân sự.
Hợp đồng dân sự là một thỏa thuận pháp lý quan trọng giữa các bên tham gia giao dịch. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện hợp đồng, có thể phát sinh những tình huống cần thiết phải sửa đổi, bổ sung hợp đồng để phù hợp với thực tế hoặc để đảm bảo quyền lợi của các bên. Vậy, hợp đồng dân sự có thể được sửa đổi, bổ sung trong những trường hợp nào và cách thực hiện ra sao? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về các trường hợp và quy trình sửa đổi, bổ sung hợp đồng dân sự theo đúng quy định pháp luật.
1. Hợp đồng dân sự có thể được sửa đổi, bổ sung trong những trường hợp nào?
Theo Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dân sự có thể được sửa đổi, bổ sung khi có sự thỏa thuận giữa các bên hoặc trong những trường hợp pháp luật cho phép. Dưới đây là các trường hợp phổ biến:
1.1. Thỏa thuận giữa các bên về sửa đổi, bổ sung hợp đồng
Các bên tham gia hợp đồng có quyền thỏa thuận để sửa đổi, bổ sung các điều khoản của hợp đồng khi thấy cần thiết. Việc thỏa thuận này phải dựa trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng và không được vi phạm các quy định của pháp luật.
Ví dụ: Ông A và bà B ký hợp đồng thuê nhà trong thời hạn 2 năm. Sau một thời gian, do tình hình tài chính thay đổi, ông A và bà B thỏa thuận bổ sung điều khoản cho phép ông A được giảm tiền thuê nhà trong 6 tháng đầu tiên.
1.2. Sửa đổi, bổ sung theo quy định của pháp luật
Trong một số trường hợp, pháp luật quy định các điều kiện cụ thể cho phép các bên được sửa đổi, bổ sung hợp đồng mà không cần có thỏa thuận trước. Điều này thường áp dụng khi có thay đổi lớn về hoàn cảnh hoặc sự kiện bất khả kháng ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng.
Ví dụ: Hợp đồng xây dựng giữa hai công ty có thể được sửa đổi nếu có sự thay đổi về quy hoạch của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung và tiến độ công việc trong hợp đồng.
1.3. Sửa đổi, bổ sung do phán quyết của tòa án
Trong một số trường hợp, tòa án có thể ra phán quyết yêu cầu sửa đổi, bổ sung hợp đồng nếu nhận thấy các điều khoản trong hợp đồng không phù hợp với pháp luật hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho một bên.
Ví dụ: Một hợp đồng vay nợ với lãi suất quá cao có thể bị tòa án yêu cầu sửa đổi lại mức lãi suất theo quy định pháp luật về trần lãi suất.
2. Cách thực hiện sửa đổi, bổ sung hợp đồng dân sự
Việc sửa đổi, bổ sung hợp đồng dân sự cần được thực hiện một cách cẩn thận và tuân thủ đúng quy trình pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của các bên. Các bước thực hiện gồm:
2.1. Thỏa thuận giữa các bên
Trước khi sửa đổi, bổ sung hợp đồng, các bên cần ngồi lại thỏa thuận và thống nhất về các điều khoản sẽ được sửa đổi, bổ sung. Thỏa thuận này nên được lập thành văn bản để làm căn cứ pháp lý sau này.
2.2. Lập phụ lục hợp đồng hoặc hợp đồng mới
Sau khi thỏa thuận, các bên có thể lập phụ lục hợp đồng để ghi nhận những sửa đổi, bổ sung hoặc lập một hợp đồng mới nếu thấy cần thiết. Phụ lục hợp đồng hoặc hợp đồng mới này cần được ký kết bởi tất cả các bên tham gia.
2.3. Công chứng, chứng thực (nếu cần)
Đối với những hợp đồng yêu cầu công chứng, chứng thực, phụ lục hợp đồng hoặc hợp đồng mới cũng cần phải được công chứng hoặc chứng thực để có hiệu lực pháp lý.
2.4. Lưu giữ hợp đồng và phụ lục
Sau khi sửa đổi, bổ sung, các bên cần lưu giữ bản gốc của hợp đồng, phụ lục hợp đồng hoặc hợp đồng mới để làm chứng cứ trong trường hợp có tranh chấp phát sinh.
3. Ví dụ minh họa về sửa đổi, bổ sung hợp đồng dân sự
Ông C và bà D ký hợp đồng mua bán một lô đất với giá 2 tỷ đồng. Sau đó, do có sự thay đổi về giá đất trên thị trường, ông C và bà D thỏa thuận bổ sung điều khoản cho phép tăng giá bán lên 2,2 tỷ đồng. Hai bên đã lập phụ lục hợp đồng để ghi nhận sự thay đổi này và cùng ký kết để chính thức hóa thỏa thuận.
4. Lưu ý quan trọng khi sửa đổi, bổ sung hợp đồng dân sự
- Thỏa thuận rõ ràng và lập văn bản: Mọi sửa đổi, bổ sung cần được thỏa thuận rõ ràng giữa các bên và lập thành văn bản để tránh tranh chấp sau này.
- Kiểm tra tính hợp pháp của các điều khoản sửa đổi, bổ sung: Trước khi ký kết, các bên cần kiểm tra kỹ lưỡng các điều khoản sửa đổi, bổ sung để đảm bảo không vi phạm pháp luật.
- Lưu giữ tài liệu liên quan: Các bên cần lưu giữ đầy đủ hợp đồng gốc và các phụ lục hợp đồng để làm căn cứ pháp lý nếu cần.
5. Kết luận
Hợp đồng dân sự có thể được sửa đổi, bổ sung khi có sự thỏa thuận giữa các bên hoặc theo quy định của pháp luật. Việc sửa đổi, bổ sung cần được thực hiện đúng quy trình, đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia. Để tránh rủi ro pháp lý, các bên cần thỏa thuận rõ ràng, lập văn bản và lưu giữ đầy đủ các tài liệu liên quan.
6. Căn cứ pháp luật
- Bộ luật Dân sự 2015, các điều khoản từ 401 đến 406 quy định về sửa đổi, bổ sung hợp đồng dân sự.
- Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ về công chứng, chứng thực hợp đồng.
