Người lao động có thể yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc trong thời gian thử việc không? Bài viết phân tích quyền yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc của người lao động trong thời gian thử việc, cùng với ví dụ minh họa, vướng mắc thực tế và căn cứ pháp lý.
1. Người lao động có thể yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc trong thời gian thử việc không?
Trong thời gian thử việc, người lao động có quyền yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc nếu những điều kiện này không đảm bảo hoặc không đúng như thỏa thuận ban đầu. Bộ luật Lao động Việt Nam đã quy định rõ ràng về quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động trong thời gian thử việc. Nếu điều kiện làm việc không đáp ứng được yêu cầu tối thiểu về an toàn lao động, sức khỏe hoặc điều kiện làm việc không như đã thỏa thuận, người lao động có thể yêu cầu người sử dụng lao động điều chỉnh các điều kiện này.
Điều kiện làm việc bao gồm nhiều yếu tố như thời gian làm việc, trang thiết bị hỗ trợ, môi trường làm việc, mức độ an toàn, và sự hỗ trợ từ phía cấp trên. Nếu người lao động cảm thấy bất kỳ yếu tố nào trong những điều kiện này không phù hợp, họ có quyền đề xuất với người sử dụng lao động để có sự điều chỉnh phù hợp.
Người lao động nên dựa vào các điều khoản trong hợp đồng thử việc cũng như quy định của pháp luật để yêu cầu điều chỉnh. Trong trường hợp những yêu cầu này không được đáp ứng, người lao động có thể yêu cầu người sử dụng lao động giải thích lý do hoặc thực hiện các biện pháp cần thiết để cải thiện điều kiện làm việc.
Tuy nhiên, việc yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc cần được thực hiện một cách hợp lý và có cơ sở. Người lao động nên nêu rõ lý do và bằng chứng để thuyết phục người sử dụng lao động rằng điều kiện làm việc hiện tại không đảm bảo an toàn hoặc không phù hợp với thỏa thuận ban đầu.
2. Ví dụ minh họa
Giả sử Nguyễn Thị D bắt đầu thử việc tại một công ty chế biến thực phẩm với thời gian thử việc là 2 tháng. Trong hợp đồng thử việc, công ty cam kết cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ lao động để đảm bảo an toàn cho nhân viên trong quá trình làm việc. Tuy nhiên, sau 1 tuần làm việc, Nguyễn Thị D nhận thấy rằng không có đủ trang thiết bị bảo hộ cá nhân cho nhân viên và môi trường làm việc khá nóng bức do hệ thống điều hòa không hoạt động tốt.
Nguyễn Thị D cảm thấy điều kiện làm việc không an toàn và có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Cô quyết định đề xuất với cấp trên về việc điều chỉnh lại điều kiện làm việc, yêu cầu cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ và cải thiện hệ thống làm mát để đảm bảo môi trường làm việc tốt hơn.
Sau khi trình bày các vấn đề này với bộ phận quản lý, Nguyễn Thị D đã được cấp trên xem xét và đồng ý thực hiện các điều chỉnh cần thiết. Công ty đã cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ và sửa chữa hệ thống làm mát, giúp cải thiện môi trường làm việc cho toàn bộ nhân viên.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù người lao động có quyền yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc trong thời gian thử việc, nhưng vẫn tồn tại nhiều vướng mắc thực tế mà họ có thể gặp phải:
Thiếu hiểu biết về quyền lợi: Nhiều người lao động không biết rõ về quyền lợi của mình hoặc không hiểu rằng họ có quyền yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc trong thời gian thử việc. Điều này dẫn đến việc họ tiếp tục làm việc trong điều kiện không đảm bảo mà không dám lên tiếng.
Áp lực từ phía nhà tuyển dụng: Một số người lao động có thể cảm thấy áp lực từ phía nhà tuyển dụng hoặc lo ngại rằng yêu cầu của mình sẽ gây ấn tượng xấu và ảnh hưởng đến kết quả thử việc. Điều này khiến họ không dám yêu cầu điều chỉnh ngay cả khi điều kiện làm việc không phù hợp.
Khó khăn trong việc đưa ra yêu cầu: Khi yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc, người lao động cần có lý do thuyết phục và các bằng chứng cụ thể. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng thu thập đủ thông tin hoặc dữ liệu để chứng minh rằng điều kiện làm việc hiện tại không phù hợp.
Người sử dụng lao động không hợp tác: Trong một số trường hợp, người sử dụng lao động có thể không đồng ý với yêu cầu điều chỉnh hoặc không thực hiện đúng cam kết, điều này gây ra khó khăn cho người lao động trong quá trình làm việc.
4. Những lưu ý quan trọng
Khi người lao động muốn yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc trong thời gian thử việc, có một số điểm quan trọng cần lưu ý:
Tìm hiểu kỹ hợp đồng và quyền lợi của mình: Người lao động nên nắm rõ các điều khoản trong hợp đồng thử việc cũng như các quy định của pháp luật về quyền lợi trong thời gian thử việc. Điều này sẽ giúp họ hiểu rõ quyền lợi của mình và tự tin hơn khi yêu cầu điều chỉnh.
Chuẩn bị lý do và bằng chứng cụ thể: Người lao động cần chuẩn bị kỹ lưỡng các lý do và bằng chứng cụ thể để thuyết phục người sử dụng lao động. Những bằng chứng này có thể là hình ảnh, tài liệu hoặc báo cáo về điều kiện làm việc không an toàn.
Thảo luận một cách cởi mở và chuyên nghiệp: Khi yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc, người lao động nên duy trì thái độ cởi mở và chuyên nghiệp. Việc này sẽ giúp xây dựng mối quan hệ tốt với cấp trên và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thương lượng.
Chọn thời điểm thích hợp: Người lao động nên chọn thời điểm thích hợp để đưa ra yêu cầu điều chỉnh, tránh đưa ra yêu cầu trong những lúc công ty đang căng thẳng hoặc bận rộn với công việc quan trọng.
5. Căn cứ pháp lý
Theo Bộ luật Lao động Việt Nam năm 2019, người lao động có quyền được làm việc trong điều kiện an toàn và được bảo vệ sức khỏe trong suốt quá trình làm việc, bao gồm cả thời gian thử việc. Cụ thể, Điều 138 quy định rằng người sử dụng lao động phải đảm bảo các điều kiện an toàn và vệ sinh lao động cho người lao động trong suốt thời gian làm việc.
Điều 142 của Bộ luật cũng nêu rõ rằng người lao động có quyền yêu cầu người sử dụng lao động thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo điều kiện làm việc an toàn. Nếu người sử dụng lao động không thực hiện đúng cam kết, người lao động có quyền yêu cầu giải quyết thông qua các biện pháp thương lượng hoặc khiếu nại.
Ngoài ra, Nghị định số 145/2020/NĐ-CP cũng quy định chi tiết về quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động liên quan đến điều kiện làm việc. Nghị định này nêu rõ rằng người lao động có quyền yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc nếu các điều kiện này không đảm bảo an toàn hoặc không phù hợp với thỏa thuận.
Trên đây là những thông tin về quyền yêu cầu điều chỉnh điều kiện làm việc của người lao động trong thời gian thử việc. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và hiểu rõ hơn về quyền lợi của mình trong môi trường làm việc.
Đừng quên tham khảo thêm các thông tin khác trên trang Luật PVL Group và Báo Pháp Luật.
