Người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động thử việc nhiều lần không?Tìm hiểu quy định về việc người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động thử việc nhiều lần hay không, bao gồm điều kiện, ví dụ minh họa và các lưu ý quan trọng.
1. Người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động thử việc nhiều lần không?
Thử việc là một giai đoạn quan trọng trong quy trình tuyển dụng, giúp người sử dụng lao động đánh giá năng lực và tính phù hợp của người lao động với vị trí công việc. Theo quy định tại Bộ luật Lao động năm 2019, việc thử việc có những quy định rõ ràng, và câu hỏi đặt ra là: Người sử dụng lao động có thể yêu cầu người lao động thử việc nhiều lần không?
Theo quy định, thời gian thử việc tối đa không quá 60 ngày đối với công việc có thời hạn từ 12 tháng trở lên, và không quá 30 ngày đối với công việc có thời hạn dưới 12 tháng. Tuy nhiên, luật không quy định cụ thể về việc người sử dụng lao động có thể yêu cầu thử việc nhiều lần hay không.
a. Quy định về thử việc
- Thời gian thử việc:
- Thời gian thử việc tối đa đối với các loại hợp đồng lao động được quy định cụ thể như sau:
- Hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên: tối đa 60 ngày.
- Hợp đồng lao động dưới 12 tháng: tối đa 30 ngày.
- Hợp đồng lao động mùa vụ hoặc dưới 3 tháng: không thử việc.
- Thời gian thử việc tối đa đối với các loại hợp đồng lao động được quy định cụ thể như sau:
- Mục đích thử việc:
- Thử việc nhằm đánh giá năng lực, kỹ năng và tính phù hợp của người lao động với công việc mà họ đảm nhận.
b. Yêu cầu thử việc nhiều lần
Trong thực tế, việc yêu cầu người lao động thử việc nhiều lần là một vấn đề phức tạp và có thể gặp phải nhiều tranh cãi. Một số công ty có thể yêu cầu người lao động thử việc lại nếu họ không đạt yêu cầu trong lần thử việc đầu tiên. Điều này không vi phạm quy định pháp luật, nhưng cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản:
- Thời gian thử việc không được vượt quá quy định: Tổng thời gian thử việc không thể vượt quá quy định của pháp luật. Ví dụ, nếu một người lao động đã thử việc 60 ngày, họ sẽ không thể tiếp tục thử việc thêm lần nữa cho cùng một vị trí.
- Yêu cầu phải hợp lý: Người sử dụng lao động cần có lý do chính đáng và hợp lý khi yêu cầu thử việc nhiều lần. Nếu không, điều này có thể bị coi là lạm dụng quyền lực và vi phạm quyền lợi của người lao động.
- Thỏa thuận bằng văn bản: Nếu có yêu cầu thử việc lại, người sử dụng lao động nên lập văn bản ghi nhận thỏa thuận này với người lao động để đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ: Giả sử, chị Nguyễn Thị D được nhận vào làm việc tại Công ty ABC với hợp đồng thử việc 60 ngày. Trong thời gian này, chị không hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao và công ty đã quyết định không ký hợp đồng lao động chính thức.
Sau đó, chị D đã tìm một công việc khác tại Công ty XYZ, nơi cũng yêu cầu thử việc trong 60 ngày. Nếu trong lần thử việc này, chị D vẫn không đáp ứng yêu cầu, công ty có thể yêu cầu thử việc lại một lần nữa cho một vị trí khác.
Tuy nhiên, nếu Công ty XYZ sau đó yêu cầu chị thử việc lại cho cùng một vị trí mà chị đã không đạt yêu cầu trong lần thử việc đầu tiên, điều này sẽ không hợp lý, vì tổng thời gian thử việc cho cùng một vị trí đã đạt đến mức tối đa theo quy định.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù có những quy định rõ ràng về thử việc, trong thực tế vẫn tồn tại một số vướng mắc mà người lao động thường gặp phải:
- Thử việc không công bằng: Nhiều công ty yêu cầu thử việc nhiều lần mà không có lý do chính đáng, khiến người lao động cảm thấy không công bằng và khó chịu. Một số công ty lạm dụng việc thử việc để không phải ký hợp đồng lao động chính thức, gây thiệt hại cho người lao động.
- Thiếu thông tin: Người lao động thường không được cung cấp đầy đủ thông tin về quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong thời gian thử việc, dẫn đến sự mơ hồ trong mối quan hệ lao động.
- Khó khăn trong việc khiếu nại: Nếu người lao động không đạt yêu cầu trong thời gian thử việc, họ thường không biết cách yêu cầu quyền lợi hoặc không dám yêu cầu vì sợ mất việc. Việc này khiến họ dễ dàng bị thiệt thòi.
- Tình trạng khối lượng công việc không hợp lý: Nhiều công ty giao cho người lao động khối lượng công việc quá lớn trong thời gian thử việc, khiến họ không có đủ thời gian để thể hiện năng lực của mình.
4. Những lưu ý quan trọng
Để bảo vệ quyền lợi của mình khi bị yêu cầu thử việc nhiều lần, người lao động cần lưu ý các điểm sau:
- Nắm rõ quyền lợi của mình: Người lao động nên tìm hiểu kỹ về quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong thời gian thử việc để có thể bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
- Ghi nhận và lưu giữ chứng từ: Người lao động cần ghi nhận và lưu giữ tất cả các chứng từ liên quan đến hợp đồng lao động, bảng lương, thông báo thử việc, và các tài liệu khác để có căn cứ bảo vệ quyền lợi của mình khi cần thiết.
- Yêu cầu thông báo chính thức: Khi có yêu cầu thử việc nhiều lần, người lao động nên yêu cầu công ty thông báo chính thức bằng văn bản, để có căn cứ pháp lý nếu cần khởi kiện.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi, người lao động nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các tổ chức công đoàn, luật sư hoặc các cơ quan chức năng để được tư vấn và hỗ trợ.
- Không bỏ qua thời hạn khiếu nại: Người lao động cần chú ý đến thời hạn khiếu nại theo quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi của mình được bảo vệ.
5. Căn cứ pháp lý
Để hiểu rõ hơn về quy định liên quan đến thử việc, dưới đây là một số căn cứ pháp lý quan trọng:
- Bộ luật Lao động năm 2019: Văn bản pháp lý quy định về mối quan hệ lao động, trong đó có quy định về thử việc, quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Nghị định này quy định chi tiết về việc thực hiện hợp đồng lao động, bao gồm cả hợp đồng thử việc và các quy định liên quan đến tiền lương và bảo hiểm xã hội cho người lao động.
- Thông tư 07/2019/TT-BLĐTBXH: Thông tư này hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện các quy định của Bộ luật Lao động về thử việc và các quy định liên quan đến bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Nếu bạn cần thêm thông tin về quy định về thử việc nhiều lần, bạn có thể truy cập Luật PVL Group hoặc tham khảo thêm từ Báo Pháp Luật.
