Doanh nghiệp có thể chấm dứt hợp đồng lao động khi có thiên tai không?Câu trả lời và những quy định pháp lý liên quan sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
1. Doanh nghiệp có thể chấm dứt hợp đồng lao động khi có thiên tai không?
Trong trường hợp thiên tai, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh và đảm bảo công việc cho người lao động. Vậy, doanh nghiệp có thể chấm dứt hợp đồng lao động khi có thiên tai không?
Theo Bộ luật Lao động 2019, một trong những lý do mà doanh nghiệp có thể chấm dứt hợp đồng lao động là khi xảy ra sự kiện bất khả kháng, bao gồm thiên tai. Thiên tai là một sự kiện bất khả kháng, ngoài ý muốn của con người và gây thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp không thể tiếp tục duy trì hợp đồng lao động.
Điều 36 của Bộ luật Lao động 2019 quy định rõ về việc doanh nghiệp có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp bất khả kháng như thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, hoặc những thay đổi pháp lý khiến doanh nghiệp không thể tiếp tục duy trì công việc cho người lao động. Tuy nhiên, để có thể chấm dứt hợp đồng lao động hợp pháp, doanh nghiệp phải thực hiện đúng quy trình báo trước và bồi thường theo quy định của pháp luật.
Do đó, câu trả lời là có, doanh nghiệp có thể chấm dứt hợp đồng lao động khi có thiên tai, nhưng cần tuân thủ các quy định pháp lý về quyền lợi của người lao động.
2. Ví dụ minh họa
Một ví dụ thực tế về việc doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp thiên tai có thể thấy trong bối cảnh trận bão lũ lịch sử tại miền Trung Việt Nam vào năm 2020. Một công ty sản xuất hàng hóa tại Đà Nẵng đã bị thiệt hại nặng nề do nhà máy bị hư hỏng nặng, không thể tiếp tục hoạt động sản xuất.
Do thiệt hại không thể khắc phục ngay lập tức và không có khả năng chi trả lương cho hàng trăm công nhân, doanh nghiệp này đã buộc phải chấm dứt hợp đồng lao động với một phần lớn nhân viên. Trước khi chấm dứt hợp đồng, công ty đã thông báo trước cho người lao động theo đúng quy định pháp luật, đồng thời chi trả các khoản bồi thường hợp pháp cho những người lao động bị mất việc.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù pháp luật cho phép doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp thiên tai, nhưng trên thực tế, quá trình này thường gặp phải nhiều vướng mắc, bao gồm:
- Khả năng bồi thường của doanh nghiệp: Thiên tai gây thiệt hại lớn không chỉ cho người lao động mà còn cho chính doanh nghiệp. Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp không đủ khả năng tài chính để chi trả bồi thường hoặc các khoản trợ cấp cho người lao động khi hợp đồng bị chấm dứt.
- Thỏa thuận về trách nhiệm: Một số doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc đạt được thỏa thuận về các quyền lợi và trách nhiệm giữa các bên khi chấm dứt hợp đồng lao động, đặc biệt là khi người lao động yêu cầu thêm các khoản hỗ trợ hoặc bồi thường ngoài quy định.
- Xung đột lợi ích giữa doanh nghiệp và người lao động: Doanh nghiệp có thể gặp phản ứng từ phía người lao động, bao gồm các cuộc đình công hoặc kiện tụng nếu quá trình chấm dứt hợp đồng không rõ ràng hoặc không tuân thủ đúng quy định pháp luật.
4. Những lưu ý quan trọng
Khi doanh nghiệp phải chấm dứt hợp đồng lao động vì lý do thiên tai, cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh xung đột với người lao động:
- Thông báo trước: Doanh nghiệp phải thông báo trước cho người lao động theo thời gian quy định trong Bộ luật Lao động. Thời gian thông báo thường là từ 30 đến 45 ngày tùy theo loại hợp đồng lao động.
- Bồi thường hợp pháp: Doanh nghiệp phải đảm bảo quyền lợi về bồi thường cho người lao động khi hợp đồng lao động bị chấm dứt. Điều này bao gồm việc chi trả lương, phụ cấp, và các khoản khác theo quy định pháp luật.
- Thực hiện đúng quy trình pháp lý: Quá trình chấm dứt hợp đồng lao động phải được thực hiện theo đúng quy định của Bộ luật Lao động và các văn bản hướng dẫn liên quan, để tránh việc người lao động khiếu nại hoặc khởi kiện.
- Chú trọng thỏa thuận: Trong mọi trường hợp, doanh nghiệp nên cố gắng đàm phán và thỏa thuận với người lao động để đảm bảo sự đồng thuận, tránh các tranh chấp không đáng có sau khi hợp đồng chấm dứt.
5. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Lao động 2019: Điều 36 của Bộ luật này quy định các trường hợp doanh nghiệp có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, bao gồm lý do bất khả kháng như thiên tai.
- Nghị định số 145/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động, trong đó bao gồm các quy định về chấm dứt hợp đồng lao động do sự kiện bất khả kháng.
- Quyết định của Chính phủ về hỗ trợ thiên tai: Các quyết định ban hành hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bao gồm các chính sách về trợ cấp thất nghiệp, bồi thường và hỗ trợ tài chính trong trường hợp hợp đồng lao động bị chấm dứt.
Liên kết nội bộ: Tìm hiểu thêm về các quy định lao động tại đây.
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm các thông tin hữu ích tại Báo Pháp Luật.
Trong trường hợp doanh nghiệp cần chấm dứt hợp đồng lao động khi có thiên tai, điều quan trọng là doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định pháp lý và đảm bảo quyền lợi của người lao động. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn các vấn đề liên quan đến quyền lợi lao động.
