Trách nhiệm của người biểu diễn trong việc bảo vệ quyền nhân thân là gì? Cách thực hiện, vấn đề thực tiễn và lưu ý quan trọng.
Trách nhiệm của người biểu diễn trong việc bảo vệ quyền nhân thân là gì?
Người biểu diễn không chỉ có quyền được bảo vệ mà còn có trách nhiệm trong việc tự bảo vệ và thực thi quyền nhân thân đối với phần trình diễn của mình. Vậy trách nhiệm của người biểu diễn trong việc bảo vệ quyền nhân thân là gì? Bài viết này sẽ phân tích căn cứ pháp luật, cách thực hiện, các vấn đề thực tiễn, ví dụ minh họa, và những lưu ý cần thiết để người biểu diễn có thể bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả.
1. Căn cứ pháp lý về trách nhiệm của người biểu diễn trong việc bảo vệ quyền nhân thân
Quyền và trách nhiệm của người biểu diễn trong việc bảo vệ quyền nhân thân được quy định trong Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, cụ thể:
Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022
Điều 29, Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022 quy định rằng người biểu diễn có quyền nhân thân đối với phần trình diễn của mình, bao gồm quyền được ghi nhận là người biểu diễn và quyền bảo vệ sự toàn vẹn của phần trình diễn. Đồng thời, luật cũng nhấn mạnh trách nhiệm của người biểu diễn trong việc tự bảo vệ quyền nhân thân, đảm bảo không để quyền lợi của mình bị xâm phạm.
Người biểu diễn có trách nhiệm thực hiện các biện pháp để bảo vệ quyền của mình, bao gồm việc giám sát, phát hiện và yêu cầu xử lý các hành vi vi phạm quyền nhân thân.
Nghị định 22/2018/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả và quyền liên quan
Nghị định 22/2018/NĐ-CP chi tiết hóa trách nhiệm của người biểu diễn trong việc bảo vệ quyền nhân thân, khẳng định rằng người biểu diễn cần chủ động trong việc bảo vệ và yêu cầu các bên liên quan thực hiện đúng các cam kết về quyền nhân thân.
2. Cách thực hiện trách nhiệm bảo vệ quyền nhân thân của người biểu diễn
Người biểu diễn cần thực hiện các bước sau để bảo vệ quyền nhân thân của mình:
Bước 1: Đăng ký quyền liên quan
Mặc dù quyền nhân thân được bảo hộ tự động, việc đăng ký quyền liên quan tại Cục Bản quyền tác giả giúp khẳng định quyền lợi và tạo căn cứ pháp lý khi có tranh chấp. Hồ sơ đăng ký bao gồm:
- Đơn đăng ký quyền liên quan.
- Bản sao phần trình diễn hoặc bằng chứng về việc biểu diễn.
- Giấy tờ chứng minh quyền nhân thân của người biểu diễn.
Bước 2: Lập hợp đồng biểu diễn rõ ràng
Người biểu diễn cần lập hợp đồng với các đơn vị tổ chức sự kiện, ghi âm, ghi hình. Hợp đồng cần quy định rõ quyền nhân thân, phạm vi sử dụng phần trình diễn, và điều kiện bảo vệ quyền lợi của người biểu diễn, tránh việc phần trình diễn bị chỉnh sửa, cắt xén hoặc sử dụng trái phép.
Bước 3: Giám sát việc sử dụng phần trình diễn
Người biểu diễn có trách nhiệm theo dõi việc sử dụng phần trình diễn của mình trên các phương tiện truyền thông, nền tảng số và các sản phẩm ghi âm, ghi hình để kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm. Nếu phát hiện phần trình diễn bị xâm phạm, người biểu diễn cần nhanh chóng yêu cầu các bên liên quan ngừng vi phạm và bồi thường thiệt hại nếu có.
3. Vấn đề thực tiễn trong bảo vệ quyền nhân thân của người biểu diễn
Trong thực tế, việc bảo vệ quyền nhân thân của người biểu diễn gặp phải nhiều vấn đề như:
- Vi phạm quyền nhân thân trên các nền tảng trực tuyến: Phần trình diễn của người biểu diễn bị phát lại, cắt ghép, chỉnh sửa mà không có sự đồng ý, làm sai lệch ý nghĩa hoặc làm giảm giá trị của phần trình diễn.
- Thiếu hợp đồng rõ ràng: Nhiều người biểu diễn tham gia biểu diễn mà không có hợp đồng hoặc hợp đồng không quy định rõ về quyền nhân thân, dẫn đến khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp.
- Xâm phạm quyền nhân thân từ các bên thứ ba: Các đơn vị sản xuất, phát sóng có thể vi phạm quyền nhân thân của người biểu diễn bằng cách sử dụng phần trình diễn mà không xin phép hoặc không ghi nhận đúng người biểu diễn.
- Khó khăn trong việc yêu cầu xử lý vi phạm: Khi quyền nhân thân bị xâm phạm, người biểu diễn thường gặp khó khăn trong việc yêu cầu xử lý vi phạm do thiếu bằng chứng hoặc các quy trình pháp lý phức tạp.
4. Ví dụ minh họa
Một ví dụ minh họa là trường hợp của ca sĩ D, người đã biểu diễn trong một chương trình truyền hình và phần trình diễn được ghi lại. Tuy nhiên, khi chương trình phát sóng, phần trình diễn của cô bị cắt xén và chỉnh sửa sai lệch nội dung gốc mà không có sự đồng ý.
Ca sĩ D đã thực hiện các bước bảo vệ quyền nhân thân bằng cách đăng ký quyền liên quan và liên hệ với đơn vị sản xuất yêu cầu chỉnh sửa lại phần trình diễn. Sau khi không đạt được thỏa thuận, cô đã khởi kiện và yêu cầu bồi thường thiệt hại do xâm phạm quyền nhân thân. Trường hợp này nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc lập hợp đồng rõ ràng và giám sát việc sử dụng phần trình diễn.
5. Những lưu ý cần thiết khi bảo vệ quyền nhân thân của người biểu diễn
Khi thực hiện trách nhiệm bảo vệ quyền nhân thân, người biểu diễn cần chú ý đến các điểm sau:
- Lập hợp đồng biểu diễn chi tiết: Đảm bảo rằng hợp đồng biểu diễn quy định rõ về quyền nhân thân, phạm vi sử dụng phần trình diễn và các điều kiện bảo vệ quyền lợi.
- Đăng ký quyền liên quan: Việc đăng ký giúp xác lập căn cứ pháp lý vững chắc để bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp hoặc vi phạm xảy ra.
- Theo dõi các phương tiện truyền thông: Theo dõi và kiểm soát việc sử dụng phần trình diễn của mình, đặc biệt là trên các nền tảng trực tuyến, và yêu cầu xử lý vi phạm kịp thời.
- Sử dụng biện pháp pháp lý khi cần thiết: Khi quyền nhân thân bị xâm phạm, người biểu diễn nên sử dụng các biện pháp pháp lý để yêu cầu bồi thường thiệt hại và bảo vệ danh dự, uy tín cá nhân.
6. Kết luận
Trách nhiệm của người biểu diễn trong việc bảo vệ quyền nhân thân là gì? Người biểu diễn có trách nhiệm tự bảo vệ quyền lợi của mình bằng cách đăng ký quyền liên quan, lập hợp đồng biểu diễn rõ ràng, giám sát việc sử dụng phần trình diễn, và sử dụng các biện pháp pháp lý khi cần thiết. Việc bảo vệ quyền nhân thân giúp người biểu diễn giữ gìn danh dự, uy tín và bảo vệ giá trị sáng tạo của mình trước những vi phạm từ các bên thứ ba.
Để tìm hiểu thêm về bảo vệ quyền nhân thân của người biểu diễn, bạn có thể tham khảo tại sở hữu trí tuệ. Các thông tin pháp lý chi tiết hơn cũng có thể được tìm thấy tại Báo Pháp Luật.
Bài viết được thực hiện với sự tư vấn từ Luật PVL Group.
