Thừa kế tài sản có yêu cầu về thời hiệu không? Nếu có thì là bao lâu

1. Thừa kế tài sản có yêu cầu về thời hiệu không? Nếu có thì là bao lâu?

Thời hiệu thừa kế là khoảng thời gian mà người thừa kế có thể yêu cầu phân chia di sản thừa kế hoặc khởi kiện tranh chấp thừa kế tại tòa án. Theo quy định của Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia thừa kế hoặc tranh chấp quyền thừa kế sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại tài sản.

Thời hiệu thừa kế đối với bất động sản

Đối với tài sản là bất động sản, thời hiệu thừa kế được quy định là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người để lại di sản qua đời. Trong khoảng thời gian 30 năm này, người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia tài sản hoặc khởi kiện để giải quyết các tranh chấp liên quan đến thừa kế bất động sản.

Thời hiệu thừa kế đối với động sản

Đối với tài sản là động sản (như tiền, vàng, xe cộ,…), thời hiệu yêu cầu chia thừa kế là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Sau thời gian này, người thừa kế không còn quyền yêu cầu chia di sản hoặc khởi kiện đòi phần thừa kế của mình.

Thời hiệu khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản

Ngoài việc yêu cầu phân chia di sản, người thừa kế hoặc các bên liên quan cũng có thể yêu cầu người thừa kế khác thực hiện các nghĩa vụ tài sản của người để lại di sản, chẳng hạn như thanh toán nợ. Thời hiệu khởi kiện trong trường hợp này là 03 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

Các trường hợp không áp dụng thời hiệu

Pháp luật Việt Nam cũng quy định một số trường hợp không áp dụng thời hiệu thừa kế, bao gồm:

• Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc (vợ, chồng, con chưa thành niên, cha mẹ không có khả năng lao động) có thể yêu cầu chia phần di sản của họ ngay cả khi thời hiệu đã hết.
• Những tranh chấp hoặc yêu cầu liên quan đến quyền sở hữu tài sản thừa kế mà không bị ràng buộc bởi thời hiệu.

2. Ví dụ minh họa

Ông T qua đời vào năm 1990, để lại một căn nhà nhưng không lập di chúc. Sau khi ông mất, các con của ông không thống nhất được về việc phân chia căn nhà. Năm 2020, sau 30 năm từ thời điểm mở thừa kế, con trai lớn của ông T yêu cầu tòa án phân chia tài sản này.

Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu thừa kế đối với bất động sản là 30 năm. Vì thời hiệu đã hết, con trai lớn của ông T không thể yêu cầu phân chia căn nhà nữa, và quyền yêu cầu thừa kế của ông đã mất hiệu lực.

3. Những vướng mắc thực tế về thời hiệu thừa kế

Trong thực tế, vấn đề thời hiệu thừa kế thường gặp phải nhiều vướng mắc, đặc biệt trong các trường hợp không có di chúc hoặc khi di sản là bất động sản. Một số vướng mắc phổ biến bao gồm:

• Không biết rõ về thời hiệu thừa kế: Nhiều người thừa kế không nắm rõ thời hiệu quy định cho tài sản thừa kế, dẫn đến việc để mất quyền yêu cầu chia thừa kế sau khi thời hiệu đã hết. Điều này thường xảy ra trong các gia đình lớn có nhiều người thừa kế, khi tranh chấp về tài sản không được giải quyết ngay từ đầu.
• Tranh chấp giữa các người thừa kế: Thời hiệu thừa kế thường trở thành vấn đề lớn khi có tranh chấp giữa các người thừa kế. Nếu một trong số người thừa kế yêu cầu phân chia tài sản sau khi thời hiệu đã hết, các thành viên khác có thể phản đối, dẫn đến xung đột và tranh chấp kéo dài.
• Các trường hợp không áp dụng thời hiệu: Một số người thừa kế có quyền yêu cầu tài sản thừa kế bất kể thời hiệu đã hết, ví dụ như con chưa thành niên hoặc cha mẹ không có khả năng lao động. Điều này thường gây ra xung đột giữa các người thừa kế, khi quyền lợi của họ không được bảo vệ đúng mức.

4. Những lưu ý cần thiết khi yêu cầu thừa kế tài sản

Để tránh mất quyền thừa kế và đảm bảo quá trình phân chia tài sản thừa kế diễn ra suôn sẻ, người thừa kế cần lưu ý một số điểm sau:

• Kiểm tra thời hiệu thừa kế: Người thừa kế cần nắm rõ quy định pháp luật về thời hiệu thừa kế cho từng loại tài sản. Nếu quá thời hiệu, họ sẽ mất quyền yêu cầu chia tài sản hoặc khởi kiện tranh chấp.
• Giải quyết tranh chấp sớm: Nếu có tranh chấp về thừa kế, người thừa kế nên cố gắng giải quyết sớm để tránh việc thời hiệu thừa kế hết. Việc đợi quá lâu có thể làm mất quyền yêu cầu phân chia tài sản.
• Lập di chúc rõ ràng: Người để lại tài sản nên lập di chúc rõ ràng, công chứng hợp pháp để tránh tranh chấp và giúp các người thừa kế dễ dàng phân chia tài sản sau khi qua đời.
• Tham khảo ý kiến luật sư: Trong các trường hợp phức tạp hoặc khi có tranh chấp về thừa kế, người thừa kế nên tham khảo ý kiến của luật sư để đảm bảo quyền lợi của mình được bảo vệ và tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.

5. Căn cứ pháp lý về thời hiệu thừa kế

Dưới đây là các căn cứ pháp lý chính liên quan đến thời hiệu thừa kế tại Việt Nam:

• Bộ luật Dân sự 2015: Bộ luật này quy định chi tiết về thời hiệu thừa kế, bao gồm thời hiệu yêu cầu chia thừa kế, thời hiệu khởi kiện liên quan đến nghĩa vụ tài sản của người thừa kế, và các trường hợp không áp dụng thời hiệu thừa kế.
• Nghị định và thông tư hướng dẫn thi hành Bộ luật Dân sự: Các văn bản này cung cấp hướng dẫn cụ thể về thủ tục thừa kế, thời hiệu thừa kế, và các vấn đề liên quan đến giải quyết tranh chấp thừa kế.

Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn về thời hiệu thừa kế, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý chuyên nghiệp.

Liên kết nội bộ: Thời hiệu thừa kế tài sản theo pháp luật
Liên kết ngoại: Tìm hiểu thêm về tranh chấp thừa kế