Quyền thừa kế của người vợ/chồng khi ly hôn được quy định ra sao? Phân tích các quy định pháp luật về quyền thừa kế sau khi ly hôn và những vấn đề thực tiễn.
1. Quyền thừa kế của người vợ/chồng khi ly hôn được quy định ra sao?
Câu hỏi “Quyền thừa kế của người vợ/chồng khi ly hôn được quy định ra sao?” là một vấn đề pháp lý quan trọng trong các vụ ly hôn. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, khi vợ chồng ly hôn, quyền thừa kế của họ đối với tài sản của nhau sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định quyền thừa kế theo pháp luật, trong đó vợ/chồng là một trong các hàng thừa kế đầu tiên. Tuy nhiên, khi ly hôn, quyền thừa kế giữa vợ chồng sẽ không còn hiệu lực.
Cụ thể, sau khi tòa án ra quyết định ly hôn, quan hệ hôn nhân giữa vợ chồng chấm dứt và đồng thời, quyền thừa kế của họ đối với tài sản của nhau cũng bị chấm dứt. Điều này có nghĩa là vợ/chồng không còn quyền hưởng thừa kế từ nhau nếu một bên qua đời sau khi ly hôn, trừ khi trong di chúc của người đã mất có chỉ định cụ thể người vợ/chồng cũ là người thừa kế.
2. Căn cứ pháp luật về quyền thừa kế của người vợ/chồng khi ly hôn
Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, vợ/chồng thuộc hàng thừa kế thứ nhất, nghĩa là họ có quyền thừa kế di sản của nhau nếu không có di chúc. Tuy nhiên, quyền này sẽ chấm dứt khi vợ chồng ly hôn theo quy định của pháp luật.
Điều 655 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định rằng nếu một trong hai bên chết trong thời gian ly thân nhưng chưa ly hôn hợp pháp, người còn lại vẫn có quyền thừa kế như khi họ còn là vợ chồng hợp pháp. Tuy nhiên, sau khi có quyết định ly hôn chính thức từ tòa án, quyền thừa kế này sẽ không còn.
Trong trường hợp người chồng hoặc vợ để lại di chúc, quyền thừa kế của vợ/chồng sau khi ly hôn vẫn có thể tồn tại nếu di chúc chỉ định người đó là người thừa kế. Nếu không có di chúc hoặc di chúc không đề cập đến người vợ/chồng đã ly hôn, họ không có quyền thừa kế di sản của nhau.
3. Cách thực hiện quyền thừa kế của người vợ/chồng sau khi ly hôn
Để thực hiện quyền thừa kế, người thừa kế (bao gồm cả vợ/chồng sau ly hôn nếu có di chúc) cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Xác minh di chúc (nếu có)
Nếu người chồng hoặc vợ có để lại di chúc và chỉ định người vợ/chồng cũ là người thừa kế, di chúc cần được xác minh và công chứng theo quy định của pháp luật. Người thừa kế sẽ được hưởng phần di sản theo nội dung di chúc.
Bước 2: Thỏa thuận với các đồng thừa kế (nếu có)
Trong trường hợp người chồng hoặc vợ để lại di sản mà không có di chúc, các đồng thừa kế khác sẽ được phân chia di sản theo pháp luật. Tuy nhiên, nếu không có chỉ định trong di chúc hoặc vợ/chồng đã ly hôn, họ sẽ không có quyền thừa kế.
Bước 3: Nộp hồ sơ khai nhận thừa kế
Người vợ/chồng đã ly hôn nhưng vẫn có tên trong di chúc có thể nộp hồ sơ khai nhận thừa kế tại văn phòng công chứng. Hồ sơ cần bao gồm giấy tờ chứng minh mối quan hệ vợ chồng trước đây và bản sao di chúc.
Bước 4: Thực hiện thủ tục pháp lý
Sau khi di sản được chia, người thừa kế cần làm thủ tục sang tên các tài sản được thừa kế, chẳng hạn như đất đai, tài sản tài chính, hoặc bất động sản.
4. Những vấn đề thực tiễn khi thừa kế của vợ/chồng sau ly hôn
Tranh chấp về quyền thừa kế
Trong nhiều trường hợp, sau khi ly hôn, người vợ hoặc chồng cũ vẫn muốn tranh giành quyền thừa kế với các thành viên gia đình khác. Tranh chấp thường xảy ra nếu người để lại di sản không rõ ràng về việc phân chia tài sản hoặc không có di chúc.
Di chúc không hợp lệ hoặc bị tranh chấp
Một vấn đề phổ biến khác là di chúc có thể bị coi là không hợp lệ hoặc bị tranh chấp giữa các đồng thừa kế. Điều này có thể dẫn đến việc tòa án phải can thiệp và quyết định cách phân chia tài sản theo pháp luật.
Khó khăn trong việc xác minh tài sản chung
Trong một số trường hợp, tài sản của vợ chồng trước khi ly hôn có thể không được phân chia rõ ràng, dẫn đến việc khó khăn trong việc xác minh tài sản chung và riêng sau khi ly hôn. Điều này có thể gây tranh cãi về quyền thừa kế và cách thức phân chia tài sản.
5. Ví dụ minh họa
Ông A và bà B kết hôn trong 10 năm và sau đó ly hôn. Sau khi ly hôn, ông A qua đời mà không để lại di chúc. Trong trường hợp này, bà B, mặc dù đã từng là vợ của ông A, không còn quyền hưởng thừa kế tài sản của ông A theo quy định của pháp luật, vì họ đã chính thức ly hôn. Tuy nhiên, nếu ông A có để lại di chúc chỉ định bà B là người thừa kế, bà B vẫn có quyền hưởng phần di sản theo nội dung di chúc đó.
6. Những lưu ý khi thừa kế của vợ/chồng sau ly hôn
Kiểm tra tính hợp pháp của di chúc
Nếu một bên vợ hoặc chồng đã ly hôn muốn nhận tài sản thừa kế, cần kiểm tra kỹ lưỡng tính hợp pháp của di chúc (nếu có). Di chúc phải được công chứng và đáp ứng các yêu cầu pháp lý thì mới có giá trị pháp lý.
Thỏa thuận trước khi tranh chấp
Trong trường hợp có mâu thuẫn giữa các đồng thừa kế về quyền thừa kế, việc thỏa thuận trước khi đưa vụ việc ra tòa là một cách tốt để tránh kéo dài thời gian và chi phí pháp lý.
Nắm rõ quyền lợi khi ly hôn
Trước khi ly hôn, cả vợ và chồng nên rõ ràng về quyền lợi thừa kế, đặc biệt là tài sản chung và riêng. Điều này sẽ giúp tránh các tranh chấp phát sinh sau này, đặc biệt là khi một bên qua đời.
7. Kết luận
Câu hỏi “Quyền thừa kế của người vợ/chồng khi ly hôn được quy định ra sao?” đã được giải đáp thông qua các quy định của Bộ luật Dân sự 2015 và các luật liên quan. Sau khi ly hôn, quyền thừa kế giữa vợ chồng không còn tồn tại, trừ khi có di chúc chỉ định cụ thể. Tuy nhiên, các vấn đề liên quan đến tranh chấp tài sản và di chúc không rõ ràng có thể làm phát sinh các tình huống pháp lý phức tạp. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong quá trình giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến quyền thừa kế sau ly hôn.
Liên kết nội bộ: Thừa kế tài sản
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật
