Quyền lợi của người lao động khi nghỉ phép năm mà chưa nghỉ hết số ngày phép là gì? Quyền lợi của người lao động khi nghỉ phép năm mà chưa nghỉ hết số ngày phép bao gồm các quy định về thanh toán tiền phép và bảo đảm quyền lợi cho người lao động theo Bộ luật Lao động.
1. Quyền lợi của người lao động khi nghỉ phép năm mà chưa nghỉ hết số ngày phép là gì?
Quyền nghỉ phép năm là một trong những quyền lợi cơ bản của người lao động được quy định trong Bộ luật Lao động 2019. Cụ thể, Điều 113 quy định rằng người lao động có đủ 12 tháng làm việc tại doanh nghiệp sẽ được nghỉ phép năm với hưởng nguyên lương, số ngày nghỉ phụ thuộc vào tính chất công việc và điều kiện làm việc. Số ngày nghỉ tối thiểu cho người lao động là 12 ngày làm việc mỗi năm, và có thể tăng lên tùy theo điều kiện làm việc nặng nhọc hoặc công việc độc hại.
Tuy nhiên, trong thực tế, không phải lúc nào người lao động cũng sử dụng hết số ngày nghỉ phép năm. Khi đó, quyền lợi của họ được giải quyết như sau:
- Thanh toán tiền lương cho những ngày phép chưa nghỉ: Nếu người lao động chưa nghỉ hết số ngày phép trong năm và không có nhu cầu nghỉ bù trong thời gian tiếp theo, họ sẽ được doanh nghiệp thanh toán tiền lương cho những ngày phép chưa nghỉ. Điều này được quy định rõ tại khoản 3, Điều 113 của Bộ luật Lao động 2019: “Trường hợp người lao động do thôi việc, bị mất việc làm hoặc vì các lý do khác mà chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm thì được thanh toán bằng tiền những ngày chưa nghỉ.”
- Chuyển số ngày nghỉ phép sang năm sau: Trong trường hợp người lao động và người sử dụng lao động đồng ý, số ngày nghỉ phép chưa sử dụng có thể được chuyển sang năm sau để tiếp tục sử dụng. Tuy nhiên, luật pháp không bắt buộc người sử dụng lao động phải đồng ý với yêu cầu này nếu không phù hợp với điều kiện làm việc của doanh nghiệp.
- Người lao động không có quyền bán phép nếu không có lý do chính đáng: Việc tự nguyện yêu cầu bán phép (thanh toán bằng tiền cho số ngày phép chưa nghỉ) mà không có lý do chính đáng như thôi việc hoặc bị sa thải sẽ không được chấp nhận. Đây là một biện pháp để đảm bảo người lao động có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, tránh việc lợi dụng quyền nghỉ phép để thu thêm lợi ích tài chính.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ: Một công ty công nghệ tại TP. Hồ Chí Minh có quy định cho nhân viên nghỉ phép năm 12 ngày. Tuy nhiên, một nhân viên sau 11 tháng làm việc chỉ mới sử dụng 6 ngày phép và còn lại 6 ngày phép chưa sử dụng. Do không có nhu cầu nghỉ trong những tháng cuối năm, nhân viên này yêu cầu công ty thanh toán tiền lương cho những ngày phép chưa nghỉ.
Công ty đã thực hiện đúng theo quy định của Bộ luật Lao động và thanh toán tiền lương tương ứng cho 6 ngày phép chưa nghỉ. Lương cho mỗi ngày phép được tính bằng mức lương hiện tại của nhân viên, đảm bảo đầy đủ quyền lợi và không gây thiệt hại cho người lao động.
Trường hợp này minh họa rõ quyền lợi của người lao động trong việc được thanh toán tiền cho những ngày phép chưa sử dụng khi không có nhu cầu nghỉ bù trong thời gian còn lại của năm.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù quy định về nghỉ phép năm đã rõ ràng, nhưng trong thực tế, nhiều doanh nghiệp và người lao động gặp phải không ít khó khăn và vướng mắc trong việc thực hiện quyền lợi này.
- Thiếu sự thông báo rõ ràng từ doanh nghiệp: Một số doanh nghiệp không thông báo đầy đủ về quyền nghỉ phép năm, dẫn đến việc người lao động không nắm rõ số ngày phép được hưởng hoặc quên sử dụng ngày phép của mình trong năm. Điều này gây thiệt hại cho người lao động và có thể gây ra mâu thuẫn giữa hai bên.
- Áp lực công việc không cho phép nghỉ phép: Nhiều doanh nghiệp yêu cầu người lao động làm việc liên tục mà không sắp xếp được thời gian nghỉ phép hợp lý. Điều này khiến người lao động không thể sử dụng hết số ngày phép trong năm, dẫn đến quyền lợi bị giảm sút, đặc biệt là khi doanh nghiệp không đồng ý thanh toán tiền cho những ngày phép chưa nghỉ.
- Khó khăn trong việc tính toán số ngày phép cho người lao động làm việc không đủ 12 tháng: Đối với những người lao động làm việc dưới 12 tháng tại doanh nghiệp, việc tính số ngày nghỉ phép năm tỷ lệ theo thời gian làm việc thường gặp nhiều khó khăn. Một số doanh nghiệp không rõ ràng trong cách tính toán này, gây bất lợi cho người lao động.
- Doanh nghiệp không thanh toán tiền phép chưa nghỉ: Một số doanh nghiệp cố tình không thực hiện việc thanh toán tiền lương cho những ngày phép chưa sử dụng, vi phạm quyền lợi của người lao động. Điều này dẫn đến tranh chấp lao động và khiếu nại, đặc biệt là trong các công ty có quy mô nhỏ hoặc không có quy trình quản lý rõ ràng.
4. Những lưu ý quan trọng
Để đảm bảo quyền lợi cho người lao động trong việc nghỉ phép năm, doanh nghiệp và người lao động cần lưu ý một số vấn đề quan trọng:
- Nắm rõ số ngày phép được hưởng: Người lao động cần kiểm tra kỹ số ngày phép năm của mình dựa trên hợp đồng lao động hoặc thỏa ước lao động tập thể. Điều này giúp họ không bỏ lỡ quyền lợi và chủ động sắp xếp thời gian nghỉ hợp lý.
- Yêu cầu rõ ràng từ doanh nghiệp: Doanh nghiệp cần thông báo rõ ràng về số ngày nghỉ phép năm cho từng nhân viên, tạo điều kiện cho họ sử dụng ngày phép trước khi hết năm. Nếu có lý do đặc biệt, người lao động cần yêu cầu nghỉ phép hoặc thanh toán tiền phép chưa nghỉ một cách chính thức và đúng quy định.
- Không tự ý bán phép mà không có lý do chính đáng: Người lao động cần sử dụng ngày phép để nghỉ ngơi và tái tạo sức lao động, thay vì bán phép để thu thêm lợi ích tài chính. Việc này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
- Chuyển phép chưa nghỉ sang năm sau: Nếu không thể sử dụng hết số ngày phép trong năm, người lao động có thể thỏa thuận với doanh nghiệp để chuyển phép sang năm sau. Tuy nhiên, điều này cần có sự đồng thuận từ cả hai bên và không nên kéo dài quá lâu.
- Thanh toán tiền phép chưa nghỉ kịp thời: Đối với những ngày phép chưa nghỉ, doanh nghiệp cần thực hiện việc thanh toán tiền lương đúng quy định và kịp thời. Người lao động cũng cần chủ động yêu cầu doanh nghiệp nếu không nhận được khoản thanh toán này.
5. Căn cứ pháp lý
Các quy định pháp lý về quyền nghỉ phép năm của người lao động được quy định rõ trong các văn bản pháp luật hiện hành, bao gồm:
- Bộ luật Lao động 2019 (Điều 113): Quy định về quyền lợi nghỉ phép năm và điều kiện thanh toán tiền lương cho những ngày phép chưa nghỉ.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về việc thực hiện chế độ nghỉ phép năm, đặc biệt là việc tính toán số ngày phép cho người lao động làm việc không đủ 12 tháng.
- Thông tư 23/2015/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn cụ thể về việc trả lương cho người lao động trong trường hợp họ không nghỉ hết số ngày phép năm.
Những quy định này đảm bảo rằng quyền nghỉ phép năm của người lao động được bảo vệ, đồng thời người lao động có quyền được thanh toán đầy đủ cho những ngày phép chưa sử dụng trong trường hợp không thể nghỉ hết số ngày phép.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/lao-dong/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
