Quy định về việc sửa đổi, bổ sung di chúc sau khi lập xong? Pháp luật cho phép sửa đổi, bổ sung di chúc khi người lập còn năng lực hành vi dân sự. Tìm hiểu chi tiết quy định về vấn đề này.
Quy định về việc sửa đổi, bổ sung di chúc sau khi lập xong được pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng trong Bộ luật Dân sự. Người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung nội dung di chúc bất kỳ lúc nào khi họ còn đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Việc sửa đổi này cần tuân thủ các quy định về hình thức, thủ tục để đảm bảo tính pháp lý của di chúc sau khi sửa đổi.
1. Quy định về việc sửa đổi, bổ sung di chúc sau khi lập xong
Theo quy định tại Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung di chúc bất cứ lúc nào. Điều này có nghĩa là, trong suốt cuộc đời, người lập di chúc vẫn có thể thay đổi ý nguyện của mình về việc phân chia tài sản. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các bản sửa đổi, bổ sung phải được thực hiện theo đúng hình thức và thủ tục pháp luật quy định để tránh xảy ra tranh chấp hoặc di chúc bị vô hiệu.
Quyền sửa đổi, bổ sung di chúc:
- Người lập di chúc còn năng lực hành vi dân sự: Điều kiện tiên quyết để sửa đổi hoặc bổ sung di chúc là người lập phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự vào thời điểm thực hiện sửa đổi. Điều này có nghĩa rằng họ cần phải có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình khi quyết định sửa đổi di chúc.
- Di chúc bổ sung: Người lập di chúc có thể thêm các nội dung mới vào di chúc gốc mà không cần hủy bỏ toàn bộ di chúc đã lập. Các nội dung bổ sung này sẽ được hợp nhất với di chúc gốc, và nếu có mâu thuẫn giữa di chúc gốc và bản bổ sung, bản bổ sung sẽ được ưu tiên áp dụng cho phần bị mâu thuẫn.
- Di chúc sửa đổi: Người lập di chúc có thể thay thế, thay đổi một phần hoặc toàn bộ nội dung di chúc trước đó. Khi di chúc sửa đổi được lập và hợp pháp, nó sẽ thay thế cho nội dung của di chúc trước đó. Điều này có nghĩa là nếu di chúc trước đó và di chúc sửa đổi mâu thuẫn, nội dung của di chúc sửa đổi sẽ có hiệu lực.
Hình thức của di chúc sửa đổi, bổ sung:
- Văn bản: Di chúc sửa đổi, bổ sung cần phải được lập dưới dạng văn bản và tuân thủ đúng hình thức như di chúc gốc. Nếu di chúc gốc được lập có công chứng hoặc chứng thực, thì di chúc sửa đổi, bổ sung cũng cần phải được công chứng hoặc chứng thực tương tự.
- Di chúc miệng: Trường hợp người lập di chúc muốn sửa đổi di chúc bằng lời nói, chỉ được áp dụng khi họ đang trong tình trạng nguy kịch, không thể lập di chúc bằng văn bản. Tuy nhiên, việc lập di chúc miệng phải có người làm chứng và được ghi lại để đảm bảo tính pháp lý.
2. Ví dụ minh họa
Ông T lập di chúc vào năm 2018 để lại toàn bộ tài sản của mình cho hai người con là anh A và chị B, với tỷ lệ chia đều 50:50. Tuy nhiên, đến năm 2023, ông T muốn bổ sung di chúc vì ông mới nhận nuôi thêm một người con nuôi là em C. Ông T đã quyết định bổ sung di chúc, chia tài sản của mình cho ba người con: anh A, chị B, và em C với tỷ lệ mỗi người một phần ba.
Ông T lập văn bản bổ sung di chúc với sự chứng kiến của hai người bạn và có công chứng theo quy định pháp luật. Sau khi ông T qua đời, các người thừa kế được chia tài sản theo bản bổ sung di chúc, trong đó anh A, chị B, và em C mỗi người nhận một phần ba tài sản của ông T.
3. Những vướng mắc thực tế về việc sửa đổi, bổ sung di chúc
Việc sửa đổi, bổ sung di chúc có thể gặp phải nhiều vướng mắc trong thực tế, đặc biệt là khi không tuân thủ đầy đủ các quy định pháp lý hoặc khi có sự tranh chấp giữa các bên thừa kế. Một số vướng mắc phổ biến bao gồm:
- Mâu thuẫn giữa các bản di chúc: Khi người lập di chúc sửa đổi hoặc bổ sung di chúc nhiều lần, có thể xảy ra tình trạng các bản di chúc mâu thuẫn với nhau. Điều này dẫn đến tranh chấp giữa các người thừa kế về việc bản di chúc nào là hợp lệ và có giá trị pháp lý.
- Thiếu chứng cứ xác thực: Trong trường hợp di chúc được bổ sung hoặc sửa đổi nhưng không có đủ chứng cứ xác thực, chẳng hạn như không có công chứng hoặc không có người làm chứng, di chúc có thể bị tuyên vô hiệu.
- Người lập di chúc mất năng lực hành vi dân sự: Nếu có tranh chấp về việc người lập di chúc có đầy đủ năng lực hành vi dân sự vào thời điểm sửa đổi di chúc hay không, cần phải tiến hành giám định y khoa hoặc điều tra để xác định tính hợp pháp của bản sửa đổi.
4. Những lưu ý cần thiết khi sửa đổi, bổ sung di chúc
Để đảm bảo tính pháp lý và tránh những tranh chấp không đáng có liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung di chúc, người lập di chúc cần lưu ý các điểm sau:
- Thực hiện sửa đổi, bổ sung khi còn đầy đủ năng lực hành vi dân sự: Người lập di chúc cần chắc chắn rằng họ có đầy đủ năng lực nhận thức và tự quyết định về hành vi của mình khi sửa đổi hoặc bổ sung di chúc.
- Sửa đổi, bổ sung di chúc cần được công chứng hoặc chứng thực: Để đảm bảo tính pháp lý và tránh tranh chấp về sau, việc sửa đổi, bổ sung di chúc nên được thực hiện có công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật.
- Lưu giữ các bản di chúc cũ và mới: Người lập di chúc nên lưu giữ tất cả các bản di chúc cũ và mới, cùng với các giấy tờ chứng minh việc lập di chúc hợp pháp. Điều này sẽ giúp đảm bảo quá trình phân chia tài sản diễn ra minh bạch và tránh tranh chấp.
- Thông báo cho người thừa kế: Nếu có thể, người lập di chúc nên thông báo cho các người thừa kế về việc sửa đổi, bổ sung di chúc. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ tranh chấp sau khi người lập di chúc qua đời.
5. Căn cứ pháp lý về việc sửa đổi, bổ sung di chúc
Dưới đây là các căn cứ pháp lý liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung di chúc tại Việt Nam:
- Bộ luật Dân sự 2015: Điều 640 quy định về quyền sửa đổi, bổ sung di chúc và các điều kiện cần thiết để di chúc sửa đổi, bổ sung có hiệu lực pháp lý.
- Luật Công chứng 2014: Quy định về thẩm quyền và thủ tục công chứng di chúc, bao gồm cả các bản di chúc sửa đổi và bổ sung.
- Nghị định và thông tư hướng dẫn thi hành Bộ luật Dân sự: Các văn bản này hướng dẫn chi tiết về thủ tục lập, sửa đổi và bổ sung di chúc trong các tình huống cụ thể.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn pháp lý về việc lập di chúc và sửa đổi, bổ sung di chúc, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý hàng đầu.
Liên kết nội bộ: Tìm hiểu thêm về lập di chúc và thừa kế
Liên kết ngoại: Xem thêm về tranh chấp di chúc
