Quy định về việc định giá tài sản vô hình trong công ty cổ phần là gì?Bài viết dưới đây Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết quy định, cách thực hiện, ví dụ minh họa thực tiễn, lưu ý cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp luật chính xác.
1. Tài sản vô hình trong công ty cổ phần và vai trò trong kinh doanh
Câu hỏi quy định về việc định giá tài sản vô hình trong công ty cổ phần là gì tập trung vào việc xác định giá trị các tài sản không hữu hình nhưng có giá trị kinh tế. Trong một công ty cổ phần, tài sản vô hình có thể bao gồm quyền sở hữu trí tuệ, thương hiệu, bản quyền, bằng sáng chế, công nghệ và các yếu tố phi vật chất khác. Việc định giá tài sản vô hình rất quan trọng trong các trường hợp tăng vốn, tái cơ cấu, bán cổ phần hoặc sáp nhập doanh nghiệp.
2. Căn cứ pháp luật về định giá tài sản vô hình
Theo quy định tại Điều 36 Luật Doanh nghiệp 2020, tài sản vô hình là một trong những loại tài sản có thể được sử dụng để góp vốn hoặc làm cơ sở tính giá trị doanh nghiệp. Việc định giá tài sản vô hình phải được thực hiện một cách minh bạch, dựa trên các phương pháp đánh giá rõ ràng và hợp pháp.
Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2009, 2019) cũng điều chỉnh quyền sở hữu trí tuệ, trong đó có việc định giá các tài sản trí tuệ như bằng sáng chế, nhãn hiệu, và các quyền sở hữu trí tuệ khác. Để sử dụng các tài sản này làm cơ sở định giá trong công ty cổ phần, chúng cần được đăng ký bảo hộ và có giá trị thương mại được công nhận.
3. Cách thực hiện định giá tài sản vô hình trong công ty cổ phần
Để định giá tài sản vô hình trong công ty cổ phần, quy trình thực hiện cần đảm bảo sự minh bạch và hợp pháp. Các bước cơ bản bao gồm:
Bước 1: Xác định loại tài sản vô hình
Trước khi thực hiện định giá, cần xác định rõ loại tài sản vô hình trong doanh nghiệp. Các tài sản vô hình có thể bao gồm:
- Quyền sở hữu trí tuệ (nhãn hiệu, bản quyền, sáng chế).
- Thương hiệu, hình ảnh thương hiệu của công ty.
- Các tài sản trí tuệ liên quan đến công nghệ hoặc bí quyết kinh doanh.
Bước 2: Lựa chọn phương pháp định giá
Có ba phương pháp phổ biến để định giá tài sản vô hình:
- Phương pháp thu nhập: Tài sản vô hình được định giá dựa trên dòng tiền hoặc thu nhập mà tài sản đó có thể tạo ra trong tương lai. Phương pháp này tính toán giá trị của tài sản dựa trên khả năng sinh lời của nó.
- Phương pháp thị trường: Phương pháp này sử dụng dữ liệu từ các thương vụ mua bán hoặc giao dịch tương tự trên thị trường để xác định giá trị tài sản vô hình. Phương pháp này yêu cầu dữ liệu so sánh chính xác từ các giao dịch tương đương.
- Phương pháp chi phí: Tài sản vô hình được định giá dựa trên chi phí đã bỏ ra để tạo ra hoặc thay thế tài sản đó. Phương pháp này tập trung vào tổng chi phí mà doanh nghiệp đã đầu tư vào tài sản vô hình, bao gồm chi phí phát triển, quảng cáo và bảo vệ tài sản.
Bước 3: Thực hiện định giá và ghi nhận tài sản
Doanh nghiệp có thể lựa chọn một tổ chức định giá độc lập để đảm bảo tính khách quan, hoặc các cổ đông có thể tự thỏa thuận về giá trị của tài sản vô hình. Sau khi hoàn tất quá trình định giá, giá trị của tài sản vô hình sẽ được ghi nhận vào sổ sách tài chính của công ty và báo cáo đầy đủ trong các văn bản pháp lý liên quan.
4. Vấn đề thực tiễn trong việc định giá tài sản vô hình
Thực tế cho thấy việc định giá tài sản vô hình trong công ty cổ phần thường gặp nhiều thách thức. Một số vấn đề thực tiễn bao gồm:
- Khó xác định giá trị cụ thể: Giá trị của tài sản vô hình, đặc biệt là thương hiệu và quyền sở hữu trí tuệ, thường biến động mạnh và khó định lượng chính xác. Các yếu tố như thị trường, thời gian, và sự phát triển của công nghệ đều ảnh hưởng đến giá trị của các tài sản này.
- Tranh chấp về giá trị: Trong một số trường hợp, các cổ đông không thể đồng thuận về giá trị của tài sản vô hình, dẫn đến việc cần thuê tổ chức định giá độc lập. Việc định giá có thể gây ra tranh cãi, đặc biệt khi tài sản vô hình chiếm phần lớn giá trị của doanh nghiệp.
- Khó khăn trong so sánh thị trường: Đối với một số tài sản vô hình như bằng sáng chế hoặc nhãn hiệu, việc so sánh với các giao dịch tương tự trên thị trường có thể rất khó khăn, do tính chất đặc thù của các tài sản này.
Ví dụ minh họa
Một công ty cổ phần trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam quyết định tăng vốn bằng cách phát hành thêm cổ phần. Trong quá trình này, công ty sử dụng quyền sở hữu trí tuệ của một phần mềm độc quyền để định giá làm tài sản góp vốn. Để đảm bảo tính khách quan, công ty thuê một tổ chức định giá độc lập. Tổ chức này sử dụng phương pháp thu nhập để tính toán giá trị phần mềm dựa trên dòng tiền dự kiến trong 10 năm tiếp theo.
Kết quả, phần mềm được định giá 20 tỷ đồng, và con số này được ghi nhận vào vốn điều lệ của công ty. Quy trình này giúp công ty tăng thêm giá trị tài sản và thu hút đầu tư từ các cổ đông mới.
5. Những lưu ý khi định giá tài sản vô hình trong công ty cổ phần
- Đảm bảo minh bạch và khách quan: Quá trình định giá tài sản vô hình cần phải được thực hiện một cách minh bạch, có sự giám sát từ các bên liên quan. Sự minh bạch giúp giảm thiểu rủi ro tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của cổ đông.
- Lựa chọn phương pháp định giá phù hợp: Do tính chất phức tạp của tài sản vô hình, việc lựa chọn phương pháp định giá phải phù hợp với loại tài sản và mục tiêu của doanh nghiệp. Ví dụ, phương pháp thu nhập phù hợp với các tài sản có khả năng tạo ra dòng tiền ổn định, trong khi phương pháp thị trường có thể phù hợp hơn cho các thương hiệu nổi tiếng.
- Sử dụng tổ chức định giá độc lập: Để đảm bảo tính khách quan và minh bạch, các công ty nên xem xét việc thuê một tổ chức định giá chuyên nghiệp để đánh giá tài sản vô hình. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của cả công ty và cổ đông.
- Giám sát giá trị tài sản: Tài sản vô hình có thể thay đổi giá trị theo thời gian, do đó việc giám sát và định giá lại thường xuyên là cần thiết để đảm bảo tính chính xác trong báo cáo tài chính.
6. Phân tích điều luật và căn cứ pháp lý
Điều 36 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định rằng tài sản vô hình có thể được sử dụng để góp vốn trong công ty cổ phần. Để đảm bảo sự minh bạch và công bằng, tài sản vô hình phải được định giá rõ ràng, dựa trên các phương pháp định giá hợp pháp và được ghi nhận vào vốn điều lệ của công ty.
Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định rằng các quyền sở hữu trí tuệ, như nhãn hiệu, bản quyền, và bằng sáng chế, phải được đăng ký bảo hộ trước khi sử dụng làm tài sản để định giá. Điều này giúp bảo vệ tính hợp pháp của tài sản vô hình và đảm bảo rằng tài sản đó có giá trị thương mại khi tham gia vào các giao dịch trong công ty cổ phần.
7. Kết luận
Quy định về việc định giá tài sản vô hình trong công ty cổ phần là gì? Để định giá tài sản vô hình, công ty cần tuân thủ quy trình pháp lý rõ ràng và lựa chọn phương pháp định giá phù hợp. Việc định giá chính xác tài sản vô hình không chỉ giúp tăng giá trị doanh nghiệp mà còn bảo vệ quyền lợi của các cổ đông và các bên liên quan. Các công ty nên xem xét sử dụng tổ chức định giá độc lập để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình định giá tài sản vô hình.
Liên kết nội bộ: Pháp luật doanh nghiệp tại Luật PVL Group.
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
Luật PVL Group.
