Quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc cung cấp bảo hộ lao động cho người giúp việc nhà? Trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc cung cấp bảo hộ lao động cho người giúp việc nhà được quy định như thế nào? Bài viết sẽ giải đáp chi tiết, cung cấp ví dụ, và các vướng mắc thực tế.
1. Quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc cung cấp bảo hộ lao động cho người giúp việc nhà?
Người sử dụng lao động (NSDLĐ) có trách nhiệm đảm bảo an toàn lao động và bảo hộ lao động cho người lao động giúp việc gia đình theo Bộ luật Lao động 2019 và các văn bản liên quan. Mặc dù người lao động giúp việc gia đình không làm việc trong môi trường công nghiệp, nhưng các công việc hằng ngày của họ, như dọn dẹp, nấu ăn, hoặc chăm sóc người già, vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn hoặc bệnh tật nghề nghiệp. Vì vậy, trách nhiệm của NSDLĐ trong việc cung cấp bảo hộ lao động cho người giúp việc gia đình là một phần không thể thiếu trong mối quan hệ lao động này.
Các quy định cơ bản về bảo hộ lao động cho người giúp việc nhà
- Cung cấp dụng cụ bảo hộ cần thiết: NSDLĐ có trách nhiệm cung cấp cho người lao động các thiết bị và đồ bảo hộ cần thiết tùy theo tính chất công việc, ví dụ như găng tay, khẩu trang, giày chống trượt, hoặc dụng cụ an toàn khi làm việc với hóa chất tẩy rửa mạnh.
- Đảm bảo điều kiện làm việc an toàn: NSDLĐ cần tạo điều kiện làm việc an toàn và phù hợp với sức khỏe của người lao động giúp việc gia đình. Các công việc như leo trèo, sử dụng hóa chất hay làm việc trong môi trường ẩm ướt phải được kiểm soát và hạn chế nguy cơ tai nạn.
- Hướng dẫn sử dụng an toàn các thiết bị trong nhà: Người giúp việc gia đình thường phải làm việc với nhiều thiết bị điện tử, máy móc như máy giặt, bếp điện, máy hút bụi… Do đó, NSDLĐ có trách nhiệm hướng dẫn sử dụng các thiết bị này một cách an toàn.
- Đảm bảo chăm sóc sức khỏe cho người lao động: NSDLĐ cần đảm bảo rằng người lao động giúp việc gia đình được nghỉ ngơi hợp lý, không bị quá sức, và có đủ thời gian phục hồi sức khỏe nếu làm việc trong môi trường yêu cầu vận động thể chất nhiều.
Tính chất và quy mô bảo hộ lao động
Khác với lao động trong ngành công nghiệp, bảo hộ lao động cho người giúp việc gia đình thường không đòi hỏi nhiều thiết bị phức tạp. Tuy nhiên, với những công việc tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa mạnh, bụi bẩn, hoặc các dụng cụ nhà bếp có nguy cơ gây thương tích, người lao động vẫn cần được trang bị bảo hộ phù hợp.
Bên cạnh đó, NSDLĐ cần chịu trách nhiệm chi phí cho việc cung cấp bảo hộ lao động này. Việc yêu cầu người lao động tự mua hoặc tự cung cấp dụng cụ bảo hộ có thể vi phạm các quy định về quyền lợi lao động.
2) Ví dụ minh họa
Chị Lan là người giúp việc cho một gia đình ở Hà Nội. Trong công việc hằng ngày, chị phải thường xuyên sử dụng các chất tẩy rửa mạnh để lau chùi sàn nhà và nhà bếp. Theo quy định, NSDLĐ của chị Lan đã cung cấp cho chị găng tay, khẩu trang và giày chống trượt để giảm thiểu nguy cơ bị hóa chất làm hại da tay và hạn chế rủi ro trượt ngã trong khi làm việc.
Ngoài ra, trong quá trình làm việc với các thiết bị điện gia dụng như bếp điện và máy giặt, chị Lan được hướng dẫn cách sử dụng an toàn để tránh nguy cơ bị điện giật hoặc hỏng hóc thiết bị.
Qua ví dụ này, chúng ta thấy rõ trách nhiệm của NSDLĐ không chỉ dừng lại ở việc cung cấp bảo hộ lao động, mà còn bao gồm việc hướng dẫn người lao động cách làm việc an toàn với các thiết bị trong nhà.
3) Những vướng mắc thực tế
Mặc dù pháp luật đã quy định về trách nhiệm cung cấp bảo hộ lao động cho người giúp việc gia đình, nhưng trong thực tế, vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc thực hiện đúng quy định này.
- Thiếu nhận thức về an toàn lao động
Nhiều người sử dụng lao động và cả người lao động giúp việc gia đình chưa thực sự nhận thức được tầm quan trọng của bảo hộ lao động trong công việc hàng ngày. Đặc biệt là các công việc như lau dọn, sử dụng hóa chất hoặc làm việc với các thiết bị điện tử thường được coi là “an toàn” mà không cần sự chuẩn bị bảo hộ. Điều này dẫn đến nhiều trường hợp tai nạn lao động không đáng có.
- Thiếu các quy định chi tiết cho ngành nghề giúp việc gia đình
Mặc dù Bộ luật Lao động có quy định về trách nhiệm cung cấp bảo hộ lao động, nhưng chưa có những văn bản quy định chi tiết và cụ thể cho ngành nghề giúp việc gia đình. Điều này gây khó khăn trong việc xác định chính xác những loại dụng cụ bảo hộ cần thiết cho người giúp việc gia đình, từ đó dẫn đến việc NSDLĐ không tuân thủ đầy đủ quy định.
- Chi phí cho bảo hộ lao động
Nhiều gia đình sử dụng lao động giúp việc gia đình không muốn đầu tư chi phí cho việc mua sắm các trang thiết bị bảo hộ như găng tay, khẩu trang, giày chống trượt, hoặc bảo hiểm y tế. Điều này làm giảm sự an toàn của người lao động trong quá trình làm việc và dễ dẫn đến tranh chấp về trách nhiệm nếu xảy ra tai nạn.
4) Những lưu ý quan trọng
Ký hợp đồng lao động bằng văn bản: Trong hợp đồng lao động, cần nêu rõ các quy định về việc cung cấp bảo hộ lao động, đồng thời xác định các điều kiện làm việc cụ thể để người sử dụng lao động và người lao động có thể thỏa thuận về trang thiết bị bảo hộ phù hợp.
Nâng cao nhận thức về an toàn lao động: Cả người sử dụng lao động và người lao động giúp việc gia đình cần nhận thức rõ về nguy cơ tai nạn trong quá trình làm việc để có những biện pháp bảo vệ phù hợp. Đặc biệt, người lao động cần được hướng dẫn cụ thể về cách sử dụng các dụng cụ bảo hộ và các thiết bị điện tử trong gia đình.
Đảm bảo quyền lợi bảo hộ lao động: Người sử dụng lao động cần hiểu rằng việc cung cấp bảo hộ lao động là trách nhiệm của họ theo quy định của pháp luật. Nếu vi phạm, người lao động có quyền yêu cầu bảo vệ quyền lợi của mình hoặc khiếu nại lên các cơ quan chức năng.
Chăm sóc sức khỏe người lao động: Bên cạnh việc cung cấp bảo hộ lao động, NSDLĐ cũng cần chú ý đến sức khỏe của người lao động giúp việc gia đình, đảm bảo cho họ thời gian nghỉ ngơi và phục hồi sức khỏe hợp lý sau khi thực hiện các công việc nặng nhọc.
5) Căn cứ pháp lý
Các quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc cung cấp bảo hộ lao động cho người giúp việc gia đình được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật sau:
- Bộ luật Lao động 2019, Điều 138: Quy định về trách nhiệm cung cấp phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động, bao gồm việc cung cấp dụng cụ bảo hộ phù hợp với từng công việc.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động, bao gồm các quy định liên quan đến an toàn lao động và bảo vệ sức khỏe người lao động trong môi trường làm việc đặc thù.
- Thông tư 04/2014/TT-BLĐTBXH: Quy định về bảo hộ lao động, an toàn lao động và trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc cung cấp bảo hộ cho người lao động.
Liên kết nội bộ: Để tìm hiểu thêm về quyền lợi và nghĩa vụ lao động, bạn có thể xem thêm tại Lao động – Luật PVL Group.
Liên kết ngoại: Đọc thêm các bài viết liên quan tại Báo Pháp Luật.
