Những trường hợp nào cần tiến hành tháo dỡ công trình theo quy định pháp luật?

1. Những trường hợp nào cần tiến hành tháo dỡ công trình theo quy định pháp luật?

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, các công trình xây dựng không đảm bảo an toàn, xây dựng sai quy định hoặc vi phạm các quy định về quy hoạch đều có thể bị yêu cầu tháo dỡ. Việc tháo dỡ công trình nhằm đảm bảo an toàn cho con người và tài sản, đồng thời tuân thủ các quy định pháp luật về xây dựng và bảo vệ quy hoạch đô thị.

Cụ thể, những trường hợp cần tiến hành tháo dỡ công trình bao gồm:

• Công trình xây dựng không có giấy phép xây dựng: Những công trình xây dựng trái phép, không có giấy phép xây dựng hoặc không đáp ứng các điều kiện được cấp giấy phép theo quy định pháp luật sẽ bị buộc phải tháo dỡ.
• Công trình xây dựng sai phép: Các công trình xây dựng vượt quá diện tích, chiều cao hoặc khác với nội dung đã được cấp phép cũng sẽ bị yêu cầu tháo dỡ nếu không thực hiện biện pháp điều chỉnh hợp lý.
• Công trình vi phạm quy hoạch đô thị: Công trình vi phạm các quy định về quy hoạch tổng thể của khu vực như chiếm dụng không gian công cộng, lấn chiếm đất công, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và giao thông công cộng sẽ bị yêu cầu tháo dỡ.
• Công trình gây nguy hiểm cho an toàn xã hội: Các công trình có nguy cơ gây sụp đổ, ảnh hưởng đến an toàn công cộng hoặc vi phạm các quy định về an toàn xây dựng sẽ bị tháo dỡ theo lệnh của cơ quan chức năng để đảm bảo an toàn.
• Công trình bị thu hồi đất: Khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án công cộng hoặc phát triển hạ tầng, các công trình xây dựng trên đất bị thu hồi sẽ được yêu cầu tháo dỡ để thực hiện dự án mới.
• Công trình xây dựng trên đất không được phép xây dựng: Các công trình xây dựng trên đất không có quyền sử dụng hợp pháp hoặc không được phép xây dựng sẽ bị tháo dỡ theo quy định pháp luật về đất đai và xây dựng.

Những trường hợp trên đều được quy định rõ trong các văn bản pháp luật về xây dựng và đất đai, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình quản lý đô thị và phát triển hạ tầng.

2. Ví dụ minh họa 

Ví dụ thực tế:

Anh Hùng xây dựng một căn nhà ba tầng trên mảnh đất của mình mà không xin giấy phép xây dựng từ cơ quan chức năng. Sau khi phát hiện, chính quyền địa phương đã yêu cầu anh Hùng dừng thi công và tháo dỡ công trình vì việc xây dựng trái phép. Anh Hùng đã không thực hiện đúng quy định pháp luật và không có giấy phép xây dựng hợp lệ.

Mặc dù anh Hùng đã đầu tư nhiều công sức và tiền bạc vào việc xây dựng, nhưng anh vẫn phải thực hiện việc tháo dỡ theo yêu cầu của chính quyền địa phương. Nếu không chấp hành, anh Hùng có thể đối mặt với các biện pháp xử phạt hành chính và cưỡng chế tháo dỡ công trình.

Qua ví dụ trên, có thể thấy rằng việc xây dựng công trình mà không có giấy phép hoặc vi phạm các quy định pháp luật có thể dẫn đến việc phải tháo dỡ công trình, gây tổn thất lớn về tài chính cho chủ đầu tư.

3. Những vướng mắc thực tế 

Mặc dù quy định về việc tháo dỡ công trình đã được ban hành rõ ràng, nhưng trong quá trình thực hiện vẫn tồn tại nhiều vướng mắc:

• Khó khăn trong việc xin giấy phép xây dựng: Nhiều chủ đầu tư không nắm rõ các quy định pháp luật về xin giấy phép xây dựng, dẫn đến việc xây dựng trái phép. Việc thiếu hiểu biết về pháp luật hoặc không tuân thủ đúng quy trình cấp phép có thể dẫn đến tình trạng xây dựng không hợp lệ và bị yêu cầu tháo dỡ.
•  Chi phí tháo dỡ cao: Khi công trình xây dựng đã hoàn thành một phần hoặc toàn bộ, chi phí tháo dỡ công trình là rất lớn. Nhiều chủ đầu tư gặp khó khăn về tài chính khi bị yêu cầu tháo dỡ công trình và không có nguồn lực để thực hiện các biện pháp tháo dỡ an toàn.
• Tranh chấp với chính quyền địa phương: Trong một số trường hợp, có sự không đồng thuận giữa chủ đầu tư và cơ quan chức năng về việc tháo dỡ công trình. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý, khiến quá trình tháo dỡ kéo dài và ảnh hưởng đến tiến độ phát triển đô thị.
•  Ảnh hưởng đến cộng đồng xung quanh: Việc tháo dỡ công trình có thể ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, gây tiếng ồn, bụi bẩn, và cản trở giao thông. Điều này gây khó chịu cho cư dân xung quanh và có thể phát sinh khiếu nại từ cộng đồng.

4. Những lưu ý quan trọng

• Tuân thủ đúng quy định pháp luật: Chủ đầu tư cần tuân thủ đúng các quy định pháp luật về xây dựng và xin giấy phép trước khi tiến hành xây dựng công trình. Việc hiểu rõ pháp luật giúp tránh được tình trạng bị yêu cầu tháo dỡ và các rủi ro pháp lý khác.
• Thực hiện biện pháp tháo dỡ an toàn: Khi bị yêu cầu tháo dỡ công trình, chủ đầu tư cần thực hiện các biện pháp tháo dỡ an toàn, đảm bảo không gây nguy hiểm cho con người và tài sản xung quanh. Nên thuê các đơn vị chuyên nghiệp có kinh nghiệm trong việc tháo dỡ công trình để đảm bảo an toàn.
• Hợp tác với cơ quan chức năng: Trong trường hợp bị yêu cầu tháo dỡ, chủ đầu tư nên hợp tác với cơ quan chức năng để thực hiện các biện pháp tháo dỡ đúng quy định, tránh tình trạng cưỡng chế và chịu các hình phạt nặng hơn.
• Chuẩn bị tài chính cho các trường hợp khẩn cấp: Chủ đầu tư nên chuẩn bị kế hoạch tài chính cho các trường hợp bị yêu cầu tháo dỡ. Việc này giúp họ có thể nhanh chóng thực hiện các biện pháp cần thiết mà không ảnh hưởng quá lớn đến hoạt động kinh doanh hoặc đầu tư.

5. Căn cứ pháp lý 

Các quy định về việc tháo dỡ công trình được ghi nhận trong các văn bản pháp luật sau:

• Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020): Quy định về điều kiện và quy trình cấp giấy phép xây dựng, cũng như các trường hợp cần tiến hành tháo dỡ công trình vi phạm.
• Nghị định 139/2017/NĐ-CP: Quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực xây dựng, bao gồm việc xử lý và yêu cầu tháo dỡ các công trình vi phạm quy định pháp luật.
• Thông tư 03/2018/TT-BXD: Hướng dẫn chi tiết về việc thực hiện các biện pháp tháo dỡ công trình vi phạm và các biện pháp bảo đảm an toàn trong quá trình tháo dỡ.

Liên kết nội bộ: Tìm hiểu thêm về quy định xây dựng.

Liên kết ngoại: Đọc thêm tại Báo Pháp Luật.

Luật PVL Group.