Những quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng là gì?Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết, ví dụ minh họa, và những lưu ý quan trọng cho người lao động.
1. Những quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng là gì?
Những quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng là gì? Khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng, người lao động thường lo lắng về quyền lợi và vị trí công việc của mình. Theo quy định của pháp luật lao động, người lao động có quyền được bảo vệ và đảm bảo các quyền lợi cơ bản ngay cả khi có sự thay đổi chủ sở hữu doanh nghiệp. Dưới đây là các quyền lợi chính của người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng:
a) Quyền duy trì hợp đồng lao động hiện tại
- Giữ nguyên các điều khoản của hợp đồng lao động: Khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng, hợp đồng lao động của người lao động vẫn tiếp tục được thực hiện theo các điều khoản đã ký kết. Chủ mới không được tự ý thay đổi nội dung hợp đồng lao động nếu không có sự đồng ý của người lao động.
- Không được đơn phương chấm dứt hợp đồng: Chủ sở hữu mới của doanh nghiệp không có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với lý do doanh nghiệp bị chuyển nhượng, trừ khi có những lý do chính đáng theo quy định pháp luật như vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, doanh nghiệp giải thể, hoặc người lao động không đáp ứng yêu cầu công việc.
b) Quyền được bảo đảm quyền lợi về lương, thưởng và các chế độ phúc lợi
- Đảm bảo quyền lợi về tiền lương: Người lao động được tiếp tục nhận lương, thưởng, và các chế độ phúc lợi như trước khi doanh nghiệp chuyển nhượng. Mọi thay đổi về lương và chế độ phải được thỏa thuận và ghi nhận bằng văn bản.
- Bảo lưu các chế độ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế: Các chế độ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế của người lao động sẽ tiếp tục được duy trì và không bị gián đoạn khi doanh nghiệp chuyển nhượng. Người sử dụng lao động mới có trách nhiệm tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ đóng bảo hiểm.
c) Quyền được thông báo về việc chuyển nhượng doanh nghiệp
- Thông báo trước về việc chuyển nhượng: Người lao động phải được thông báo trước về việc chuyển nhượng doanh nghiệp, bao gồm thông tin về chủ sở hữu mới và bất kỳ thay đổi nào có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của họ. Điều này giúp người lao động chuẩn bị và có kế hoạch phù hợp cho tương lai.
d) Quyền yêu cầu đàm phán về các thay đổi liên quan đến công việc
- Đàm phán lại về các điều kiện lao động: Người lao động có quyền yêu cầu đàm phán lại nếu có sự thay đổi về điều kiện làm việc, chức danh, vị trí công việc hay các vấn đề khác có liên quan trực tiếp đến quyền lợi và trách nhiệm của họ.
2. Ví dụ minh họa về quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng
Ví dụ minh họa: Công ty ABC là một công ty sản xuất linh kiện điện tử với hơn 300 nhân viên. Năm 2024, công ty được một tập đoàn nước ngoài mua lại và chuyển nhượng toàn bộ quyền sở hữu. Nhiều nhân viên lo lắng về việc mất việc làm và ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
Quá trình đảm bảo quyền lợi cho người lao động diễn ra như sau:
- Bước 1: Thông báo về việc chuyển nhượng: Ban lãnh đạo công ty ABC đã thông báo trước cho toàn bộ nhân viên về việc chuyển nhượng doanh nghiệp, nêu rõ thông tin về tập đoàn mua lại và cam kết giữ nguyên các điều kiện lao động hiện tại.
- Bước 2: Đảm bảo duy trì hợp đồng lao động: Sau khi chuyển nhượng, tập đoàn nước ngoài quyết định duy trì toàn bộ nhân sự và tiếp tục các hợp đồng lao động hiện có. Các nhân viên không bị ảnh hưởng về vị trí, lương thưởng, và các chế độ đãi ngộ.
- Bước 3: Đàm phán với chủ mới: Công đoàn công ty đã chủ động đàm phán với ban lãnh đạo mới về việc đảm bảo quyền lợi cho người lao động, bao gồm cam kết không giảm lương, bảo lưu thời gian làm việc và các chế độ phúc lợi khác.
Kết quả: Người lao động tại công ty ABC không chỉ giữ được công việc mà còn được đảm bảo các quyền lợi như trước đây. Việc công ty chuyển nhượng không gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống và công việc của họ.
3. Những vướng mắc thực tế khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng
a) Lo ngại mất việc làm hoặc thay đổi điều kiện làm việc
Một trong những vướng mắc lớn nhất đối với người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng là nỗi lo về việc mất việc làm hoặc bị thay đổi điều kiện làm việc mà không có sự thỏa thuận. Nhiều người lao động lo ngại rằng chủ sở hữu mới có thể cắt giảm nhân sự, giảm lương, hoặc thay đổi các chính sách phúc lợi mà không thông báo trước.
b) Thiếu minh bạch trong quá trình chuyển nhượng
Việc thiếu minh bạch trong quá trình chuyển nhượng có thể dẫn đến những lo lắng không cần thiết cho người lao động. Nếu doanh nghiệp không thông báo kịp thời và đầy đủ, người lao động có thể không chuẩn bị tâm lý và kế hoạch cho sự thay đổi, gây ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc.
c) Khó khăn trong việc bảo lưu các quyền lợi bảo hiểm
Khi doanh nghiệp chuyển nhượng, việc bảo lưu các quyền lợi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, và các chế độ nghỉ phép cũng là một vấn đề gây khó khăn. Nếu chủ sở hữu mới không tuân thủ đúng quy định hoặc chậm trễ trong việc đóng bảo hiểm, người lao động có thể bị thiệt hại về quyền lợi.
d) Tranh chấp về tiền lương và chế độ đãi ngộ
Các tranh chấp về tiền lương, chế độ đãi ngộ có thể phát sinh khi doanh nghiệp chuyển nhượng. Người lao động có thể gặp khó khăn trong việc đòi hỏi các quyền lợi đã được thỏa thuận từ trước, đặc biệt là khi doanh nghiệp mới không thực hiện đúng cam kết.
4. Những lưu ý cần thiết cho người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng
a) Theo dõi thông tin về quá trình chuyển nhượng
Người lao động cần thường xuyên theo dõi thông tin về quá trình chuyển nhượng doanh nghiệp để kịp thời nắm bắt những thay đổi có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của mình. Nếu có bất kỳ thông tin nào không rõ ràng, người lao động nên chủ động yêu cầu được giải thích và làm rõ từ phía ban lãnh đạo.
b) Đảm bảo hợp đồng lao động được duy trì
Người lao động nên kiểm tra kỹ các điều khoản trong hợp đồng lao động của mình để đảm bảo rằng các quyền lợi được giữ nguyên sau khi doanh nghiệp chuyển nhượng. Nếu có thay đổi, cần có sự thỏa thuận rõ ràng bằng văn bản giữa hai bên.
c) Tham khảo ý kiến từ công đoàn hoặc chuyên gia pháp lý
Nếu cảm thấy quyền lợi bị ảnh hưởng, người lao động nên tham khảo ý kiến từ công đoàn hoặc các chuyên gia pháp lý để được tư vấn và bảo vệ quyền lợi của mình. Công đoàn đóng vai trò quan trọng trong việc đàm phán và bảo vệ quyền lợi cho người lao động trong quá trình chuyển nhượng.
d) Chuẩn bị tâm lý cho những thay đổi
Dù không bị ảnh hưởng lớn, người lao động cũng cần chuẩn bị tâm lý cho những thay đổi nhỏ trong môi trường làm việc hoặc văn hóa công ty sau khi chuyển nhượng. Việc linh hoạt và sẵn sàng thích nghi sẽ giúp người lao động vượt qua giai đoạn chuyển đổi một cách thuận lợi.
5. Căn cứ pháp lý cho quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng
- Bộ luật Lao động 2019: Quy định quyền và nghĩa vụ của người lao động khi doanh nghiệp bị chuyển nhượng, bao gồm việc bảo vệ hợp đồng lao động và các chế độ phúc lợi.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết về hợp đồng lao động, trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc duy trì quyền lợi cho người lao động khi có sự thay đổi về chủ sở hữu doanh nghiệp.
- Thông tư 10/2021/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong trường hợp doanh nghiệp bị chuyển nhượng hoặc thay đổi chủ sở hữu.
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp trong quá trình chuyển nhượng và bảo đảm quyền lợi cho người lao động.
Tham khảo thêm quy định về doanh nghiệp. Đọc thêm về các vấn đề pháp lý liên quan tại đây.
