Những quy định pháp luật về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ là gì?Khám phá các quy định và trách nhiệm của doanh nghiệp trong bài viết này.
Những quy định pháp luật về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ là gì?
Kiểm toán nội bộ là một hoạt động không thể thiếu trong quá trình quản lý doanh nghiệp, nhằm đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và tuân thủ pháp luật. Tại Việt Nam, các quy định về kiểm toán nội bộ đã được quy định rõ trong các văn bản pháp luật, yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc hoạt động này. Vậy những quy định pháp luật về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ là gì?
. Doanh nghiệp phải thiết lập bộ phận kiểm toán nội bộ Theo quy định tại Nghị định 05/2019/NĐ-CP, tất cả các doanh nghiệp thuộc diện bắt buộc phải có kiểm toán nội bộ, bao gồm các công ty đại chúng, công ty niêm yết, và các tổ chức tín dụng, đều phải thiết lập bộ phận kiểm toán nội bộ hoặc thuê đơn vị cung cấp dịch vụ kiểm toán độc lập để thực hiện kiểm toán nội bộ. Bộ phận kiểm toán nội bộ có trách nhiệm giám sát, đánh giá và đưa ra các đề xuất nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động và quản lý rủi ro cho doanh nghiệp.
. Đảm bảo tính độc lập và khách quan của kiểm toán nội bộ Quy định pháp luật yêu cầu rằng bộ phận kiểm toán nội bộ phải hoạt động độc lập với các bộ phận khác trong doanh nghiệp và trực thuộc Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát. Điều này đảm bảo rằng hoạt động kiểm toán không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài và có thể đưa ra các báo cáo trung thực, khách quan.
. Trách nhiệm báo cáo của kiểm toán nội bộ Kiểm toán nội bộ có trách nhiệm báo cáo kết quả kiểm toán định kỳ và đột xuất khi phát hiện các sai phạm, thiếu sót hoặc rủi ro lớn đối với hoạt động của doanh nghiệp. Báo cáo này phải được gửi trực tiếp tới Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát, và phải nêu rõ các phát hiện, đề xuất biện pháp xử lý và thời gian khắc phục.
. Tầm quan trọng của việc tuân thủ quy định pháp luật Doanh nghiệp cần thực hiện kiểm toán nội bộ không chỉ để đảm bảo hiệu quả hoạt động mà còn để đáp ứng yêu cầu của pháp luật. Việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định có thể dẫn đến các hình thức xử phạt từ cơ quan chức năng, đồng thời gây ra các rủi ro lớn về tài chính và uy tín cho doanh nghiệp.
Ví dụ minh họa
Để hiểu rõ hơn về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ, chúng ta có thể xem xét một ví dụ cụ thể.
Ví dụ: Một công ty cổ phần lớn niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam bị yêu cầu thiết lập bộ phận kiểm toán nội bộ theo quy định của Nghị định 05/2019/NĐ-CP. Tuy nhiên, do không tuân thủ quy định về việc thành lập bộ phận kiểm toán nội bộ, công ty đã phải đối mặt với nhiều vấn đề trong quá trình quản lý rủi ro tài chính.
Cụ thể, khi không có bộ phận kiểm toán nội bộ độc lập, công ty không phát hiện kịp thời các vấn đề trong quản lý dòng tiền và tài sản. Điều này dẫn đến việc mất cân đối tài chính, gây thiệt hại nghiêm trọng về lợi nhuận và giá trị cổ phiếu của công ty trên thị trường. Sau khi bị cơ quan quản lý thị trường chứng khoán phạt hành chính, công ty đã phải nhanh chóng thành lập bộ phận kiểm toán nội bộ để giám sát và kiểm soát các rủi ro tài chính.
Những vướng mắc thực tế
Mặc dù đã có quy định rõ ràng về trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ, nhưng trong thực tế vẫn tồn tại một số vướng mắc.
. Thiếu nguồn nhân lực có chuyên môn cao Một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân viên kiểm toán nội bộ có chuyên môn cao, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường lao động kiểm toán còn khan hiếm. Điều này dẫn đến tình trạng doanh nghiệp có bộ phận kiểm toán nội bộ nhưng không đảm bảo được chất lượng công việc.
. Thiếu sự hỗ trợ từ ban lãnh đạo Kiểm toán nội bộ chỉ có thể hoạt động hiệu quả khi được sự ủng hộ và hỗ trợ từ ban lãnh đạo doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, ban lãnh đạo không coi trọng vai trò của kiểm toán nội bộ, khiến hoạt động kiểm toán không được thực hiện đầy đủ và đúng quy trình.
. Khó khăn trong việc giữ tính độc lập của kiểm toán nội bộ Một trong những vướng mắc lớn nhất mà doanh nghiệp phải đối mặt là duy trì tính độc lập và khách quan của kiểm toán nội bộ. Trong một số doanh nghiệp, bộ phận kiểm toán nội bộ có thể bị ảnh hưởng bởi lợi ích của các phòng ban khác, dẫn đến việc kiểm toán không đưa ra các báo cáo trung thực và khách quan.
Những lưu ý quan trọng
Khi thực hiện kiểm toán nội bộ, các doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau:
. Đảm bảo tính độc lập và khách quan Đây là yếu tố quan trọng nhất trong hoạt động kiểm toán nội bộ. Doanh nghiệp cần xây dựng cơ cấu tổ chức sao cho bộ phận kiểm toán nội bộ hoạt động độc lập với các bộ phận khác và chỉ chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát.
. Nâng cao năng lực của đội ngũ kiểm toán viên Doanh nghiệp cần đầu tư vào việc đào tạo và phát triển đội ngũ kiểm toán viên nội bộ để đảm bảo họ có đủ kỹ năng, kiến thức và kinh nghiệm để thực hiện công tác kiểm toán. Điều này bao gồm việc tham gia các khóa học chuyên môn, cập nhật các quy định pháp luật mới nhất và áp dụng các công nghệ hiện đại trong kiểm toán.
. Thực hiện kiểm toán định kỳ Doanh nghiệp cần thiết lập kế hoạch kiểm toán định kỳ, bao gồm việc kiểm tra tất cả các khía cạnh của hoạt động kinh doanh và tài chính. Điều này giúp doanh nghiệp phát hiện sớm các sai phạm và rủi ro tiềm ẩn, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời.
. Tuân thủ các quy định pháp luật Doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến kiểm toán nội bộ và tuân thủ chúng một cách nghiêm túc. Việc không tuân thủ quy định có thể dẫn đến các hình thức xử phạt từ cơ quan chức năng và làm giảm uy tín của doanh nghiệp.
Căn cứ pháp lý
Việc thực hiện kiểm toán nội bộ trong doanh nghiệp tại Việt Nam được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Luật này quy định về quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả hoạt động.
- Nghị định 05/2019/NĐ-CP: Nghị định này quy định cụ thể về tổ chức và hoạt động của kiểm toán nội bộ, bao gồm các yêu cầu đối với doanh nghiệp phải thực hiện kiểm toán nội bộ.
- Thông tư 08/2021/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết về việc áp dụng các quy định của Nghị định 05/2019/NĐ-CP, bao gồm các quy trình và biện pháp để doanh nghiệp thực hiện kiểm toán nội bộ hiệu quả.
- Nghị định 89/2019/NĐ-CP: Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán nội bộ, bao gồm các mức phạt và biện pháp xử lý khi doanh nghiệp vi phạm các quy định về kiểm toán nội bộ.
Việc thực hiện kiểm toán nội bộ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả và tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cần nhận thức rõ tầm quan trọng của kiểm toán nội bộ và thực hiện nghiêm túc để bảo vệ lợi ích của mình và các bên liên quan.
Luật PVL Group hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về quy định pháp luật liên quan đến trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ. Để tìm hiểu thêm thông tin, bạn có thể tham khảo luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/ và baophapluat.vn.
