Người lao động nước ngoài có phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam không? Tìm hiểu chi tiết quy định và điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội.
1. Người lao động nước ngoài có phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam không?
Người lao động nước ngoài có phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam không? Đây là một câu hỏi phổ biến khi các doanh nghiệp tại Việt Nam thuê lao động nước ngoài hoặc khi người lao động nước ngoài làm việc tại các tổ chức, doanh nghiệp ở Việt Nam. Việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động trong quá trình làm việc và đảm bảo sự công bằng trong lao động. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc nếu đáp ứng các điều kiện nhất định.
Điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động nước ngoài
Theo Nghị định 143/2018/NĐ-CP, người lao động nước ngoài phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp và đang làm việc theo hợp đồng lao động tại Việt Nam.
- Hợp đồng lao động có thời hạn từ 1 năm trở lên.
- Người lao động nước ngoài không thuộc đối tượng miễn trừ, tức là không thuộc các trường hợp đặc biệt đã ký kết hiệp định về an sinh xã hội giữa Việt Nam và quốc gia của họ, hoặc không phải là người di chuyển nội bộ doanh nghiệp (tức không phải nhân sự được điều chuyển giữa các công ty mẹ và công ty con hoặc chi nhánh tại các quốc gia khác nhau).
Như vậy, nếu người lao động nước ngoài làm việc theo hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên và không thuộc các trường hợp miễn trừ, họ phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc với các chế độ: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất.
Tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động nước ngoài
Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động nước ngoài tương tự như đối với người lao động Việt Nam và được chia làm hai phần:
- Người sử dụng lao động đóng tổng cộng 17,5% mức tiền lương tháng của người lao động, bao gồm:
- 3% vào quỹ ốm đau và thai sản.
- 0,5% vào quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
- 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.
- Người lao động nước ngoài phải đóng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Mức đóng BHXH của người lao động nước ngoài được tính dựa trên mức lương và các khoản phụ cấp khác theo hợp đồng lao động nhưng không vượt quá 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
2. Ví dụ minh họa
Hãy cùng xem qua một ví dụ cụ thể để hiểu rõ hơn về việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động nước ngoài:
Ông John là một chuyên gia người Anh, làm việc tại một công ty xây dựng tại TP.HCM với hợp đồng lao động có thời hạn 3 năm và mức lương là 60 triệu đồng/tháng. Ông John có giấy phép lao động do cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam cấp. Vì vậy, ông John phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc với mức đóng như sau:
- Người sử dụng lao động đóng:
- 3% vào quỹ ốm đau và thai sản: 1,800,000 đồng.
- 0,5% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: 300,000 đồng.
- 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất: 8,400,000 đồng.
- Người lao động (ông John) đóng 8% vào quỹ hưu trí và tử tuất: 4,800,000 đồng.
Tổng cộng, mỗi tháng sẽ có 15,300,000 đồng được đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội cho ông John, đảm bảo các quyền lợi về ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất trong suốt thời gian làm việc tại Việt Nam.
3. Những vướng mắc thực tế
Trong quá trình tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, người lao động nước ngoài và người sử dụng lao động có thể gặp phải một số vướng mắc thực tế như:
- Khó khăn trong việc hiểu rõ quy định: Các quy định về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với lao động nước ngoài có thể phức tạp, đặc biệt khi người lao động không nắm rõ quy định pháp luật của Việt Nam. Điều này dẫn đến việc người lao động hoặc người sử dụng lao động không tuân thủ đúng quy định.
- Sự khác biệt về chính sách giữa các quốc gia: Một số người lao động nước ngoài đã có bảo hiểm xã hội tại nước của họ và có thể không muốn tham gia thêm bảo hiểm xã hội tại Việt Nam. Tuy nhiên, để được miễn trừ, phải có hiệp định song phương giữa Việt Nam và quốc gia đó, điều này đôi khi gây khó khăn cho người lao động và người sử dụng lao động.
- Thủ tục hành chính: Việc làm thủ tục tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động nước ngoài có thể phức tạp hơn so với người lao động trong nước do yêu cầu về giấy phép lao động, hợp đồng và các giấy tờ khác.
4. Những lưu ý cần thiết
Để đảm bảo quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động nước ngoài, người sử dụng lao động và người lao động cần lưu ý:
- Hiểu rõ quy định pháp luật: Người sử dụng lao động và người lao động nước ngoài cần nắm vững các quy định về bảo hiểm xã hội tại Việt Nam, bao gồm các điều kiện tham gia, mức đóng và quyền lợi để tránh vi phạm pháp luật.
- Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ hợp pháp: Người lao động nước ngoài cần có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam cấp để đủ điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
- Thực hiện đúng nghĩa vụ đóng BHXH: Người sử dụng lao động cần đóng đầy đủ và đúng hạn các khoản bảo hiểm xã hội cho người lao động nước ngoài theo quy định để đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội của họ.
- Xem xét hiệp định an sinh xã hội: Người lao động nước ngoài và người sử dụng lao động nên kiểm tra xem liệu có hiệp định an sinh xã hội giữa Việt Nam và quốc gia của người lao động hay không để có thể được miễn trừ bảo hiểm xã hội nếu phù hợp.
5. Căn cứ pháp lý
Các căn cứ pháp lý quy định về việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động nước ngoài bao gồm:
- Luật Bảo hiểm Xã hội năm 2014: Quy định về quyền và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động trong việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
- Nghị định 143/2018/NĐ-CP: Quy định chi tiết về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
- Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn chi tiết về thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Người lao động và người sử dụng lao động có thể tham khảo thêm thông tin tại Luật PVL Group để nắm rõ hơn về các quy định liên quan đến bảo hiểm xã hội và quyền lợi của mình. Để cập nhật thêm thông tin pháp lý mới nhất, vui lòng truy cập PLO – Pháp luật.
