Người lao động có thể được điều chuyển sang vị trí mới khi doanh nghiệp thay đổi cơ cấu không?

Doanh nghiệp thay đổi cơ cấu là gì?

Doanh nghiệp thay đổi cơ cấu là quá trình mà một doanh nghiệp tiến hành sắp xếp lại bộ máy tổ chức, nhân sự, công nghệ hoặc chiến lược kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí, và tăng cường khả năng cạnh tranh.

Các hình thức thay đổi cơ cấu doanh nghiệp

Có nhiều hình thức thay đổi cơ cấu doanh nghiệp, bao gồm:

• Sáp nhập hoặc chia tách bộ phận: Hợp nhất các phòng ban để tinh gọn hoặc tách ra để chuyên môn hóa.
• Thay đổi công nghệ sản xuất: Áp dụng công nghệ mới, tự động hóa dây chuyền sản xuất dẫn đến thay đổi nhu cầu về lao động.
• Thay đổi chiến lược kinh doanh: Mở rộng hoặc thu hẹp lĩnh vực kinh doanh, chuyển hướng sang thị trường mới hoặc sản phẩm mới.
• Tái cấu trúc tài chính: Điều chỉnh lại cấu trúc vốn, tái cơ cấu nợ hoặc bán bớt tài sản để cải thiện tình hình tài chính.

Tại sao doanh nghiệp thay đổi cơ cấu?

Việc thay đổi cơ cấu giúp doanh nghiệp:

• Nâng cao hiệu quả hoạt động: Giảm thiểu chi phí, tối ưu hóa nguồn lực, và nâng cao năng suất lao động.
• Thích ứng với biến động thị trường: Nhanh chóng điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu của thị trường và khách hàng.
• Cạnh tranh tốt hơn: Tạo ra lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ khác trên thị trường.

Người lao động có thể được điều chuyển sang vị trí mới khi doanh nghiệp thay đổi cơ cấu không?

Câu trả lời là có, nhưng việc điều chuyển phải được thực hiện đúng quy định pháp luật và đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Quy định pháp luật về việc điều chuyển lao động

Theo Điều 29 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động có quyền điều chuyển người lao động sang làm công việc khác so với hợp đồng lao động trong các trường hợp sau:

• Do nhu cầu sản xuất, kinh doanh: Khi doanh nghiệp cần khắc phục khó khăn đột xuất như thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, hoặc do thay đổi công nghệ, cơ cấu tổ chức.
• Thời hạn điều chuyển: Không quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong một năm, trừ khi có sự đồng ý bằng văn bản của người lao động.
• Mức lương trong thời gian điều chuyển: Không được thấp hơn 85% mức lương của công việc cũ và không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.

Quyền lợi của người lao động khi bị điều chuyển

Người lao động có quyền:

• Được thông báo trước ít nhất 3 ngày làm việc về việc điều chuyển, lý do, và thời hạn cụ thể.
• Từ chối điều chuyển nếu việc điều chuyển không tuân thủ quy định pháp luật hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi cá nhân.
• Được đảm bảo mức lương và các chế độ phúc lợi tương ứng với công việc mới.

Nghĩa vụ của người sử dụng lao động

Người sử dụng lao động phải:

• Thông báo rõ ràng về lý do điều chuyển và cam kết đảm bảo quyền lợi của người lao động.
• Đảm bảo điều kiện làm việc phù hợp với công việc mới, không được lạm dụng điều chuyển để sa thải trái phép.
• Hỗ trợ người lao động trong quá trình chuyển đổi, bao gồm đào tạo nếu cần thiết.

Ví dụ minh họa về điều chuyển lao động khi doanh nghiệp thay đổi cơ cấu

Ví dụ thực tế, Công ty X là một công ty lớn trong ngành sản xuất điện tử. Do sự phát triển của công nghệ tự động hóa, công ty quyết định giảm số lượng nhân công tại dây chuyền sản xuất và tăng cường nhân sự cho bộ phận bảo trì và quản lý thiết bị.

Tình huống cụ thể

Chị Lan, làm việc ở vị trí công nhân lắp ráp tại Công ty X trong 8 năm. Với sự thay đổi cơ cấu này, vị trí của chị không còn phù hợp, và công ty quyết định điều chuyển chị sang bộ phận kiểm tra chất lượng sau khi cung cấp khóa đào tạo ngắn hạn.

Quy trình điều chuyển:

• Thông báo trước 5 ngày: Công ty thông báo bằng văn bản về việc điều chuyển, nêu rõ lý do và thời gian cụ thể.
• Đào tạo chuyên môn: Công ty tổ chức khóa đào tạo miễn phí cho chị Lan về quy trình kiểm tra chất lượng sản phẩm.
• Mức lương mới: Mức lương được điều chỉnh, đảm bảo không thấp hơn 85% so với lương cũ và không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.
• Đảm bảo phúc lợi: Các chế độ phúc lợi khác như bảo hiểm, thưởng vẫn được giữ nguyên.

Kết quả:

• Chị Lan chấp nhận việc điều chuyển, nhận thấy đây là cơ hội học hỏi thêm kỹ năng mới và thích ứng với thay đổi của công ty.
• Công ty thực hiện đúng quy định pháp luật, giữ vững sự hài lòng của người lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Những vướng mắc thực tế khi điều chuyển lao động

Mặc dù có quy định rõ ràng, nhưng trong thực tế việc điều chuyển lao động vẫn gặp phải nhiều vướng mắc và tranh cãi:

Thiếu minh bạch và thông tin rõ ràng

Nhiều doanh nghiệp không cung cấp đầy đủ thông tin về lý do điều chuyển hoặc không giải thích rõ ràng kế hoạch. Điều này dẫn đến sự hoang mang, lo lắng và phản đối từ người lao động.

Vi phạm quyền lợi của người lao động

Một số doanh nghiệp thực hiện điều chuyển mà không tuân thủ quy định về mức lương và điều kiện làm việc. Người lao động bị điều chuyển sang vị trí có lương thấp hơn hoặc điều kiện làm việc không đảm bảo.

Lạm dụng việc điều chuyển để sa thải trá hình

Một số trường hợp doanh nghiệp sử dụng việc điều chuyển như một công cụ để loại bỏ những người lao động không mong muốn mà không cần thực hiện quy trình sa thải chính thức.

Tranh chấp lao động

Khi người lao động không đồng ý với việc điều chuyển, việc này có thể dẫn đến tranh chấp, khiếu nại lên cơ quan chức năng hoặc thậm chí là kiện tụng ra tòa.

Ảnh hưởng đến tâm lý và động lực làm việc

Việc điều chuyển không phù hợp hoặc không được giải thích rõ ràng có thể gây ra tâm lý tiêu cực, giảm động lực làm việc, và làm giảm hiệu suất của người lao động.

Những lưu ý cần thiết cho người lao động và doanh nghiệp

Đối với doanh nghiệp

• Tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật: Đảm bảo việc điều chuyển đúng pháp luật, không vi phạm quyền lợi của người lao động.
• Giao tiếp minh bạch và rõ ràng: Thông báo và giải thích rõ lý do điều chuyển, những thay đổi cụ thể, và lợi ích cho người lao động.
• Hỗ trợ người lao động: Cung cấp các khóa đào tạo cần thiết để họ thích nghi với công việc mới.
• Đảm bảo không lạm dụng việc điều chuyển: Không sử dụng việc điều chuyển như một biện pháp kỷ luật hoặc sa thải trá hình.

Đối với người lao động

• Nắm vững quyền lợi của mình: Hiểu rõ quy định pháp luật về việc điều chuyển lao động, các quyền và nghĩa vụ liên quan.
• Giao tiếp trực tiếp với doanh nghiệp: Nếu có thắc mắc hoặc không đồng ý, cần trao đổi thẳng thắn để giải quyết vấn đề.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ công đoàn hoặc cơ quan chức năng: Nếu cảm thấy quyền lợi bị vi phạm, hãy tìm đến công đoàn hoặc cơ quan lao động để được tư vấn và bảo vệ.
• Cân nhắc cơ hội phát triển: Xem xét việc điều chuyển như một cơ hội để học hỏi kỹ năng mới và phát triển nghề nghiệp.

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật Lao động 2019: Điều 29 quy định về việc tạm thời chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động.
• Nghị định số 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động.
• Thông tư số 10/2020/TT-BLĐTBXH: Quy định về mức lương tối thiểu vùng và các điều kiện áp dụng.

Để cập nhật thêm thông tin chi tiết về các quy định lao động, bạn có thể tham khảo tại luatpvlgroup.com/category/lao-dong/.

Ngoài ra, bạn có thể đọc thêm các bài viết liên quan tại Báo Pháp Luật.

Luật PVL group.