Người lao động có quyền yêu cầu doanh nghiệp chi trả các khoản nợ lương trước khi tái cơ cấu không?Bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc và cung cấp thông tin pháp lý cần thiết về quyền lợi của người lao động trong tình huống này.
1) Người lao động có quyền yêu cầu doanh nghiệp chi trả các khoản nợ lương trước khi tái cơ cấu
Trong bối cảnh kinh tế biến động hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với những khó khăn tài chính nghiêm trọng, dẫn đến việc phải tái cơ cấu để duy trì hoạt động. Quá trình tái cơ cấu thường ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động, đặc biệt là về vấn đề chi trả lương và các chế độ phúc lợi. Người lao động có quyền yêu cầu doanh nghiệp chi trả các khoản nợ lương trước khi tái cơ cấu không? Đây là câu hỏi quan trọng cần được giải đáp để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
2) Ví dụ minh họa
Câu chuyện của anh Lê Văn H
Anh Lê Văn H là một kỹ sư làm việc tại Công ty X trong hơn 5 năm. Gần đây, công ty gặp khó khăn về tài chính do ảnh hưởng của dịch bệnh và biến động thị trường. Trong 4 tháng liên tiếp, anh H và các đồng nghiệp không nhận được lương đúng hạn. Ban lãnh đạo công ty thông báo sẽ tiến hành tái cơ cấu và hứa hẹn sẽ chi trả các khoản nợ lương sau khi hoàn tất quá trình này.
Anh H lo lắng về quyền lợi của mình và muốn biết liệu anh có quyền yêu cầu công ty chi trả các khoản nợ lương trước khi tái cơ cấu không. Anh cũng băn khoăn về việc nếu công ty không thực hiện nghĩa vụ này, anh có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình.
Trong trường hợp của anh H, theo quy định của pháp luật lao động Việt Nam, anh hoàn toàn có quyền yêu cầu công ty chi trả đầy đủ các khoản nợ lương trước khi tiến hành tái cơ cấu. Việc chậm trả lương hoặc không trả lương là vi phạm pháp luật và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người lao động.
3) Những vướng mắc thực tế
Mặc dù pháp luật đã quy định rõ ràng, nhưng trong thực tế, việc người lao động yêu cầu doanh nghiệp chi trả nợ lương trước khi tái cơ cấu gặp nhiều khó khăn và thách thức. Dưới đây là một số vướng mắc phổ biến:
a) Thiếu hiểu biết về pháp luật lao động
Nhiều người lao động không nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật. Điều này dẫn đến việc họ không biết cách thức và quy trình yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ chi trả lương. Hậu quả là quyền lợi của họ không được bảo vệ một cách hiệu quả.
b) Áp lực từ phía doanh nghiệp
Doanh nghiệp có thể tạo ra áp lực bằng cách đe dọa sa thải hoặc không tái ký hợp đồng nếu người lao động yêu cầu chi trả nợ lương. Điều này khiến nhiều người lao động e ngại và chấp nhận chịu thiệt thòi để giữ công việc.
c) Thủ tục pháp lý phức tạp và tốn kém
Quá trình khiếu nại hoặc khởi kiện doanh nghiệp thường phức tạp, đòi hỏi nhiều thời gian và chi phí. Người lao động có thể không đủ khả năng tài chính hoặc thời gian để theo đuổi vụ việc đến cùng, dẫn đến việc quyền lợi của họ bị xâm phạm.
d) Doanh nghiệp cố tình trốn tránh trách nhiệm
Một số doanh nghiệp lợi dụng quá trình tái cơ cấu để trốn tránh trách nhiệm chi trả nợ lương. Họ có thể chuyển tài sản sang công ty khác, thay đổi tên công ty hoặc thậm chí tuyên bố phá sản để né tránh nghĩa vụ.
e) Thiếu sự hỗ trợ từ cơ quan chức năng
Cơ quan chức năng đôi khi chưa thực sự vào cuộc một cách hiệu quả để bảo vệ quyền lợi của người lao động. Sự chậm trễ trong việc giải quyết tranh chấp lao động khiến người lao động mất niềm tin và dễ dàng bỏ cuộc.
f) Khó khăn trong việc thu thập chứng cứ
Người lao động có thể gặp khó khăn trong việc thu thập các chứng cứ chứng minh doanh nghiệp nợ lương, đặc biệt khi không có hợp đồng lao động bằng văn bản hoặc bảng lương cụ thể. Điều này làm giảm khả năng thành công khi khiếu nại hoặc khởi kiện.
4) Những lưu ý cần thiết
Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, người lao động cần chú ý đến các điểm sau:
- Nắm vững quy định pháp luật
Hiểu rõ các quy định của Bộ luật Lao động 2019 và các văn bản pháp luật liên quan là bước đầu tiên quan trọng. Người lao động cần biết mình có quyền gì và doanh nghiệp có nghĩa vụ gì trong việc chi trả lương.
- Thu thập và lưu trữ chứng cứ
Giữ lại hợp đồng lao động, bảng lương, biên bản giao nhận công việc và các tài liệu liên quan khác. Đây là những chứng cứ quan trọng khi giải quyết tranh chấp lao động. Nếu không có hợp đồng bằng văn bản, người lao động nên cố gắng thu thập các chứng cứ khác như email, tin nhắn xác nhận công việc, bảng chấm công.
- Gửi yêu cầu bằng văn bản
Khi yêu cầu doanh nghiệp chi trả nợ lương, người lao động nên gửi yêu cầu bằng văn bản có ký nhận hoặc gửi qua đường bưu điện bảo đảm. Điều này giúp chứng minh đã thực hiện quyền yêu cầu một cách chính thức và có thể dùng làm chứng cứ pháp lý sau này.
- Liên hệ với công đoàn và cơ quan chức năng
Nhờ sự hỗ trợ từ công đoàn cơ sở nếu có, hoặc liên hệ với Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội địa phương để được hướng dẫn và hỗ trợ giải quyết tranh chấp. Công đoàn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đàm phán với doanh nghiệp và bảo vệ quyền lợi của người lao động.
- Khởi kiện tại tòa án
Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, người lao động có quyền khởi kiện doanh nghiệp tại tòa án để yêu cầu chi trả các khoản nợ lương và bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật. Khi khởi kiện, cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và chứng cứ để tăng khả năng thành công.
- Không nên tự ý nghỉ việc
Tự ý nghỉ việc có thể làm mất quyền lợi và vi phạm hợp đồng lao động. Người lao động nên tuân thủ quy trình chấm dứt hợp đồng theo quy định để bảo vệ quyền lợi của mình, bao gồm việc thông báo trước và hoàn thành các thủ tục cần thiết.
- Tìm kiếm sự tư vấn pháp lý
Liên hệ với các luật sư hoặc tổ chức tư vấn pháp luật để được hỗ trợ về mặt pháp lý. Điều này giúp người lao động hiểu rõ hơn về quyền lợi của mình và có chiến lược đúng đắn trong việc bảo vệ quyền lợi.
- Cảnh giác với các dấu hiệu bất thường
Nếu nhận thấy doanh nghiệp có dấu hiệu trốn tránh trách nhiệm, người lao động cần cảnh giác và hành động sớm. Các dấu hiệu bao gồm việc chuyển tài sản, thay đổi tên công ty, sa thải hàng loạt mà không có lý do chính đáng.
- Đoàn kết với đồng nghiệp
Sự đoàn kết giữa các người lao động có thể tạo ra sức mạnh tập thể trong việc yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ. Việc cùng nhau gửi yêu cầu hoặc khiếu nại sẽ tăng áp lực và khả năng thành công.
5) Căn cứ pháp lý
Theo Điều 94, Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động có trách nhiệm trả lương đầy đủ, đúng thời hạn cho người lao động. Việc chậm trả lương hoặc không trả lương là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự.
Điều 97 quy định rằng nếu chậm trả lương từ 15 ngày trở lên, người sử dụng lao động phải trả thêm một khoản tiền cho người lao động, ít nhất bằng mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương.
Điều 99 nêu rõ: Trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế, người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động, trong đó có việc giải quyết quyền lợi cho người lao động bị mất việc làm.
Ngoài ra, Nghị định số 145/2020/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động, trong đó có quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc chi trả lương và giải quyết quyền lợi cho người lao động khi doanh nghiệp tái cơ cấu.
Theo Điều 48, Bộ luật Lao động 2019, khi chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền liên quan đến quyền lợi của người lao động trong vòng 14 ngày làm việc. Việc không thực hiện nghĩa vụ này là vi phạm pháp luật và người lao động có quyền yêu cầu giải quyết.
Điều 188, Bộ luật Lao động 2019 cũng quy định về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về lao động trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động và giải quyết tranh chấp lao động.
Vì vậy, việc doanh nghiệp không chi trả các khoản nợ lương trước khi tái cơ cấu là vi phạm pháp luật. Người lao động có quyền yêu cầu và sử dụng các biện pháp pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình.
Để biết thêm thông tin chi tiết về quyền lợi của người lao động trong trường hợp doanh nghiệp tái cơ cấu, bạn có thể truy cập chuyên mục Lao động của Luật PVL Group.
Nếu bạn cần hỗ trợ hoặc tư vấn pháp lý, hãy liên hệ với Báo Pháp Luật để được giải đáp kịp thời.
Luật PVL group.
