Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ làm việc theo ca không? Luật PVL Group sẽ hướng dẫn, đưa ra các căn cứ pháp luật và cách thực hiện chi tiết trong bài viết dưới đây.
Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ làm việc theo ca không?
Căn cứ pháp luật:
Câu hỏi “Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ làm việc theo ca không?” cần được xem xét dựa trên các quy định của pháp luật lao động hiện hành. Theo Điều 104 của Bộ luật Lao động 2019, chế độ làm việc theo ca là một trong những hình thức tổ chức thời giờ làm việc mà người sử dụng lao động có quyền quyết định dựa trên nhu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc tổ chức làm việc theo ca phải tuân thủ các quy định về thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi và đảm bảo sức khỏe cho người lao động.
Bộ luật Lao động 2019 không quy định cụ thể về quyền của người lao động trong việc yêu cầu công ty cung cấp chế độ làm việc theo ca. Tuy nhiên, người lao động có quyền thỏa thuận với người sử dụng lao động về thời giờ làm việc và nghỉ ngơi, trong đó có chế độ làm việc theo ca. Nếu người lao động có nhu cầu làm việc theo ca vì lý do cá nhân, họ có thể yêu cầu và thỏa thuận với công ty, nhưng quyết định cuối cùng vẫn thuộc về người sử dụng lao động.
Cách thực hiện:
Để người lao động yêu cầu công ty cung cấp chế độ làm việc theo ca, họ cần thực hiện các bước sau:
- Xác định nhu cầu cá nhân:
- Người lao động cần xác định rõ lý do và nhu cầu cá nhân của mình về việc làm việc theo ca, chẳng hạn như lý do gia đình, sức khỏe, hoặc mong muốn có thời gian linh hoạt hơn.
- Thảo luận với công ty:
- Người lao động nên thảo luận trực tiếp với quản lý hoặc bộ phận nhân sự về nhu cầu làm việc theo ca. Trong quá trình thảo luận, người lao động nên trình bày rõ lý do và lợi ích của việc làm việc theo ca đối với cả cá nhân và công ty.
- Thỏa thuận bằng văn bản:
- Nếu công ty đồng ý cung cấp chế độ làm việc theo ca, người lao động nên yêu cầu một thỏa thuận bằng văn bản để xác nhận điều kiện và lịch làm việc cụ thể. Thỏa thuận này cần nêu rõ các chi tiết như thời gian làm việc, ca làm việc, quyền lợi và trách nhiệm của cả hai bên.
- Theo dõi việc thực hiện:
- Sau khi thỏa thuận, người lao động cần theo dõi việc thực hiện để đảm bảo công ty tuân thủ đúng các điều kiện đã thống nhất. Nếu có bất kỳ vấn đề gì phát sinh, người lao động cần liên hệ ngay với công ty để giải quyết.
Những vấn đề thực tiễn:
Trong thực tiễn, việc yêu cầu công ty cung cấp chế độ làm việc theo ca có thể gặp một số vấn đề như sau:
- Khó khăn trong việc sắp xếp ca làm việc: Đối với các doanh nghiệp nhỏ hoặc có ít nhân viên, việc sắp xếp ca làm việc linh hoạt có thể gặp khó khăn do thiếu nhân sự hoặc không đáp ứng được nhu cầu sản xuất. Điều này có thể dẫn đến việc công ty từ chối yêu cầu của người lao động.
- Tác động đến năng suất lao động: Làm việc theo ca có thể ảnh hưởng đến năng suất lao động của nhân viên, đặc biệt là nếu ca làm việc không phù hợp với nhịp sinh học tự nhiên của người lao động. Điều này có thể gây ra mệt mỏi, giảm hiệu suất công việc và thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
- Sự bất đồng giữa người lao động và công ty: Trong một số trường hợp, sự khác biệt về nhu cầu giữa người lao động và công ty có thể dẫn đến xung đột. Người lao động có thể cảm thấy rằng quyền lợi của mình không được đáp ứng, trong khi công ty có thể cho rằng yêu cầu này không phù hợp với chiến lược sản xuất kinh doanh của họ.
Ví dụ minh họa:
Chị Lan là một nhân viên kế toán tại một công ty thương mại. Do chị Lan phải chăm sóc con nhỏ và muốn có thời gian linh hoạt hơn để có thể đón con từ trường mẫu giáo, chị đã đề nghị với công ty cho phép chị làm việc theo ca buổi chiều và tối.
Sau khi thảo luận với quản lý và bộ phận nhân sự, công ty đồng ý sắp xếp ca làm việc buổi chiều từ 13:00 đến 21:00 cho chị Lan, với điều kiện chị vẫn phải đảm bảo hoàn thành đầy đủ công việc được giao. Chị Lan và công ty đã ký kết một thỏa thuận bổ sung vào hợp đồng lao động, nêu rõ lịch làm việc theo ca mới và các điều kiện liên quan.
Nhờ sự linh hoạt trong sắp xếp ca làm việc, chị Lan có thể vừa đảm bảo công việc, vừa chăm sóc gia đình một cách tốt hơn. Điều này cũng giúp chị duy trì hiệu suất làm việc cao mà không bị căng thẳng về việc phải cân bằng giữa công việc và gia đình.
Những lưu ý cần thiết:
- Người lao động cần hiểu rằng quyền yêu cầu chế độ làm việc theo ca không được quy định bắt buộc trong luật, mà phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa hai bên.
- Khi đưa ra yêu cầu, người lao động nên chuẩn bị lý do rõ ràng và thuyết phục để tăng cơ hội được công ty chấp thuận.
- Người lao động nên giữ mọi thỏa thuận về chế độ làm việc theo ca dưới dạng văn bản để đảm bảo tính pháp lý và tránh những tranh chấp không đáng có sau này.
Kết luận:
Người lao động có quyền yêu cầu công ty cung cấp chế độ làm việc theo ca, nhưng quyền này không được bảo đảm bởi pháp luật mà phải thông qua sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. Để yêu cầu được chấp thuận, người lao động cần thảo luận và thỏa thuận rõ ràng với công ty, đồng thời cần hiểu rõ những tác động có thể xảy ra khi làm việc theo ca. Việc thực hiện đúng và đầy đủ các bước nêu trên sẽ giúp người lao động đảm bảo quyền lợi và sự linh hoạt trong công việc, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công ty trong việc sắp xếp nhân sự hiệu quả.
Luật PVL Group.
Tìm hiểu thêm về quyền lợi lao động | Báo Pháp Luật Việt Nam
