Người lao động chưa thành niên có thể làm thêm giờ trong những trường hợp nào?Bài viết dưới đây Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết quy định, cách thực hiện, ví dụ minh họa thực tiễn, lưu ý cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp luật chính xác.
Người lao động chưa thành niên có thể làm thêm giờ trong những trường hợp nào?
Người lao động chưa thành niên là đối tượng cần được bảo vệ đặc biệt trong quan hệ lao động. Do tính chất chưa hoàn thiện về thể chất và tinh thần, pháp luật Việt Nam quy định rõ về thời gian làm việc và điều kiện lao động đối với nhóm đối tượng này. Tuy nhiên, việc người lao động chưa thành niên có thể làm thêm giờ trong những trường hợp nào là câu hỏi thường được nhiều doanh nghiệp và người lao động quan tâm. Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, người lao động chưa thành niên chỉ có thể làm thêm giờ trong một số trường hợp đặc biệt và phải tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt.
Phân tích Điều 146 và Điều 107 – Bộ luật Lao động 2019 về làm thêm giờ đối với lao động chưa thành niên
Theo quy định tại Điều 146 và Điều 107 của Bộ luật Lao động 2019, người lao động chưa thành niên có những giới hạn nhất định về việc làm thêm giờ:
- Không được yêu cầu làm thêm giờ: Về nguyên tắc, lao động chưa thành niên (dưới 18 tuổi) không được phép làm thêm giờ. Điều này nhằm bảo vệ sức khỏe và thể chất của người lao động, giúp họ không bị quá tải công việc.
- Trường hợp ngoại lệ: Tuy nhiên, trong một số lĩnh vực như nghệ thuật, thể thao, và các hoạt động quảng cáo, người lao động chưa thành niên có thể được phép làm thêm giờ nếu có sự đồng ý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cụ thể, đây là các công việc không gây hại cho sức khỏe và sự phát triển của họ.
- Điều kiện bổ sung: Để cho phép lao động chưa thành niên làm thêm giờ trong những trường hợp đặc biệt này, người sử dụng lao động phải đáp ứng một số điều kiện bổ sung, bao gồm:
- Được sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ.
- Phải có sự giám sát chặt chẽ về sức khỏe và điều kiện làm việc của lao động chưa thành niên.
- Đảm bảo rằng công việc không vượt quá khả năng thể chất của người lao động và không ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.
Các quy định này phản ánh rõ ràng sự quan tâm của nhà nước đến việc bảo vệ quyền lợi của lao động chưa thành niên, đồng thời tạo ra sự cân bằng giữa việc cung cấp cơ hội lao động và bảo vệ sức khỏe của họ.
Cách thực hiện quy định về việc làm thêm giờ đối với lao động chưa thành niên
Để thực hiện đúng quy định về việc làm thêm giờ đối với lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động cần tuân thủ các bước sau:
- Kiểm tra và xác nhận độ tuổi: Doanh nghiệp cần xác định rõ tuổi của người lao động thông qua giấy tờ tùy thân hợp pháp. Điều này giúp xác định liệu họ có thuộc diện lao động chưa thành niên hay không, từ đó áp dụng đúng các quy định pháp luật về thời gian làm việc.
- Xin ý kiến và phê duyệt từ cơ quan chức năng: Trước khi sắp xếp cho lao động chưa thành niên làm thêm giờ trong các lĩnh vực nghệ thuật, thể thao hoặc quảng cáo, người sử dụng lao động phải xin ý kiến và nhận được sự phê duyệt từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Các công việc làm thêm phải được xác nhận là không gây hại đến sức khỏe và sự phát triển của người lao động chưa thành niên.
- Thỏa thuận với gia đình: Việc làm thêm giờ chỉ được phép thực hiện khi có sự đồng ý bằng văn bản từ cha mẹ hoặc người giám hộ của người lao động chưa thành niên. Điều này đảm bảo rằng quyền lợi của người lao động được bảo vệ từ cả phía gia đình.
- Giám sát sức khỏe: Người sử dụng lao động phải đảm bảo lao động chưa thành niên được kiểm tra sức khỏe định kỳ và giám sát chặt chẽ trong quá trình làm việc. Nếu có bất kỳ dấu hiệu ảnh hưởng đến sức khỏe, việc làm thêm giờ phải ngay lập tức dừng lại.
Những vấn đề thực tiễn khi thực hiện quy định về làm thêm giờ đối với lao động chưa thành niên
Trong thực tiễn, việc tuân thủ các quy định về làm thêm giờ cho lao động chưa thành niên không phải lúc nào cũng được thực hiện đúng. Một số vấn đề có thể phát sinh bao gồm:
- Thiếu sự kiểm soát của cơ quan nhà nước: Nhiều doanh nghiệp không thông qua sự đồng ý của cơ quan chức năng mà tự ý sắp xếp cho lao động chưa thành niên làm thêm giờ. Điều này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đặt người lao động vào nguy cơ bị bóc lột.
- Áp lực công việc: Trong một số ngành như nghệ thuật, người lao động chưa thành niên thường phải làm việc trong các môi trường áp lực cao, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và thể chất của họ. Điều này có thể gây ra những hậu quả lâu dài nếu không được kiểm soát kịp thời.
- Thiếu sự đồng ý từ gia đình: Nhiều doanh nghiệp không thông qua sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ khi sắp xếp lao động chưa thành niên làm thêm giờ. Đây là vi phạm quyền lợi của người lao động và gia đình họ, đồng thời có thể dẫn đến các tranh chấp pháp lý.
Ví dụ minh họa về việc lao động chưa thành niên làm thêm giờ
Em Lan, 17 tuổi, là một diễn viên nhí trong một chương trình truyền hình. Do nhu cầu quay phim, em thường phải làm việc thêm giờ vào buổi tối, kéo dài đến tận 11 giờ đêm. Ban đầu, việc này không có vấn đề gì vì em Lan và gia đình đều đồng ý, đồng thời công việc không quá nặng nhọc.
Tuy nhiên, sau một thời gian, em Lan bắt đầu mệt mỏi và không thể duy trì sức khỏe để đi học vào buổi sáng. Gia đình em phản ánh vấn đề này với đoàn làm phim, yêu cầu điều chỉnh lại thời gian làm việc. Sau khi xem xét, đoàn làm phim đã giảm bớt giờ quay và xin ý kiến từ cơ quan chức năng để đảm bảo rằng em Lan có đủ thời gian nghỉ ngơi.
Những lưu ý cần thiết khi áp dụng quy định về làm thêm giờ cho lao động chưa thành niên
- Tuân thủ quy trình pháp lý: Doanh nghiệp cần tuân thủ đúng quy trình xin phép và thỏa thuận trước khi sắp xếp cho lao động chưa thành niên làm thêm giờ. Việc không tuân thủ các quy định này có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng và vi phạm quyền lợi của người lao động.
- Đảm bảo sự đồng ý từ gia đình: Mọi quyết định về việc làm thêm giờ cho lao động chưa thành niên cần có sự đồng ý bằng văn bản từ cha mẹ hoặc người giám hộ. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người lao động mà còn tạo điều kiện để gia đình giám sát quá trình làm việc.
- Giám sát và điều chỉnh sức khỏe kịp thời: Người sử dụng lao động cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe của lao động chưa thành niên trong quá trình làm việc, đảm bảo rằng công việc không gây ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất và tinh thần.
- Không lạm dụng làm thêm giờ: Dù có sự cho phép từ cơ quan chức năng và gia đình, người sử dụng lao động cũng không được lạm dụng việc làm thêm giờ. Thời gian làm thêm cần được điều chỉnh hợp lý để đảm bảo người lao động có đủ thời gian nghỉ ngơi và phục hồi sức lực.
Kết luận
Người lao động chưa thành niên có thể làm thêm giờ trong những trường hợp nào? Câu trả lời là lao động chưa thành niên chỉ có thể làm thêm giờ trong các lĩnh vực đặc thù như nghệ thuật, thể thao, và quảng cáo, và phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Điều 146 và Điều 107 của Bộ luật Lao động 2019. Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng mọi quy trình pháp lý đều được thực hiện đúng, từ việc xin phép cơ quan chức năng đến thỏa thuận với gia đình và giám sát sức khỏe của người lao động. Việc tuân thủ đúng các quy định pháp luật không chỉ bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của lao động chưa thành niên mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc an toàn và bền vững.
Liên kết nội bộ: Quy định về lao động chưa thành niên tại Luật PVL Group.
Liên kết ngoại: Bạn đọc – Báo Pháp luật
Luật PVL Group.
