Nếu người thừa kế và các cổ đông khác không đồng ý về việc phân chia thừa kế, giải quyết thế nào? Cùng tìm hiểu về cách xử lý tranh chấp thừa kế trong doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam.
Nếu người thừa kế và các cổ đông khác không đồng ý về việc phân chia thừa kế, giải quyết thế nào?
Trong quá trình thừa kế tài sản doanh nghiệp, không hiếm trường hợp xảy ra tranh chấp giữa người thừa kế và các cổ đông khác. Mâu thuẫn có thể phát sinh từ việc chia tài sản, quyền quản lý doanh nghiệp hoặc bất đồng về lợi ích và trách nhiệm. Nếu người thừa kế và các cổ đông không đồng ý về việc phân chia thừa kế, việc giải quyết tranh chấp cần phải tuân theo các quy định pháp luật liên quan và có thể bao gồm nhiều biện pháp khác nhau.
1. Thỏa thuận giữa các bên:
Cách thức ưu tiên để giải quyết tranh chấp luôn là thương lượng và thỏa thuận giữa các bên liên quan. Nếu các bên có thể ngồi lại và cùng nhau tìm ra giải pháp hợp lý, họ có thể lập một hợp đồng thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế trong doanh nghiệp. Hợp đồng này cần được lập bằng văn bản và có công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp sau này.
Thỏa thuận có thể liên quan đến việc:
- Chia cổ phần hoặc phần vốn góp trong doanh nghiệp theo di chúc hoặc quy định pháp luật.
- Một bên thừa kế mua lại phần cổ phần của các thừa kế khác hoặc cổ đông để duy trì quyền kiểm soát.
- Các bên có thể đồng ý bán toàn bộ phần tài sản thừa kế cho bên thứ ba và chia số tiền thu được.
2. Hòa giải nội bộ trong doanh nghiệp:
Trong trường hợp thỏa thuận trực tiếp không đạt được, các cổ đông hoặc người thừa kế có thể sử dụng cơ chế hòa giải nội bộ trong doanh nghiệp. Đây là một biện pháp giúp các bên giải quyết tranh chấp một cách hòa bình mà không cần phải đưa vụ việc ra tòa. Việc hòa giải có thể được thực hiện thông qua hội đồng quản trị, ban giám đốc, hoặc một bên thứ ba độc lập như luật sư hoặc hòa giải viên chuyên nghiệp.
3. Khởi kiện ra tòa:
Nếu các biện pháp thỏa thuận hoặc hòa giải không mang lại kết quả, các bên có thể khởi kiện ra tòa án để yêu cầu phân xử. Đây là biện pháp cuối cùng để giải quyết tranh chấp thừa kế. Khi khởi kiện, tòa án sẽ căn cứ vào di chúc (nếu có) và các quy định của pháp luật về thừa kế để đưa ra phán quyết về việc phân chia tài sản doanh nghiệp.
Việc khởi kiện có thể bao gồm các yêu cầu:
- Xác định giá trị phần tài sản thừa kế trong doanh nghiệp.
- Yêu cầu phân chia lợi nhuận, cổ phần, hoặc quyền quản lý.
- Giải quyết các tranh chấp về quyền điều hành và kiểm soát doanh nghiệp.
4. Định giá tài sản và bán tài sản doanh nghiệp:
Trong trường hợp không thể thỏa thuận hoặc tranh chấp kéo dài, một giải pháp khả dĩ là định giá tài sản thừa kế trong doanh nghiệp và bán tài sản đó. Sau khi bán tài sản, số tiền thu được sẽ được chia cho các bên liên quan theo tỷ lệ thừa kế mà pháp luật quy định hoặc theo di chúc.
Ví dụ minh họa:
Ông Bình, một cổ đông lớn trong công ty ABC, qua đời và để lại phần cổ phần của mình cho ba người con. Tuy nhiên, các cổ đông khác trong công ty không đồng ý với việc ba người con của ông Bình cùng tham gia vào quản lý doanh nghiệp, do họ cho rằng điều này sẽ gây xáo trộn và không có lợi cho hoạt động của công ty. Trong khi đó, hai trong ba người con của ông Bình muốn bán cổ phần, còn người con thứ ba muốn giữ lại để tiếp tục quản lý.
Trong trường hợp này, các bên có thể thương lượng để đi đến một giải pháp, chẳng hạn như người con thứ ba mua lại cổ phần của hai người con còn lại hoặc thỏa thuận bán cổ phần cho bên thứ ba. Nếu không thể thỏa thuận, các bên có thể yêu cầu hòa giải hoặc khởi kiện ra tòa để giải quyết tranh chấp.
Những vướng mắc thực tế:
1. Tranh chấp về quyền quản lý và điều hành doanh nghiệp:
Khi người thừa kế nhận phần tài sản trong doanh nghiệp, họ có thể muốn tham gia vào quản lý và điều hành doanh nghiệp. Tuy nhiên, các cổ đông khác có thể không đồng ý với điều này, dẫn đến tranh chấp về quyền quản lý. Một số người thừa kế có thể không có đủ năng lực hoặc kinh nghiệm để tham gia quản lý, khiến các cổ đông lo ngại về sự ổn định của doanh nghiệp.
2. Bất đồng về phương thức phân chia tài sản:
Khi có nhiều người thừa kế, mỗi người có thể có một quan điểm khác nhau về cách phân chia tài sản. Một số người muốn bán phần cổ phần của mình để nhận tiền mặt, trong khi những người khác muốn giữ lại cổ phần để tiếp tục tham gia vào doanh nghiệp. Bất đồng này có thể dẫn đến việc tranh chấp kéo dài và ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
3. Khó khăn trong việc định giá tài sản thừa kế:
Việc xác định giá trị của cổ phần hoặc phần vốn góp trong doanh nghiệp có thể gặp khó khăn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp chưa niêm yết trên sàn chứng khoán. Điều này có thể làm chậm quá trình phân chia tài sản và gây mâu thuẫn giữa các bên về giá trị thực của tài sản thừa kế.
4. Thời gian giải quyết tranh chấp kéo dài:
Tranh chấp thừa kế trong doanh nghiệp có thể kéo dài trong nhiều năm, đặc biệt khi các bên không thể đạt được thỏa thuận hoặc tranh chấp phải đưa ra tòa án. Trong thời gian này, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, và giá trị của tài sản thừa kế có thể giảm.
Những lưu ý cần thiết:
1. Lập di chúc rõ ràng: Để tránh tranh chấp về thừa kế tài sản trong doanh nghiệp, người sở hữu doanh nghiệp nên lập di chúc rõ ràng và chỉ định người thừa kế cũng như phương thức phân chia tài sản một cách cụ thể. Di chúc cần được lập theo đúng quy định pháp luật để có hiệu lực pháp lý.
2. Thỏa thuận bằng văn bản: Nếu có nhiều người thừa kế, các bên nên lập thỏa thuận phân chia tài sản bằng văn bản và có công chứng hoặc chứng thực. Thỏa thuận này cần quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của từng người thừa kế cũng như cách thức phân chia lợi nhuận và tài sản.
3. Tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý: Tranh chấp thừa kế trong doanh nghiệp có thể rất phức tạp, do đó, người thừa kế và cổ đông nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các luật sư chuyên nghiệp để đảm bảo quyền lợi của mình và tránh những rủi ro pháp lý không mong muốn.
4. Thực hiện hòa giải trước khi khởi kiện: Hòa giải là một giải pháp hiệu quả để giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng và tránh được những chi phí pháp lý liên quan đến việc khởi kiện. Các bên nên thử hòa giải trước khi đưa vụ việc ra tòa.
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền thừa kế, phân chia tài sản thừa kế và các quyền và nghĩa vụ của người thừa kế.
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền và nghĩa vụ của cổ đông và thành viên góp vốn trong doanh nghiệp, bao gồm quyền sở hữu và phân chia tài sản trong doanh nghiệp.
- Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp: Quy định về thủ tục thay đổi cổ phần, phần vốn góp và quyền quản lý trong doanh nghiệp sau khi thừa kế.
Cuối cùng, để giải quyết tranh chấp thừa kế một cách hiệu quả và đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan, bạn có thể tham khảo sự hỗ trợ pháp lý từ Luật PVL Group để được tư vấn chi tiết và đầy đủ về quy trình pháp lý liên quan.
Liên kết nội bộ: Giải quyết tranh chấp thừa kế trong doanh nghiệp
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật
