Nếu di chúc không phân chia rõ ràng thì tài sản sẽ được chia như thế nào. Tìm hiểu cách giải quyết tranh chấp và chia tài sản thừa kế khi di chúc không rõ ràng theo pháp luật.
Khi người để lại di sản không phân chia tài sản một cách rõ ràng trong di chúc, việc thực hiện phân chia tài sản thừa kế thường gặp khó khăn và tranh chấp. Nếu di chúc không phân chia rõ ràng thì tài sản sẽ được chia như thế nào? Điều này sẽ dựa vào quy định pháp luật về thừa kế, đặc biệt là các điều khoản trong Bộ luật Dân sự 2015. Bài viết sẽ phân tích các quy định liên quan và cung cấp hướng dẫn về cách thực hiện chia tài sản khi di chúc không rõ ràng.
Căn cứ pháp luật về chia tài sản khi di chúc không rõ ràng
Theo quy định tại Điều 659 Bộ luật Dân sự 2015, nếu di chúc không phân chia rõ ràng phần tài sản thừa kế hoặc không xác định rõ người thừa kế và phần tài sản mà họ được hưởng, tài sản đó sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật về thừa kế. Cụ thể:
- Khoản 2 Điều 659 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rằng, nếu di chúc chỉ xác định một số người thừa kế mà không rõ ràng về phần tài sản được hưởng của mỗi người, thì những người thừa kế này sẽ được chia tài sản thừa kế theo phần bằng nhau.
- Khoản 3 Điều 659 tiếp tục quy định rằng, nếu trong di chúc có phần tài sản không được phân chia cụ thể hoặc không được xác định rõ người thừa kế, phần tài sản này sẽ được chia theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 về thừa kế theo pháp luật.
Trong trường hợp không có quy định rõ ràng về việc phân chia tài sản hoặc có mâu thuẫn giữa các người thừa kế về cách chia tài sản, tòa án có thể can thiệp để giải quyết tranh chấp theo pháp luật.
Cách thực hiện chia tài sản khi di chúc không rõ ràng
Khi di chúc không phân chia tài sản một cách rõ ràng, quá trình chia tài sản thừa kế cần tuân theo các bước sau:
- Xác định các người thừa kế hợp pháp: Nếu di chúc không chỉ rõ người thừa kế hoặc không chỉ rõ phần tài sản được hưởng, cần xác định những người thừa kế theo quy định của pháp luật. Những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất (vợ/chồng, con cái, cha mẹ của người để lại di sản) sẽ được ưu tiên phân chia tài sản.
- Lập biên bản thỏa thuận phân chia di sản: Các bên thừa kế cần thỏa thuận với nhau về cách thức phân chia tài sản. Trong trường hợp không có sự đồng thuận, các bên có thể yêu cầu tòa án giải quyết. Nếu đạt được thỏa thuận, biên bản phân chia di sản cần được công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
- Khai nhận di sản thừa kế: Sau khi có thỏa thuận về việc chia tài sản, người thừa kế cần làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân có thẩm quyền. Thủ tục này yêu cầu người thừa kế nộp các giấy tờ liên quan như giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản, giấy khai sinh, giấy chứng tử, và các tài liệu khác.
- Giải quyết tranh chấp (nếu có): Nếu không đạt được thỏa thuận giữa các bên thừa kế, tòa án sẽ can thiệp để giải quyết tranh chấp theo quy định pháp luật. Tòa án sẽ xem xét các yếu tố như di chúc, mối quan hệ huyết thống, và các yếu tố liên quan để ra phán quyết chia tài sản.
Vấn đề thực tiễn khi di chúc không phân chia rõ ràng
Trong thực tế, khi di chúc không rõ ràng về việc phân chia tài sản, thường gặp phải nhiều vấn đề và tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình. Dưới đây là một số vấn đề phổ biến:
- Tranh chấp giữa các thành viên thừa kế: Nếu di chúc không rõ ràng về phần tài sản được chia cho mỗi người, rất dễ xảy ra tranh chấp giữa các thành viên thừa kế. Các bên thường không đồng thuận về cách chia tài sản hoặc về giá trị tài sản mà họ cho là mình được hưởng.
- Khó khăn trong việc định giá tài sản: Đối với các tài sản có giá trị lớn như bất động sản, cổ phiếu, hoặc vàng bạc, việc xác định giá trị tài sản để chia cho các bên có thể gây khó khăn. Sự biến động giá trị tài sản trong quá trình thừa kế cũng làm tăng thêm phức tạp.
- Thủ tục pháp lý kéo dài: Khi có tranh chấp hoặc khi di chúc không rõ ràng, quá trình giải quyết thừa kế có thể bị kéo dài, ảnh hưởng đến thời gian và tài chính của các bên liên quan. Thủ tục pháp lý phức tạp và yêu cầu công chứng, chứng thực thường gây mất thời gian và chi phí.
Ví dụ minh họa về chia tài sản khi di chúc không rõ ràng
Một ví dụ minh họa cụ thể về chia tài sản khi di chúc không phân chia rõ ràng như sau:
Ông A qua đời và để lại di chúc nhưng không phân chia rõ ràng tài sản cho ba người con. Trong di chúc, ông chỉ viết rằng “toàn bộ tài sản của tôi được để lại cho các con”. Tài sản của ông bao gồm một căn nhà và một khoản tiền trong ngân hàng. Tuy nhiên, ông A không chỉ rõ mỗi người con sẽ được hưởng bao nhiêu tài sản.
Các con của ông A đã xảy ra tranh chấp về cách phân chia tài sản này. Cuối cùng, họ phải nhờ đến tòa án giải quyết. Theo phán quyết của tòa án dựa trên Điều 659 Bộ luật Dân sự 2015, ba người con của ông A được chia tài sản theo phần bằng nhau, mỗi người nhận một phần ba giá trị căn nhà và khoản tiền trong ngân hàng.
Những lưu ý quan trọng khi xử lý di chúc không phân chia rõ ràng
- Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ pháp lý: Người thừa kế cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền thừa kế, bao gồm giấy khai sinh, giấy chứng tử của người để lại di sản, và các giấy tờ liên quan đến tài sản thừa kế.
- Thỏa thuận phân chia tài sản: Trong trường hợp di chúc không rõ ràng, các bên thừa kế nên cố gắng thỏa thuận với nhau về cách chia tài sản để tránh tranh chấp. Thỏa thuận này cần được lập thành văn bản và công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
- Tham gia đầy đủ vào quá trình giải quyết tranh chấp: Nếu có tranh chấp, người thừa kế cần tham gia đầy đủ vào các phiên tòa hoặc buổi hòa giải để bảo vệ quyền lợi của mình. Việc tham gia đầy đủ sẽ giúp tòa án xem xét toàn diện vụ án trước khi ra quyết định.
- Tư vấn pháp lý từ chuyên gia: Đối với những vụ việc phức tạp, người thừa kế nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp luật, như Luật PVL Group, để đảm bảo quyền lợi và thực hiện đúng quy trình pháp lý.
Kết luận
Từ các quy định pháp luật nêu trên, có thể khẳng định rằng nếu di chúc không phân chia rõ ràng thì tài sản sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Việc phân chia tài sản sẽ được thực hiện theo các nguyên tắc thừa kế pháp luật nếu di chúc không xác định rõ phần tài sản mà mỗi người thừa kế được hưởng. Để đảm bảo quá trình chia thừa kế diễn ra suôn sẻ và đúng pháp luật, các bên liên quan cần tuân thủ quy trình pháp lý và thỏa thuận rõ ràng với nhau. Trong những trường hợp khó khăn, việc nhờ đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý là rất cần thiết.
Liên kết nội bộ: Thừa kế theo pháp luật tại Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật – Ban đọc
