Nếu di chúc bị sửa đổi sau khi đã lập thì có hợp pháp không? Phân tích quy định pháp luật và hướng dẫn từ Luật PVL Group.
1. Nếu di chúc bị sửa đổi sau khi đã lập thì có hợp pháp không?
Câu hỏi “Nếu di chúc bị sửa đổi sau khi đã lập thì có hợp pháp không?” là một vấn đề quan trọng và thường gặp trong thực tiễn thừa kế. Một di chúc là tài liệu pháp lý thể hiện ý chí của người lập di chúc về việc phân chia tài sản sau khi họ qua đời. Tuy nhiên, người lập di chúc hoàn toàn có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc của mình bất cứ lúc nào trước khi mất, nếu đáp ứng các yêu cầu pháp lý liên quan. Vậy di chúc có còn hợp pháp nếu bị sửa đổi sau khi đã lập?
Theo quy định tại Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc đã lập. Tuy nhiên, để di chúc mới hoặc bản sửa đổi của di chúc cũ có giá trị pháp lý, người lập di chúc phải đáp ứng các điều kiện như có năng lực hành vi dân sự và thực hiện việc sửa đổi một cách tự nguyện, không bị lừa dối hoặc ép buộc. Bản di chúc cuối cùng, đã được sửa đổi, sẽ là văn bản pháp lý có giá trị.
2. Phân tích pháp luật về việc sửa đổi di chúc
Theo Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung di chúc của mình. Quy định này mang lại sự linh hoạt cho người lập di chúc, cho phép họ thay đổi nội dung di chúc bất cứ lúc nào trước khi qua đời nếu cảm thấy cần thiết. Tuy nhiên, điều quan trọng là mọi sửa đổi hoặc bổ sung đều phải tuân thủ các quy định pháp luật về hình thức và nội dung của di chúc.
- Nếu di chúc được sửa đổi bằng cách viết tay hoặc đánh máy, người lập di chúc phải ký tên và ghi rõ thời gian sửa đổi, bổ sung để đảm bảo tính hợp pháp.
- Nếu di chúc được sửa đổi bằng miệng, việc này chỉ có giá trị trong trường hợp người lập di chúc đang ở tình trạng nguy hiểm đến tính mạng và không thể lập di chúc bằng văn bản.
Ngoài ra, Điều 638 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định rằng khi người lập di chúc muốn sửa đổi di chúc, bản sửa đổi đó cần phải được công chứng hoặc chứng thực, nếu di chúc ban đầu đã được thực hiện theo hình thức này. Điều này đảm bảo sự minh bạch và tránh các tranh chấp sau này về tính hợp pháp của di chúc đã được sửa đổi.
3. Cách thực hiện việc sửa đổi di chúc
Để đảm bảo tính hợp pháp khi sửa đổi di chúc, người lập di chúc cần tuân thủ các bước sau:
- Bước 1: Đảm bảo năng lực hành vi dân sự: Người lập di chúc phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm thực hiện việc sửa đổi di chúc. Điều này có nghĩa là họ phải có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình, không bị ảnh hưởng bởi các tình trạng như mất trí nhớ hoặc bệnh tâm thần.
- Bước 2: Thực hiện sửa đổi di chúc một cách hợp pháp: Việc sửa đổi di chúc phải được thực hiện bằng văn bản, có chữ ký của người lập di chúc và ghi rõ ngày tháng năm sửa đổi. Nếu di chúc ban đầu đã được công chứng hoặc chứng thực, bản sửa đổi cũng cần được thực hiện theo thủ tục này để đảm bảo tính hợp pháp.
- Bước 3: Lưu giữ bản sửa đổi của di chúc: Người lập di chúc có thể lưu giữ bản sửa đổi tại nơi an toàn, hoặc nhờ cơ quan công chứng giữ hộ để đảm bảo bản sửa đổi này sẽ được thực hiện sau khi họ qua đời.
4. Những vấn đề thực tiễn liên quan đến việc sửa đổi di chúc
Trong thực tiễn, việc sửa đổi di chúc có thể dẫn đến một số vấn đề như sau:
- Tranh chấp về tính hợp pháp của di chúc: Khi một di chúc đã được sửa đổi, những người thừa kế có thể không đồng ý với nội dung sửa đổi và yêu cầu tòa án xác định tính hợp pháp của di chúc mới. Trường hợp này thường xảy ra nếu có sự nghi ngờ rằng người lập di chúc không còn đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm sửa đổi, hoặc bị ép buộc sửa đổi di chúc.
- Vấn đề với các di chúc trước đó: Một số người lập di chúc không hủy bỏ bản di chúc cũ khi lập di chúc mới, dẫn đến việc tồn tại nhiều bản di chúc khác nhau. Theo quy định pháp luật, bản di chúc cuối cùng, đã được sửa đổi, mới là văn bản có giá trị pháp lý, nhưng điều này có thể gây nhầm lẫn và tranh chấp giữa các bên thừa kế.
5. Ví dụ minh họa về việc sửa đổi di chúc
Giả sử ông A lập một di chúc vào năm 2018, trong đó ông để lại toàn bộ tài sản cho hai con là B và C. Đến năm 2021, ông A quyết định sửa đổi di chúc và bổ sung thêm một phần tài sản cho cháu nội của mình, D. Ông A lập một văn bản sửa đổi di chúc, có ghi rõ thời gian và chữ ký của ông, và đưa bản sửa đổi này đến văn phòng công chứng để chứng thực.
Sau khi ông A qua đời, hai người con của ông không đồng ý với việc bổ sung tài sản cho D và yêu cầu tòa án hủy bỏ bản sửa đổi di chúc. Tuy nhiên, do bản sửa đổi di chúc được lập hợp pháp, có chữ ký của ông A và đã được chứng thực tại cơ quan công chứng, tòa án xác định rằng bản sửa đổi này có giá trị pháp lý và D vẫn được hưởng phần tài sản theo di chúc mới.
6. Những lưu ý khi thực hiện sửa đổi di chúc
- Sửa đổi di chúc một cách hợp pháp: Việc sửa đổi di chúc phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về hình thức và nội dung. Nếu di chúc ban đầu đã được công chứng, bản sửa đổi cũng cần được thực hiện theo thủ tục này để đảm bảo tính hợp pháp.
- Đảm bảo tính minh bạch: Người lập di chúc nên thông báo cho các thành viên gia đình về việc sửa đổi di chúc để tránh những tranh chấp không cần thiết sau khi họ qua đời.
- Xem xét kỹ lưỡng trước khi sửa đổi: Người lập di chúc cần xem xét kỹ lưỡng các điều khoản muốn sửa đổi, bổ sung để đảm bảo rằng di chúc thể hiện đúng ý nguyện của mình.
7. Kết luận
Nếu di chúc bị sửa đổi sau khi đã lập thì có hợp pháp không? Câu trả lời là có, miễn là việc sửa đổi tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Người lập di chúc có quyền thay đổi ý nguyện của mình bất cứ lúc nào trước khi qua đời, nhưng cần đảm bảo rằng các bước sửa đổi được thực hiện một cách hợp pháp, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự và không bị ép buộc. Bản di chúc mới, sau khi được sửa đổi, sẽ là văn bản pháp lý có giá trị.
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc sửa đổi di chúc hoặc cần tư vấn pháp lý chi tiết, hãy liên hệ với Luật PVL Group để nhận được sự hỗ trợ và tư vấn pháp lý chuyên nghiệp.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/thua-ke/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
