Kỹ thuật viên xét nghiệm y học có quyền yêu cầu gì khi bị yêu cầu làm việc không nằm trong hợp đồng? Bài viết cung cấp chi tiết về các quyền lợi, ví dụ, vướng mắc thực tế và căn cứ pháp lý.
1. Kỹ thuật viên xét nghiệm y học có quyền yêu cầu gì khi bị yêu cầu làm việc không nằm trong hợp đồng?
Khi một kỹ thuật viên xét nghiệm y học ký hợp đồng lao động, các điều khoản trong hợp đồng sẽ quy định rõ phạm vi công việc, các nhiệm vụ và quyền lợi của họ trong suốt thời gian làm việc. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, kỹ thuật viên có thể bị yêu cầu thực hiện công việc nằm ngoài nội dung thỏa thuận ban đầu, gây ra nhiều vấn đề về quyền lợi và trách nhiệm. Theo quy định của pháp luật, kỹ thuật viên có quyền yêu cầu một số điều chỉnh và giải thích khi bị yêu cầu làm việc không nằm trong hợp đồng.
Các quyền yêu cầu cụ thể của kỹ thuật viên xét nghiệm y học trong tình huống này bao gồm:
- Yêu cầu giải thích và cung cấp văn bản yêu cầu công việc mới: Kỹ thuật viên có quyền yêu cầu quản lý hoặc người sử dụng lao động cung cấp văn bản chính thức để làm rõ các nhiệm vụ mới được giao. Điều này giúp xác định rõ ràng phạm vi và tính hợp pháp của công việc ngoài hợp đồng.
- Yêu cầu điều chỉnh lương hoặc phụ cấp: Nếu công việc mới yêu cầu kỹ thuật viên phải thực hiện các nhiệm vụ không nằm trong hợp đồng, đặc biệt là các công việc ngoài giờ hoặc có mức độ nguy hiểm cao hơn, họ có quyền yêu cầu mức lương hoặc phụ cấp bổ sung. Đây là quyền lợi chính đáng nhằm đảm bảo quyền lợi cho kỹ thuật viên.
- Từ chối công việc không phù hợp với chuyên môn: Nếu công việc được giao không thuộc lĩnh vực xét nghiệm y học hoặc không phù hợp với chuyên môn và khả năng, kỹ thuật viên có quyền từ chối để tránh rủi ro cho bản thân và các bên liên quan.
- Yêu cầu bổ sung hợp đồng lao động: Khi công việc mới mang tính chất lâu dài hoặc được yêu cầu thực hiện thường xuyên, kỹ thuật viên có quyền yêu cầu bổ sung hợp đồng lao động để quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền lợi và điều kiện làm việc.
- Báo cáo lên cơ quan chức năng: Trong trường hợp bị ép buộc làm việc ngoài hợp đồng hoặc nếu việc từ chối nhiệm vụ ngoài hợp đồng gây ảnh hưởng đến quyền lợi lao động, kỹ thuật viên có quyền khiếu nại lên các cơ quan quản lý lao động hoặc công đoàn để được bảo vệ.
Các quyền trên giúp kỹ thuật viên bảo vệ quyền lợi của mình trong công việc, đồng thời đảm bảo tuân thủ các quy định hợp pháp và tránh các rủi ro phát sinh từ công việc không thuộc phạm vi chuyên môn.
2. Ví dụ minh họa về quyền yêu cầu của kỹ thuật viên xét nghiệm khi bị yêu cầu làm việc ngoài hợp đồng
Hãy xem xét trường hợp một kỹ thuật viên xét nghiệm y học làm việc tại bệnh viện, với nhiệm vụ chính là thực hiện các xét nghiệm sinh hóa. Một ngày, quản lý yêu cầu kỹ thuật viên này phải đảm nhận công việc khử khuẩn toàn bộ khu vực xét nghiệm, bao gồm cả các khu vực mà kỹ thuật viên không phụ trách. Công việc này đòi hỏi kỹ thuật viên phải tiếp xúc với hóa chất mạnh, không liên quan đến công việc xét nghiệm y học của mình và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Trong tình huống này, kỹ thuật viên có thể thực hiện các quyền yêu cầu sau:
- Yêu cầu giải thích bằng văn bản: Kỹ thuật viên yêu cầu quản lý cung cấp văn bản giải thích về lý do và yêu cầu công việc ngoài hợp đồng, đảm bảo rằng nhiệm vụ mới được giao không vượt quá giới hạn hợp đồng.
- Yêu cầu phụ cấp độc hại: Nếu phải thực hiện công việc tiếp xúc với hóa chất khử khuẩn, kỹ thuật viên có quyền yêu cầu phụ cấp độc hại và trang bị bảo hộ đầy đủ để đảm bảo an toàn.
- Yêu cầu từ chối công việc ngoài chuyên môn: Nếu kỹ thuật viên nhận thấy công việc mới không phù hợp với chuyên môn hoặc tiềm ẩn nguy hiểm cho sức khỏe, họ có quyền từ chối và đề xuất để nhân viên có chuyên môn đảm nhận nhiệm vụ đó.
Qua ví dụ này, có thể thấy việc nắm rõ quyền lợi giúp kỹ thuật viên bảo vệ bản thân và đảm bảo tính hợp pháp trong công việc.
3. Những vướng mắc thực tế
- Áp lực từ quản lý: Trong một số trường hợp, kỹ thuật viên có thể gặp khó khăn khi từ chối công việc ngoài hợp đồng do áp lực từ quản lý. Điều này có thể dẫn đến việc kỹ thuật viên phải thực hiện công việc không thuộc chuyên môn và không nhận được quyền lợi bổ sung.
- Thiếu sự hỗ trợ pháp lý: Nhiều kỹ thuật viên không nắm rõ các quyền lợi của mình khi bị yêu cầu làm việc ngoài hợp đồng, đặc biệt là các quyền yêu cầu điều chỉnh hợp đồng hoặc phụ cấp bổ sung. Điều này khiến họ dễ rơi vào tình trạng bị lạm dụng sức lao động mà không được bảo vệ.
- Khó khăn trong xác định nhiệm vụ chính xác: Trong một số tình huống, ranh giới giữa công việc trong hợp đồng và ngoài hợp đồng không rõ ràng. Kỹ thuật viên có thể bị yêu cầu thực hiện các công việc mà không biết đó có phải là nhiệm vụ chính hay không.
- Thiếu sự hỗ trợ từ công đoàn: Ở nhiều nơi, công đoàn chưa phát huy vai trò hỗ trợ kỹ thuật viên trong việc bảo vệ quyền lợi lao động khi bị giao công việc ngoài hợp đồng, làm giảm hiệu quả của các biện pháp bảo vệ quyền lợi lao động.
4. Những lưu ý cần thiết cho kỹ thuật viên xét nghiệm y học khi bị yêu cầu làm việc ngoài hợp đồng
- Nắm vững hợp đồng lao động: Kỹ thuật viên cần nắm rõ các điều khoản trong hợp đồng để biết phạm vi công việc và quyền lợi của mình. Việc hiểu rõ hợp đồng giúp họ tự tin hơn trong việc xử lý các tình huống phát sinh liên quan đến công việc.
- Yêu cầu văn bản và minh bạch hóa công việc: Khi bị yêu cầu làm việc ngoài hợp đồng, kỹ thuật viên nên yêu cầu quản lý cung cấp văn bản chính thức để ghi nhận nhiệm vụ mới. Điều này giúp minh bạch hóa công việc và xác định rõ ràng trách nhiệm, quyền lợi.
- Bảo vệ sức khỏe cá nhân: Trong trường hợp công việc ngoài hợp đồng tiềm ẩn rủi ro về sức khỏe, kỹ thuật viên nên đề xuất biện pháp an toàn, yêu cầu trang bị bảo hộ hoặc từ chối nếu công việc vượt quá giới hạn cho phép về an toàn lao động.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ công đoàn hoặc các tổ chức lao động: Nếu gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi, kỹ thuật viên có thể liên hệ với công đoàn hoặc các tổ chức bảo vệ quyền lợi lao động để được hỗ trợ về mặt pháp lý và các quyền lợi liên quan.
- Ghi nhận và lưu trữ các tài liệu liên quan: Kỹ thuật viên nên lưu giữ các tài liệu liên quan đến công việc ngoài hợp đồng, bao gồm email, văn bản yêu cầu công việc và các thông tin về điều kiện làm việc. Việc này giúp họ có căn cứ để bảo vệ quyền lợi khi cần thiết.
5. Căn cứ pháp lý liên quan
- Bộ luật Lao động 2019: Quy định quyền và nghĩa vụ của người lao động, bao gồm quyền yêu cầu và từ chối công việc ngoài hợp đồng, quyền được hưởng phụ cấp khi thực hiện nhiệm vụ ngoài hợp đồng.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động, trong đó quy định về quyền yêu cầu công việc bổ sung và phụ cấp cho người lao động.
- Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015: Đề cập đến các quy định về an toàn và điều kiện lao động cho người lao động, bao gồm kỹ thuật viên xét nghiệm y học, đặc biệt khi công việc ngoài hợp đồng tiềm ẩn nguy cơ về an toàn lao động.
- Thông tư 25/2015/TT-BLĐTBXH: Quy định các biện pháp bảo vệ an toàn lao động, bao gồm quyền lợi của kỹ thuật viên trong việc yêu cầu bảo hộ và phụ cấp khi thực hiện công việc ngoài hợp đồng.
Tham khảo thêm các thông tin pháp lý khác tại đây
Bài viết trên đây giúp kỹ thuật viên xét nghiệm y học hiểu rõ các quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi bị yêu cầu làm việc không nằm trong hợp đồng. Nắm vững các quyền yêu cầu sẽ giúp họ bảo vệ quyền lợi, tránh rủi ro và đảm bảo tính hợp pháp trong quá trình làm việc.
