Khi nào thì hành vi khủng bố không bị coi là tội phạm theo luật hình sự?

Khi nào thì hành vi khủng bố không bị coi là tội phạm theo luật hình sự? Bài viết cung cấp căn cứ pháp luật, ví dụ minh họa và các lưu ý cần thiết.

1. Khi nào thì hành vi khủng bố không bị coi là tội phạm theo luật hình sự?

Theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), khủng bố là một trong những hành vi nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia, an toàn công cộng và đe dọa tính mạng con người. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, hành vi khủng bố có thể không bị coi là tội phạm nếu đáp ứng các điều kiện pháp lý nhất định.

Căn cứ pháp luật:

• Điều 299 Bộ luật Hình sự 2015: Quy định về tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân và các hành vi khủng bố khác. Tuy nhiên, hành vi khủng bố có thể không bị coi là tội phạm khi thỏa mãn các điều kiện sau:

1. Trạng thái bất khả kháng: Người thực hiện hành vi khủng bố có thể được miễn trách nhiệm hình sự nếu bị ép buộc, đe dọa trực tiếp đến tính mạng hoặc sức khỏe của bản thân hoặc người thân, mà không có sự lựa chọn nào khác.
2. Thiếu năng lực trách nhiệm hình sự: Nếu người thực hiện hành vi khủng bố đang trong trạng thái mất khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi do mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, họ có thể được miễn trách nhiệm hình sự.
3. Tự nguyện khai báo, ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng: Người thực hiện hành vi khủng bố tự nguyện khai báo, cung cấp thông tin để ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng có thể được xem xét giảm nhẹ hoặc miễn trách nhiệm hình sự.
4. Do bị lừa dối hoặc thiếu nhận thức: Trường hợp người thực hiện hành vi khủng bố bị lừa dối, lợi dụng, hoặc thiếu hiểu biết về tính chất nguy hiểm của hành vi, họ có thể không bị coi là tội phạm hoặc được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

2. Những vấn đề thực tiễn liên quan đến hành vi khủng bố

Trong thực tiễn, việc xác định và xử lý hành vi khủng bố rất phức tạp, do tính chất nghiêm trọng và ẩn giấu của các hành vi này. Một số vấn đề thực tiễn bao gồm:

• Khó khăn trong xác định trạng thái tâm lý và động cơ của người phạm tội: Nhiều đối tượng khủng bố bị lợi dụng, đe dọa hoặc trong tình trạng tâm lý bất ổn, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc phân tích và xác định trách nhiệm hình sự.
• Lợi dụng tình trạng bất khả kháng: Một số đối tượng có thể lợi dụng trạng thái bị ép buộc hoặc cưỡng bức để biện minh cho hành vi khủng bố, đòi hỏi các cơ quan chức năng phải xem xét cẩn thận các yếu tố thực tế.
• Tự nguyện khai báo nhưng khó kiểm chứng: Các trường hợp tự nguyện khai báo, cung cấp thông tin để ngăn chặn khủng bố thường phải đối mặt với thách thức trong việc kiểm chứng tính xác thực của thông tin do người khai báo cung cấp.
• Tác động tâm lý và xã hội: Hành vi khủng bố, dù có bị coi là tội phạm hay không, vẫn gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý xã hội, làm gia tăng nỗi sợ hãi và mất niềm tin vào an ninh công cộng.

3. Ví dụ minh họa về hành vi khủng bố không bị coi là tội phạm

Một ví dụ điển hình là vụ việc của Nguyễn Văn B, một người dân bị ép buộc tham gia vào hành vi khủng bố khi đang làm việc tại nước ngoài. Bị các đối tượng phản động đe dọa tính mạng và ép buộc phải vận chuyển vật liệu nổ vào Việt Nam, Nguyễn Văn B đã thực hiện hành vi dưới sự cưỡng bức nghiêm trọng.

Sau khi nhập cảnh, Nguyễn Văn B đã nhanh chóng trình báo toàn bộ sự việc với cơ quan chức năng và cung cấp đầy đủ thông tin giúp ngăn chặn âm mưu khủng bố. Cơ quan chức năng đã xác định rõ B bị ép buộc, không có ý định thực hiện hành vi khủng bố, và đã tự nguyện hợp tác để ngăn chặn hậu quả. Nhờ vậy, Nguyễn Văn B được xem xét miễn trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

4. Những lưu ý cần thiết khi đối mặt với hành vi khủng bố

1. Nâng cao nhận thức về an ninh quốc gia và trách nhiệm công dân: Người dân cần hiểu rõ các hành vi khủng bố là vi phạm nghiêm trọng pháp luật và cần tránh xa mọi hành vi liên quan đến khủng bố, dù trực tiếp hay gián tiếp.
2. Cảnh giác với các lời dụ dỗ, đe dọa: Không bị lợi dụng, kích động hoặc ép buộc tham gia vào các hành vi khủng bố. Trong tình huống nguy hiểm, cần tìm cách liên hệ với cơ quan chức năng để nhận sự bảo vệ.
3. Tố giác hành vi khủng bố: Khi phát hiện các hoạt động có dấu hiệu khủng bố, cần báo cáo ngay cho cơ quan công an hoặc chính quyền địa phương để kịp thời ngăn chặn và xử lý.
4. Hợp tác với cơ quan chức năng: Khi bị lôi kéo hoặc cưỡng bức tham gia khủng bố, cần hợp tác chặt chẽ với cơ quan chức năng, cung cấp thông tin và bằng chứng để hỗ trợ quá trình điều tra.
5. Bảo mật thông tin cá nhân và quốc gia: Tránh tiết lộ thông tin cá nhân hoặc bí mật quốc gia cho các tổ chức, cá nhân không được phép.

5. Kết luận khi nào thì hành vi khủng bố không bị coi là tội phạm theo luật hình sự?

Hành vi khủng bố không bị coi là tội phạm theo luật hình sự trong những trường hợp đặc biệt như bị cưỡng bức, thiếu năng lực trách nhiệm hình sự, tự nguyện khai báo hoặc bị lừa dối. Tuy nhiên, việc xác định các tình huống này cần được thực hiện cẩn thận và minh bạch để đảm bảo tính công bằng và an ninh quốc gia. Luật PVL Group khuyến nghị người dân cần nâng cao ý thức, không để bị lôi kéo vào các hoạt động khủng bố và luôn tuân thủ pháp luật để bảo vệ an ninh quốc gia.

Liên kết nội bộ và liên kết ngoại:

• Tìm hiểu thêm về các quy định hình sự tại Luật PVL Group – Hình sự.
• Tham khảo thêm thông tin tại Báo Pháp luật.