Khi một bên không có khả năng cấp dưỡng, bên kia có quyền yêu cầu gì? Tìm hiểu các quyền của cha mẹ khi bên kia không có khả năng cấp dưỡng, các bước pháp lý cần thực hiện và những lưu ý khi giải quyết tình huống này.
1. Khi một bên không có khả năng cấp dưỡng, bên kia có quyền yêu cầu gì?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc cấp dưỡng là nghĩa vụ bắt buộc của cha hoặc mẹ sau khi ly hôn nhằm đảm bảo con cái có điều kiện phát triển đầy đủ về mặt vật chất và tinh thần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người có trách nhiệm cấp dưỡng có thể không có đủ khả năng tài chính để thực hiện nghĩa vụ này. Trong trường hợp đó, người trực tiếp nuôi con (thường là bên còn lại) có thể đưa ra các yêu cầu sau:
- Yêu cầu điều chỉnh mức cấp dưỡng: Khi bên không có khả năng tài chính, người nuôi con có quyền yêu cầu tòa án điều chỉnh mức cấp dưỡng phù hợp với tình hình thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Mức cấp dưỡng sẽ được xem xét dựa trên khả năng tài chính hiện tại và nhu cầu của con cái.
- Yêu cầu tài sản thay thế: Thay vì cấp dưỡng bằng tiền, bên không có khả năng cấp dưỡng có thể chuyển nhượng tài sản có giá trị tương đương. Đây có thể là một hình thức thay thế nhằm đáp ứng nhu cầu cấp dưỡng cho con.
- Yêu cầu hỗ trợ từ phía gia đình: Nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng hoàn toàn không có khả năng tài chính, người trực tiếp nuôi con có thể yêu cầu hỗ trợ từ phía gia đình của người không cấp dưỡng theo quy định pháp luật. Mục đích là để đảm bảo quyền lợi của con cái không bị ảnh hưởng.
2. Ví dụ minh họa về trường hợp không có khả năng cấp dưỡng
Ví dụ 1:
Anh B và chị T ly hôn khi có một con chung. Theo thỏa thuận ban đầu, anh B phải cấp dưỡng hàng tháng cho con, nhưng sau một thời gian, anh B mất việc và không còn khả năng tài chính để thực hiện nghĩa vụ này. Chị T đã yêu cầu tòa án điều chỉnh mức cấp dưỡng để phù hợp với tình hình tài chính của anh B. Sau khi xem xét, tòa án quyết định giảm mức cấp dưỡng và cho phép anh B chuyển nhượng một phần tài sản là chiếc xe ô tô của mình để thay thế tiền cấp dưỡng.
Ví dụ 2:
Anh H phải cấp dưỡng cho hai con sau khi ly hôn với chị M. Tuy nhiên, sau một thời gian, anh H gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và không thể làm việc để có thu nhập. Trong trường hợp này, chị M đã yêu cầu tòa án điều chỉnh phương thức cấp dưỡng từ tiền mặt sang hình thức chuyển nhượng một căn nhà mà anh H đang sở hữu. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi của con cái, dù anh H không thể cấp dưỡng bằng tiền mặt.
3. Những vướng mắc thực tế khi một bên không có khả năng cấp dưỡng
- Khả năng điều chỉnh mức cấp dưỡng: Một trong những vướng mắc phổ biến là việc tòa án có thể không dễ dàng điều chỉnh mức cấp dưỡng xuống thấp nếu tòa án xác định rằng nhu cầu của con cái vẫn cao. Điều này dẫn đến mâu thuẫn giữa khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng và yêu cầu về quyền lợi của con.
- Tài sản không dễ dàng chuyển nhượng: Trong một số trường hợp, người không có khả năng cấp dưỡng có thể sở hữu tài sản, nhưng tài sản đó khó chuyển nhượng hoặc không thể sử dụng ngay lập tức. Ví dụ, nếu tài sản là bất động sản có giá trị lớn, việc chuyển nhượng có thể gặp khó khăn về pháp lý hoặc thời gian.
- Thiếu sự hỗ trợ từ phía gia đình: Gia đình của người không có khả năng cấp dưỡng có thể không sẵn sàng hỗ trợ hoặc không có khả năng tài chính để giúp đỡ. Điều này gây áp lực lớn cho người trực tiếp nuôi con và ảnh hưởng đến quyền lợi của con cái.
4. Những lưu ý cần thiết khi yêu cầu cấp dưỡng trong trường hợp không có khả năng tài chính
- Xác minh khả năng tài chính: Trước khi yêu cầu điều chỉnh mức cấp dưỡng, người trực tiếp nuôi con cần xác minh rõ khả năng tài chính thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Điều này bao gồm kiểm tra tình trạng thu nhập, tài sản sở hữu và khả năng lao động.
- Thỏa thuận trước với người cấp dưỡng: Trong một số trường hợp, việc thương lượng và thỏa thuận trực tiếp với người cấp dưỡng có thể giúp giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Điều này giúp tránh tình trạng kiện tụng kéo dài và căng thẳng không cần thiết.
- Đề nghị phương thức cấp dưỡng thay thế: Nếu người cấp dưỡng không có khả năng thực hiện nghĩa vụ bằng tiền mặt, người trực tiếp nuôi con nên đề xuất các phương thức cấp dưỡng thay thế như chuyển nhượng tài sản hoặc hỗ trợ bằng các hình thức khác. Tất cả những thỏa thuận này cần được tòa án xem xét và phê duyệt để đảm bảo tính pháp lý.
- Theo dõi và yêu cầu hỗ trợ pháp lý: Nếu bên cấp dưỡng không tuân thủ nghĩa vụ sau khi tòa án đã ra phán quyết, người trực tiếp nuôi con có thể yêu cầu tòa án áp dụng biện pháp cưỡng chế hoặc yêu cầu hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi cho con cái một cách tốt nhất.
5. Căn cứ pháp lý về cấp dưỡng trong trường hợp không có khả năng tài chính
- Điều 107 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Quy định nghĩa vụ cấp dưỡng của cha hoặc mẹ sau khi ly hôn. Nghĩa vụ này phải được thực hiện một cách nghiêm túc, kể cả trong trường hợp người cấp dưỡng gặp khó khăn về tài chính.
- Điều 116 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Quy định về mức cấp dưỡng và phương thức cấp dưỡng. Tòa án có quyền điều chỉnh mức cấp dưỡng dựa trên tình hình thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu của con.
- Điều 118 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Quy định về việc thay đổi mức cấp dưỡng. Khi một trong hai bên không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, họ có thể yêu cầu tòa án điều chỉnh lại mức cấp dưỡng phù hợp với khả năng tài chính của mình.
- Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về thỏa thuận nghĩa vụ cấp dưỡng giữa các bên. Các bên có thể tự thỏa thuận về việc cấp dưỡng bằng tiền mặt hoặc tài sản khác, nhưng thỏa thuận này cần được tòa án phê duyệt để đảm bảo tính pháp lý.
Kết luận
Khi một bên không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu điều chỉnh mức cấp dưỡng, thay thế bằng tài sản, hoặc đề nghị sự hỗ trợ từ gia đình. Quan trọng nhất, các quyết định này cần được tòa án phê duyệt và theo dõi để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho con cái. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ các bậc cha mẹ trong việc bảo vệ quyền lợi cho con sau khi ly hôn, đảm bảo nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện đúng quy định pháp luật.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/hon-nhan/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
