Tìm hiểu việc hợp đồng dân sự có thể được ký kết bởi người chưa đủ tuổi thành niên không, cách thực hiện theo đúng quy định pháp luật và những lưu ý quan trọng khi giao kết hợp đồng với người chưa đủ tuổi thành niên.
Hợp đồng dân sự là một cam kết quan trọng giữa các bên nhằm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, một trong các bên ký kết hợp đồng lại là người chưa đủ tuổi thành niên, tức là người dưới 18 tuổi. Điều này đặt ra câu hỏi: Hợp đồng dân sự có thể được ký kết bởi người chưa đủ tuổi thành niên không? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật về vấn đề này, cách thức thực hiện, và những lưu ý cần thiết khi ký kết hợp đồng với người chưa đủ tuổi thành niên.
1. Quy định về việc ký kết hợp đồng dân sự bởi người chưa đủ tuổi thành niên
Theo Bộ luật Dân sự 2015, người chưa đủ tuổi thành niên là người dưới 18 tuổi. Pháp luật quy định rõ ràng về khả năng pháp lý của người chưa đủ tuổi thành niên trong việc ký kết hợp đồng dân sự, dựa trên độ tuổi và loại hợp đồng.
1.1. Người dưới 6 tuổi
Người dưới 6 tuổi không có năng lực hành vi dân sự, do đó không thể tự mình ký kết hợp đồng dân sự. Trong trường hợp cần thiết, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ thay mặt ký kết các hợp đồng nhằm bảo vệ quyền lợi của người này.
Ví dụ: Bé A, 5 tuổi, muốn tham gia một lớp học bơi. Cha mẹ của bé sẽ ký hợp đồng đăng ký lớp học thay mặt cho bé.
1.2. Người từ đủ 6 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi
Người từ đủ 6 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi có năng lực hành vi dân sự hạn chế. Họ có thể tham gia ký kết một số hợp đồng dân sự nhưng phải được sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ.
Ví dụ: Bé B, 12 tuổi, muốn mua một chiếc xe đạp. Bé có thể tự mình ký hợp đồng mua xe đạp, nhưng hợp đồng này phải được cha mẹ hoặc người giám hộ đồng ý mới có hiệu lực.
1.3. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi
Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có năng lực hành vi dân sự nhưng vẫn chưa hoàn toàn đầy đủ. Họ có thể tự mình ký kết các hợp đồng dân sự liên quan đến tài sản của mình, nhưng các hợp đồng có giá trị lớn hoặc phức tạp thường cần có sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ.
Ví dụ: Bé C, 16 tuổi, muốn mở một tài khoản ngân hàng. Bé có thể tự mình ký hợp đồng mở tài khoản nếu có sự đồng ý của cha mẹ.
2. Cách thực hiện ký kết hợp đồng dân sự với người chưa đủ tuổi thành niên
Khi ký kết hợp đồng dân sự với người chưa đủ tuổi thành niên, các bên cần tuân thủ một số quy định pháp lý để đảm bảo hợp đồng có hiệu lực và bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.
2.1. Xác định năng lực hành vi dân sự của người ký kết
Trước khi ký kết hợp đồng, các bên cần xác định rõ năng lực hành vi dân sự của người chưa đủ tuổi thành niên theo độ tuổi và nội dung của hợp đồng. Điều này giúp tránh tình trạng hợp đồng bị vô hiệu do người ký kết không đủ năng lực pháp lý.
2.2. Đảm bảo sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ
Đối với các hợp đồng yêu cầu sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ, việc này cần được thực hiện trước khi hợp đồng có hiệu lực. Sự đồng ý có thể được thể hiện bằng văn bản hoặc lời nói, tùy thuộc vào loại hợp đồng và yêu cầu pháp lý.
2.3. Lưu giữ các tài liệu liên quan
Sau khi hợp đồng được ký kết, các bên cần lưu giữ đầy đủ các tài liệu liên quan, bao gồm hợp đồng gốc, văn bản đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ (nếu có) và các chứng từ khác để đảm bảo tính pháp lý của hợp đồng.
3. Ví dụ minh họa về ký kết hợp đồng dân sự với người chưa đủ tuổi thành niên
Bé D, 17 tuổi, muốn mua một chiếc laptop để phục vụ việc học tập. Bé tự mình ký hợp đồng mua laptop với cửa hàng, nhưng do giá trị hợp đồng lớn, cha mẹ của bé đã đồng ý và ký vào hợp đồng để đảm bảo hiệu lực pháp lý. Hợp đồng này có hiệu lực và bé D có trách nhiệm thanh toán số tiền đã thỏa thuận trong hợp đồng.
4. Lưu ý quan trọng khi ký kết hợp đồng dân sự với người chưa đủ tuổi thành niên
- Xác định rõ năng lực hành vi dân sự: Đảm bảo người ký kết hợp đồng có năng lực hành vi dân sự phù hợp với quy định pháp luật.
- Đảm bảo sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ: Các hợp đồng cần có sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ phải được thực hiện đúng quy trình để tránh bị vô hiệu.
- Lưu giữ tài liệu: Việc lưu giữ đầy đủ các tài liệu liên quan là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của các bên trong hợp đồng.
5. Kết luận
Hợp đồng dân sự có thể được ký kết bởi người chưa đủ tuổi thành niên trong một số trường hợp nhất định, nhưng phải tuân thủ các quy định pháp luật về năng lực hành vi dân sự và sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ. Việc ký kết hợp đồng với người chưa đủ tuổi thành niên cần được thực hiện cẩn thận và đúng quy trình để đảm bảo hiệu lực pháp lý và bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.
6. Căn cứ pháp luật
- Bộ luật Dân sự 2015, các điều khoản quy định về năng lực hành vi dân sự của người chưa đủ tuổi thành niên.
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, các điều khoản về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái.
