Doanh nghiệp cần tuân thủ những quy định nào để đảm bảo tính minh bạch trong kiểm toán nội bộ?

Doanh nghiệp cần tuân thủ những quy định nào để đảm bảo tính minh bạch trong kiểm toán nội bộ?

Minh bạch trong kiểm toán nội bộ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính trung thực, đáng tin cậy và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Minh bạch giúp tăng cường sự tin tưởng từ các cổ đông, nhà đầu tư, và các bên liên quan khác. Để đảm bảo tính minh bạch trong kiểm toán nội bộ, doanh nghiệp cần tuân thủ những quy định pháp luật quan trọng và áp dụng các tiêu chuẩn kiểm toán chặt chẽ. Vậy những quy định nào cần doanh nghiệp tuân thủ để đảm bảo tính minh bạch trong kiểm toán nội bộ?

. Thiết lập bộ phận kiểm toán nội bộ độc lập Để đảm bảo tính minh bạch, pháp luật yêu cầu doanh nghiệp thiết lập bộ phận kiểm toán nội bộ hoạt động độc lập. Bộ phận này phải trực thuộc Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát và không bị ảnh hưởng bởi các phòng ban khác trong doanh nghiệp. Điều này đảm bảo rằng hoạt động kiểm toán không bị chi phối bởi lợi ích cá nhân hay phòng ban và có thể đưa ra các đánh giá khách quan, trung thực.

. Thực hiện quy trình kiểm toán minh bạch và rõ ràng Doanh nghiệp cần thiết lập và tuân thủ quy trình kiểm toán rõ ràng, từ việc xác định phạm vi kiểm toán, lựa chọn phương pháp kiểm toán, đến việc báo cáo kết quả. Mọi hoạt động kiểm toán cần được ghi chép và lưu trữ đầy đủ, đảm bảo rằng các đánh giá và phát hiện được thực hiện một cách minh bạch, không có dấu hiệu che giấu thông tin.

. Báo cáo định kỳ và đột xuất Doanh nghiệp cần thực hiện các báo cáo kiểm toán nội bộ định kỳ và báo cáo đột xuất khi phát hiện các sai phạm hoặc rủi ro tiềm ẩn. Các báo cáo này phải nêu rõ các phát hiện, phân tích tình hình, và đề xuất giải pháp xử lý. Báo cáo kiểm toán phải được gửi trực tiếp tới Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát, tránh tình trạng che giấu thông tin qua các cấp quản lý trung gian.

. Tuân thủ các quy định pháp luật về kiểm toán nội bộ Doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến kiểm toán nội bộ, như Nghị định 05/2019/NĐ-CP về kiểm toán nội bộ và các quy định khác trong Luật Doanh nghiệp và Luật Kế toán. Việc tuân thủ các quy định này giúp đảm bảo doanh nghiệp thực hiện kiểm toán nội bộ đúng quy trình và tiêu chuẩn, từ đó tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, đáng tin cậy.

. Đào tạo và phát triển đội ngũ kiểm toán viên nội bộ Doanh nghiệp cần đầu tư vào việc đào tạo và phát triển đội ngũ kiểm toán viên nội bộ, đảm bảo họ có đủ kỹ năng và kiến thức để thực hiện công việc một cách chuyên nghiệp và minh bạch. Các kiểm toán viên cần được đào tạo về các quy định pháp luật, tiêu chuẩn kế toán, và các phương pháp kiểm toán tiên tiến nhất. Điều này giúp nâng cao chất lượng kiểm toán nội bộ và đảm bảo rằng mọi hoạt động kiểm toán được thực hiện một cách hiệu quả và trung thực.

Ví dụ minh họa

Để hiểu rõ hơn về cách doanh nghiệp có thể đảm bảo tính minh bạch trong kiểm toán nội bộ, chúng ta có thể xem xét một ví dụ cụ thể.

Ví dụ: Một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực xây dựng niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam đã thiết lập bộ phận kiểm toán nội bộ theo yêu cầu của Nghị định 05/2019/NĐ-CP. Để đảm bảo tính minh bạch, doanh nghiệp này đã áp dụng quy trình kiểm toán rõ ràng, trong đó mọi hoạt động kiểm toán đều được báo cáo trực tiếp cho Hội đồng quản trị mà không qua các cấp quản lý trung gian.

Trong một cuộc kiểm toán định kỳ, bộ phận kiểm toán nội bộ phát hiện rằng một trong những dự án của công ty có dấu hiệu sai phạm về việc quản lý tài chính. Báo cáo này được lập ngay lập tức và gửi tới Hội đồng quản trị. Sau khi nhận được báo cáo, Hội đồng quản trị đã nhanh chóng ra quyết định điều tra thêm và đưa ra các biện pháp khắc phục. Nhờ tính minh bạch trong quá trình kiểm toán, doanh nghiệp đã kịp thời phát hiện sai phạm và xử lý triệt để, tránh được các rủi ro lớn hơn cho công ty.

Những vướng mắc thực tế

Mặc dù có các quy định pháp luật rõ ràng, doanh nghiệp vẫn gặp phải nhiều vướng mắc trong việc đảm bảo tính minh bạch trong kiểm toán nội bộ.

. Thiếu nhân lực kiểm toán có năng lực Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và giữ chân các nhân viên kiểm toán có chuyên môn cao. Điều này đặc biệt đúng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khi họ không có đủ nguồn lực tài chính để cạnh tranh với các doanh nghiệp lớn trong việc thu hút và đào tạo nhân sự kiểm toán chất lượng.

. Khó khăn trong việc duy trì tính độc lập của kiểm toán nội bộ Trong một số trường hợp, bộ phận kiểm toán nội bộ có thể bị ảnh hưởng bởi lợi ích của các phòng ban hoặc cá nhân khác trong doanh nghiệp, dẫn đến việc kiểm toán không được thực hiện một cách khách quan và trung thực. Điều này thường xảy ra khi không có sự phân tách rõ ràng giữa chức năng kiểm toán và các phòng ban khác.

. Ban lãnh đạo thiếu sự quan tâm đến kiểm toán nội bộ Kiểm toán nội bộ chỉ có thể hoạt động hiệu quả nếu nhận được sự quan tâm và hỗ trợ từ ban lãnh đạo doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều ban lãnh đạo không coi trọng vai trò của kiểm toán nội bộ, khiến cho quá trình kiểm toán không được thực hiện đầy đủ và minh bạch.

Những lưu ý quan trọng

Khi thực hiện kiểm toán nội bộ, doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau để đảm bảo tính minh bạch:

. Xây dựng quy trình kiểm toán rõ ràng và cụ thể Doanh nghiệp cần thiết lập một quy trình kiểm toán rõ ràng từ khâu lập kế hoạch, thực hiện kiểm toán, đến báo cáo kết quả và thực hiện các biện pháp khắc phục. Quy trình này phải đảm bảo rằng mọi bước đều được thực hiện minh bạch và có sự giám sát chặt chẽ từ phía ban lãnh đạo doanh nghiệp.

. Bảo đảm tính độc lập của kiểm toán nội bộ Để kiểm toán nội bộ thực sự minh bạch,

doanh nghiệp cần đảm bảo rằng bộ phận kiểm toán nội bộ hoạt động hoàn toàn độc lập. Bộ phận này phải được tách biệt khỏi các hoạt động quản lý khác và chỉ chịu trách nhiệm báo cáo trực tiếp cho Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát. Điều này giúp tránh tình trạng can thiệp từ các bộ phận hoặc cá nhân khác có thể gây ảnh hưởng đến tính khách quan của báo cáo kiểm toán.

. Nâng cao năng lực của đội ngũ kiểm toán viên Đào tạo và phát triển đội ngũ kiểm toán viên là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính minh bạch trong quá trình kiểm toán. Doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nâng cao kiến thức, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp cho các kiểm toán viên nội bộ. Đặc biệt, đội ngũ kiểm toán cần nắm vững các quy định pháp luật về kiểm toán nội bộ, cũng như các tiêu chuẩn kiểm toán quốc tế.

. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật Một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo tính minh bạch trong kiểm toán nội bộ là tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật liên quan. Doanh nghiệp cần hiểu rõ và áp dụng đúng các quy định trong Nghị định 05/2019/NĐ-CP và các văn bản pháp luật liên quan khác. Việc tuân thủ này không chỉ giúp đảm bảo tính minh bạch mà còn giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý.

. Xây dựng văn hóa minh bạch trong doanh nghiệp Minh bạch không chỉ là trách nhiệm của bộ phận kiểm toán nội bộ mà còn là một giá trị cốt lõi mà toàn bộ doanh nghiệp cần xây dựng. Doanh nghiệp nên tạo ra một môi trường làm việc minh bạch, nơi mọi hoạt động được kiểm soát, giám sát và báo cáo một cách trung thực. Điều này giúp xây dựng niềm tin từ các bên liên quan và góp phần nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thị trường.

Căn cứ pháp lý

Việc thực hiện kiểm toán nội bộ để đảm bảo tính minh bạch trong doanh nghiệp được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:

• Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về việc thiết lập và tổ chức hoạt động kiểm toán nội bộ trong doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong hoạt động quản trị.
• Nghị định 05/2019/NĐ-CP: Nghị định quy định về kiểm toán nội bộ trong các doanh nghiệp, bao gồm yêu cầu về tổ chức, trách nhiệm và quy trình thực hiện kiểm toán nội bộ.
• Thông tư 08/2021/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết việc thực hiện các quy định của Nghị định 05/2019/NĐ-CP, đảm bảo kiểm toán nội bộ được thực hiện đúng quy trình và tiêu chuẩn.
• Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ nhằm đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

Việc tuân thủ các quy định này là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp duy trì tính minh bạch trong hoạt động kiểm toán nội bộ, từ đó bảo vệ lợi ích của doanh nghiệp cũng như các bên liên quan.

Luật PVL Group hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về quy định pháp luật liên quan đến trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện kiểm toán nội bộ. Để tìm hiểu thêm thông tin, bạn có thể tham khảo luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/ và baophapluat.vn.