Di chúc chung có thể phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời không? Phân tích quy định pháp luật và những vấn đề thực tiễn về quyền phân chia tài sản trước khi qua đời.
Di chúc chung có thể phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời không?
Câu hỏi Di chúc chung có thể phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời không? tập trung vào quyền định đoạt tài sản chung của vợ chồng trong thời gian cả hai còn sống. Thông thường, di chúc được lập để chỉ rõ việc phân chia tài sản sau khi một người qua đời, nhưng liệu có thể phân chia tài sản trước khi sự kiện này xảy ra hay không?
Căn cứ pháp luật về di chúc và quyền phân chia tài sản trước khi qua đời
Theo Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015, mỗi cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình sau khi qua đời. Di chúc là công cụ để người lập di chúc chỉ định người thừa kế, quy định phần tài sản được chia và các điều kiện liên quan.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng di chúc chỉ có hiệu lực khi người lập di chúc qua đời. Do đó, di chúc không thể được dùng để phân chia tài sản trong khi cả hai vợ chồng còn sống. Trong trường hợp cả hai vợ chồng muốn phân chia tài sản trước khi một trong hai qua đời, cần thực hiện dưới hình thức khác, như hợp đồng tặng cho tài sản hoặc chuyển nhượng tài sản theo các thỏa thuận dân sự khác, thay vì dùng di chúc.
Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc chung của vợ chồng, trong đó cả hai có thể thỏa thuận phân chia tài sản chung sau khi một người qua đời. Tuy nhiên, nếu mục đích của di chúc là phân chia tài sản trước khi một trong hai người mất, thì di chúc không phải là công cụ pháp lý phù hợp. Thay vào đó, các bên cần lập các văn bản phân chia tài sản như hợp đồng thỏa thuận phân chia tài sản trong thời gian sống.
Cách thực hiện phân chia tài sản trước khi qua đời
Nếu vợ chồng muốn phân chia tài sản trước khi một trong hai qua đời, có thể thực hiện theo các bước sau:
- Thỏa thuận phân chia tài sản: Vợ chồng có thể thỏa thuận phân chia tài sản chung và riêng trước khi một trong hai qua đời. Điều này có thể được thực hiện qua hợp đồng phân chia tài sản, hợp đồng tặng cho, hoặc các thỏa thuận chuyển nhượng khác.
- Lập văn bản thỏa thuận: Thỏa thuận phân chia tài sản cần được lập thành văn bản rõ ràng, ghi rõ tài sản được chia, người nhận tài sản và các điều kiện kèm theo (nếu có).
- Công chứng hoặc chứng thực văn bản thỏa thuận: Để đảm bảo tính pháp lý của thỏa thuận, vợ chồng nên công chứng hoặc chứng thực văn bản tại cơ quan có thẩm quyền. Điều này đảm bảo thỏa thuận sẽ có hiệu lực pháp lý và tránh tranh chấp sau này.
- Thực hiện phân chia tài sản theo thỏa thuận: Sau khi văn bản thỏa thuận đã được lập và công chứng, vợ chồng có thể thực hiện phân chia tài sản theo nội dung thỏa thuận đã được quy định.
Ví dụ minh họa về phân chia tài sản trước khi qua đời
Giả sử ông A và bà B có tài sản chung là một ngôi nhà và muốn phân chia tài sản này cho con cái trước khi một trong hai qua đời. Thay vì lập di chúc, họ quyết định lập một hợp đồng phân chia tài sản, trong đó quy định rõ rằng ngôi nhà sẽ được chia đều cho ba người con, và phần còn lại thuộc về bà B nếu ông A qua đời trước.
Trong trường hợp này, hợp đồng phân chia tài sản được lập trước khi một trong hai qua đời và có hiệu lực ngay lập tức. Di chúc sẽ chỉ có tác dụng đối với những tài sản không nằm trong thỏa thuận phân chia trước đó.
Những vấn đề thực tiễn khi phân chia tài sản trước khi qua đời
Việc phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời có thể gặp một số vấn đề thực tiễn, bao gồm:
1. Tranh chấp về tính công bằng trong phân chia tài sản
Nếu một trong hai vợ chồng cảm thấy rằng việc phân chia tài sản trước khi qua đời không công bằng, điều này có thể dẫn đến tranh chấp trong nội bộ gia đình. Các bên cần thỏa thuận kỹ lưỡng và đảm bảo rằng việc phân chia tài sản diễn ra một cách minh bạch, công bằng.
2. Khó khăn trong việc xác định giá trị tài sản tại thời điểm phân chia
Trong trường hợp tài sản được chia trước khi một trong hai vợ chồng qua đời, giá trị tài sản có thể thay đổi theo thời gian. Nếu không có sự đồng thuận về giá trị tài sản tại thời điểm phân chia, có thể dẫn đến tranh cãi về việc điều chỉnh giá trị hoặc thay đổi thỏa thuận.
3. Tranh chấp từ người thừa kế sau khi phân chia tài sản
Nếu việc phân chia tài sản diễn ra trước khi một trong hai vợ chồng qua đời mà không có sự thống nhất hoặc không được quy định rõ trong văn bản, có thể dẫn đến tranh chấp từ các người thừa kế. Điều này đặc biệt nghiêm trọng nếu các bên cảm thấy rằng quyền lợi của mình bị ảnh hưởng.
Những lưu ý khi lập văn bản phân chia tài sản trước khi qua đời
Khi lập văn bản phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời, cần lưu ý các điểm sau:
- Thỏa thuận rõ ràng về cách thức phân chia tài sản: Văn bản thỏa thuận cần quy định rõ ràng phần tài sản nào sẽ được phân chia cho ai, người nào sẽ chịu trách nhiệm bảo quản tài sản và các điều kiện kèm theo (nếu có).
- Đảm bảo quyền lợi của người thừa kế bắt buộc: Cần đảm bảo rằng các quyền lợi của người thừa kế bắt buộc (như con cái chưa thành niên, cha mẹ già yếu) được bảo vệ theo quy định pháp luật.
- Công chứng hoặc chứng thực văn bản: Để tránh các tranh chấp và đảm bảo tính pháp lý của văn bản, cần phải công chứng hoặc chứng thực văn bản tại cơ quan có thẩm quyền.
- Cân nhắc giá trị thực tế của tài sản: Khi phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời, cần cân nhắc giá trị thực tế của tài sản và các yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá trị này trong tương lai.
Kết luận
Di chúc chung có thể phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời không? Câu trả lời là không. Di chúc chỉ có hiệu lực khi một trong hai vợ chồng qua đời, do đó nếu muốn phân chia tài sản trước thời điểm này, cần sử dụng các thỏa thuận khác như hợp đồng phân chia tài sản. Việc lập văn bản phân chia tài sản trước khi một trong hai vợ chồng qua đời cần được thực hiện một cách minh bạch, rõ ràng và tuân thủ quy định pháp luật để tránh tranh chấp sau này. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết về việc lập di chúc hoặc phân chia tài sản, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được hỗ trợ chuyên nghiệp.
Liên kết nội bộ: Phân chia tài sản trước khi qua đời
Liên kết ngoại: Tìm hiểu thêm về lập di chúc và phân chia tài sản
