có thể thừa kế tài sản của cha mẹ khi họ còn sống không? Hướng dẫn chi tiết cách thực hiện, ví dụ minh họa và những lưu ý cần thiết từ Luật PVL Group – đơn vị tư vấn pháp lý hàng đầu về thừa kế.
Có thể thừa kế tài sản của cha mẹ khi họ còn sống không?
Trong pháp luật Việt Nam, khái niệm “thừa kế” chỉ phát sinh khi người để lại di sản đã qua đời. Do đó, về mặt pháp lý, không thể thừa kế tài sản của cha mẹ khi họ còn sống. Tuy nhiên, trong thực tế, có thể có các giao dịch chuyển nhượng tài sản hoặc tặng cho tài sản từ cha mẹ sang con cái khi họ còn sống, và những giao dịch này cần phải tuân thủ đúng các quy định pháp luật hiện hành.
Cách thực hiện chuyển nhượng tài sản khi cha mẹ còn sống
Bước 1: Xác định loại tài sản cần chuyển nhượng
Trước tiên, cần xác định rõ loại tài sản mà cha mẹ muốn chuyển nhượng cho con cái, có thể bao gồm bất động sản (nhà đất), tài sản động sản (xe cộ, tài sản cá nhân), hoặc các quyền lợi tài chính (cổ phần, sổ tiết kiệm). Việc xác định rõ loại tài sản sẽ giúp quá trình chuyển nhượng được thực hiện đúng pháp luật và tránh rủi ro pháp lý.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ và hợp đồng chuyển nhượng hoặc tặng cho
Nếu cha mẹ muốn chuyển nhượng hoặc tặng cho tài sản cho con cái, họ cần lập hợp đồng chuyển nhượng hoặc hợp đồng tặng cho tài sản. Hợp đồng này cần được công chứng tại cơ quan công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để có giá trị pháp lý.
Hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy tờ xe, sổ tiết kiệm, giấy chứng nhận cổ phần, v.v.
- Giấy tờ tùy thân của các bên liên quan: CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của cha mẹ và con cái.
- Hợp đồng chuyển nhượng/tặng cho: Hợp đồng cần được lập theo mẫu và được công chứng hoặc chứng thực hợp pháp.
Bước 3: Thực hiện việc đăng ký chuyển nhượng/tặng cho tài sản
Đối với các tài sản phải đăng ký như bất động sản, xe cộ, việc chuyển nhượng/tặng cho phải được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền như Văn phòng Đăng ký đất đai, Sở Giao thông vận tải, hoặc các cơ quan tương tự. Quá trình đăng ký sẽ hoàn tất quyền sở hữu tài sản mới cho con cái.
Ví dụ minh họa
Ông K và bà L là chủ sở hữu một ngôi nhà tại TP. HCM. Họ muốn tặng cho ngôi nhà này cho con trai là anh M trong khi họ vẫn còn sống để tránh những tranh chấp thừa kế về sau. Ông K và bà L đã lập hợp đồng tặng cho ngôi nhà, sau đó tiến hành công chứng hợp đồng này tại Phòng Công chứng. Sau khi hoàn tất các thủ tục công chứng, anh M đã tiến hành thủ tục đăng ký quyền sở hữu nhà đất tại Văn phòng Đăng ký đất đai.
Sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký, anh M trở thành chủ sở hữu hợp pháp của ngôi nhà, và mọi quyền lợi về tài sản này đã được chuyển giao cho anh mà không cần đợi đến khi cha mẹ qua đời.
Những lưu ý cần thiết
- Tính pháp lý của hợp đồng: Hợp đồng chuyển nhượng hoặc tặng cho tài sản cần được công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo tính pháp lý. Nếu hợp đồng không được công chứng/chứng thực, việc chuyển nhượng/tặng cho có thể bị xem là vô hiệu.
- Đăng ký quyền sở hữu: Đối với các tài sản như bất động sản, xe cộ, việc đăng ký quyền sở hữu mới là bắt buộc để xác lập quyền sở hữu của người nhận tài sản. Quá trình này cần được thực hiện tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Thuế và phí liên quan: Khi thực hiện chuyển nhượng hoặc tặng cho tài sản, cần chú ý đến các loại thuế và phí phải nộp như thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ, v.v. Việc nộp thuế và phí đúng quy định sẽ giúp quá trình chuyển nhượng diễn ra suôn sẻ.
Kết luận
Mặc dù không thể thừa kế tài sản của cha mẹ khi họ còn sống, con cái vẫn có thể nhận tài sản từ cha mẹ thông qua các giao dịch chuyển nhượng hoặc tặng cho hợp pháp. Quá trình này cần được thực hiện một cách cẩn trọng và tuân thủ đúng quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi của cả hai bên. Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn chi tiết về các thủ tục pháp lý liên quan đến chuyển nhượng và tặng cho tài sản, giúp bạn thực hiện các giao dịch một cách an toàn và hợp pháp.
Căn cứ pháp lý
Điều 457 – 466 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hợp đồng tặng cho tài sản, bao gồm các quy định cụ thể về hình thức, nội dung và hiệu lực của hợp đồng tặng cho. Đồng thời, Điều 122 – 129 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự, trong đó có các giao dịch chuyển nhượng và tặng cho tài sản.
