Có thể sửa đổi di chúc chung của vợ chồng sau khi đã công chứng không? Phân tích quy định pháp luật và hướng dẫn thực hiện việc sửa đổi di chúc.
Có thể sửa đổi di chúc chung của vợ chồng sau khi đã công chứng không?
Câu hỏi đặt ra là có thể sửa đổi di chúc chung của vợ chồng sau khi đã công chứng không? Di chúc chung của vợ chồng là văn bản pháp lý ghi nhận ý chí của cả hai về việc phân chia tài sản sau khi họ qua đời. Vậy nếu cả hai đã thực hiện việc công chứng di chúc này, liệu họ có thể thay đổi nội dung di chúc khi cần thiết hay không?
Căn cứ pháp luật về sửa đổi di chúc chung đã công chứng
Theo quy định tại Điều 640 của Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ di chúc bất cứ lúc nào, miễn là họ có đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm thực hiện việc này. Điều này cũng áp dụng cho di chúc chung của vợ chồng. Cả hai có quyền sửa đổi hoặc bổ sung di chúc chung đã công chứng khi họ còn sống và còn đủ năng lực hành vi dân sự.
Tuy nhiên, điều quan trọng là việc sửa đổi, bổ sung di chúc chung phải được sự đồng thuận của cả hai vợ chồng. Nếu một trong hai người qua đời, phần tài sản chung liên quan đến người đã mất không thể sửa đổi, trừ khi trước đó có thỏa thuận cho phép người còn sống tự điều chỉnh.
Điều kiện và cách thực hiện việc sửa đổi di chúc chung đã công chứng
Để sửa đổi di chúc chung đã công chứng, cả hai vợ chồng cần phải thực hiện các bước sau:
- Cả hai vợ chồng còn đủ năng lực hành vi dân sự: Đây là điều kiện tiên quyết. Nếu một trong hai mất năng lực hành vi dân sự, phần di chúc liên quan đến người đó không thể sửa đổi. Việc sửa đổi chỉ áp dụng đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của người còn lại.
- Đồng thuận của cả hai người: Việc sửa đổi di chúc chung chỉ có thể thực hiện khi cả hai vợ chồng đồng ý. Nếu một trong hai không đồng ý, việc sửa đổi di chúc sẽ không thể thực hiện.
- Công chứng hoặc chứng thực di chúc sửa đổi: Để đảm bảo tính pháp lý và tránh tranh chấp sau này, việc sửa đổi di chúc cũng cần được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền. Đây là bước quan trọng để bảo đảm tính hợp pháp của di chúc sửa đổi.
- Hủy bỏ di chúc cũ (nếu cần thiết): Nếu di chúc cũ không còn phù hợp, vợ chồng có thể hủy bỏ di chúc đó và lập một di chúc mới. Việc hủy bỏ di chúc cũng phải được công chứng để tránh nhầm lẫn về sau.
Ví dụ minh họa về sửa đổi di chúc chung đã công chứng
Giả sử, ông A và bà B lập di chúc chung năm 2020 và đã công chứng di chúc này tại văn phòng công chứng. Trong di chúc, họ quyết định chia tài sản chung cho ba người con. Tuy nhiên, đến năm 2023, hoàn cảnh gia đình thay đổi và họ muốn sửa đổi di chúc để thêm một phần tài sản cho cháu nội. Trong trường hợp này, ông A và bà B có thể cùng nhau lập văn bản sửa đổi di chúc, nêu rõ sự thay đổi và công chứng lại di chúc sửa đổi tại văn phòng công chứng.
Nếu ông A qua đời trước khi việc sửa đổi được thực hiện, bà B không thể tự sửa đổi phần tài sản chung liên quan đến ông A, nhưng bà vẫn có thể sửa đổi phần tài sản riêng của mình trong di chúc.
Những vấn đề thực tiễn khi sửa đổi di chúc chung đã công chứng
Việc sửa đổi di chúc chung đã công chứng có thể gặp phải một số vấn đề thực tiễn như sau:
- Tranh chấp giữa các người thừa kế: Khi di chúc chung đã công chứng được sửa đổi, người thừa kế có thể không đồng ý với việc thay đổi này, đặc biệt khi việc sửa đổi ảnh hưởng đến phần tài sản họ dự kiến sẽ nhận.
- Khó khăn trong việc đồng thuận: Để sửa đổi di chúc chung, cần có sự đồng thuận của cả hai vợ chồng. Nếu một trong hai không đồng ý với việc thay đổi, quá trình sửa đổi sẽ không thể thực hiện được.
- Hiệu lực pháp lý của di chúc mới: Việc sửa đổi di chúc phải được thực hiện đúng quy trình pháp lý, bao gồm công chứng hoặc chứng thực, để tránh các tranh chấp về hiệu lực pháp lý của di chúc mới.
Những lưu ý khi sửa đổi di chúc chung
Khi có ý định sửa đổi di chúc chung đã công chứng, vợ chồng cần lưu ý các điểm sau để đảm bảo quá trình diễn ra thuận lợi và không gây ra các tranh chấp sau này:
- Thống nhất về các thay đổi: Vợ chồng cần thảo luận kỹ lưỡng về các thay đổi trong di chúc và đạt được sự đồng thuận trước khi tiến hành sửa đổi.
- Công chứng lại di chúc sửa đổi: Để đảm bảo di chúc mới có hiệu lực pháp lý, việc sửa đổi di chúc cần được công chứng lại tại cơ quan có thẩm quyền.
- Thông báo cho người thừa kế: Nếu có bất kỳ thay đổi nào trong di chúc liên quan đến việc phân chia tài sản, nên thông báo trước cho các người thừa kế để tránh tranh chấp hoặc hiểu nhầm về nội dung di chúc.
Kết luận
Có thể sửa đổi di chúc chung của vợ chồng sau khi đã công chứng không? Câu trả lời là có, nhưng việc sửa đổi này cần có sự đồng thuận của cả hai vợ chồng và phải được thực hiện khi cả hai còn đủ năng lực hành vi dân sự. Việc sửa đổi cũng cần phải được công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo tính pháp lý. Nếu chỉ một trong hai người còn sống, việc sửa đổi di chúc chung sẽ không thể thực hiện đối với phần tài sản chung. Để đảm bảo di chúc sửa đổi có giá trị pháp lý và tránh tranh chấp, việc tư vấn từ chuyên gia pháp lý như Luật PVL Group là rất cần thiết.
Liên kết nội bộ: Sửa đổi di chúc chung của vợ chồng
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm về vấn đề thừa kế
