Các loại thu nhập từ đầu tư chứng khoán có phải chịu thuế thu nhập cá nhân không? Các loại thu nhập từ đầu tư chứng khoán như cổ tức, chuyển nhượng cổ phiếu đều chịu thuế thu nhập cá nhân với quy định rõ ràng.
1. Các loại thu nhập từ đầu tư chứng khoán có phải chịu thuế thu nhập cá nhân không?
Các loại thu nhập từ đầu tư chứng khoán có phải chịu thuế thu nhập cá nhân không? Đầu tư chứng khoán là một trong những hoạt động mang lại thu nhập cho cá nhân, và các thu nhập từ hoạt động này đều thuộc đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo quy định của pháp luật Việt Nam. Các loại thu nhập từ đầu tư chứng khoán bao gồm: thu nhập từ chuyển nhượng cổ phiếu, cổ tức, lợi nhuận từ đầu tư trái phiếu, và các hình thức khác liên quan đến chứng khoán.
Dưới đây là các loại thu nhập từ chứng khoán và quy định về thuế thu nhập cá nhân đối với từng loại:
- Thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán: Đây là thu nhập phát sinh khi cá nhân bán cổ phiếu hoặc chứng khoán khác trên thị trường. Mức thuế TNCN đối với loại thu nhập này được tính theo tỷ lệ 0,1% trên tổng giá trị chuyển nhượng (không phân biệt lãi hay lỗ). Điều này có nghĩa là ngay cả khi bạn bị lỗ khi bán cổ phiếu, bạn vẫn phải nộp thuế 0,1% trên tổng giá trị bán.
- Thu nhập từ cổ tức: Cổ tức là khoản lợi nhuận mà công ty trả cho cổ đông. Đối với cổ tức bằng tiền mặt, thuế TNCN được tính với mức thuế suất là 5%. Cổ tức được trả bằng cổ phiếu không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.
- Thu nhập từ lãi trái phiếu: Khi cá nhân đầu tư vào trái phiếu, thu nhập từ lãi suất trái phiếu cũng thuộc đối tượng chịu thuế TNCN. Mức thuế đối với thu nhập từ lãi suất trái phiếu tương tự như thu nhập từ cổ tức, với mức thuế suất là 5%.
- Thu nhập từ chênh lệch giá trị chứng chỉ quỹ: Đây là khoản thu nhập mà cá nhân có được khi bán chứng chỉ quỹ. Cũng giống như chuyển nhượng cổ phiếu, thuế TNCN được tính với tỷ lệ 0,1% trên tổng giá trị chuyển nhượng.
Vì vậy, hầu hết các khoản thu nhập phát sinh từ hoạt động đầu tư chứng khoán đều chịu thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, mức thuế sẽ phụ thuộc vào loại thu nhập cụ thể (chuyển nhượng, cổ tức, lãi trái phiếu…) và cơ cấu tài sản đầu tư.
2. Ví dụ minh họa
Chị Hoa là một nhà đầu tư cá nhân tham gia mua và bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong năm 2023, chị Hoa thực hiện một số giao dịch chuyển nhượng cổ phiếu và thu về 500 triệu đồng từ việc bán cổ phiếu của công ty XYZ.
Tuy nhiên, chị Hoa không có lãi trong giao dịch này do giá mua ban đầu của cổ phiếu cũng tương đương với giá bán. Mặc dù không có lãi, chị Hoa vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ 0,1% trên tổng giá trị chuyển nhượng:
- Thuế TNCN từ chuyển nhượng cổ phiếu: 500 triệu đồng x 0,1% = 500.000 đồng.
Ngoài ra, chị Hoa cũng nhận được cổ tức từ công ty ABC là 20 triệu đồng. Khoản cổ tức này chịu thuế thu nhập cá nhân với mức thuế suất 5%:
- Thuế TNCN từ cổ tức: 20 triệu đồng x 5% = 1 triệu đồng.
Như vậy, tổng số thuế TNCN chị Hoa phải nộp cho thu nhập từ đầu tư chứng khoán trong năm 2023 là 1,5 triệu đồng.
3. Những vướng mắc thực tế
Khi thực hiện nghĩa vụ thuế đối với thu nhập từ đầu tư chứng khoán, nhiều nhà đầu tư gặp phải một số vướng mắc phổ biến như sau:
• Không rõ mức thuế và cách tính thuế: Một số nhà đầu tư không nắm rõ rằng thuế TNCN đối với chuyển nhượng cổ phiếu được tính dựa trên tổng giá trị giao dịch, không phân biệt lãi hay lỗ. Điều này có thể dẫn đến sự bất ngờ khi họ phải nộp thuế ngay cả khi giao dịch bị lỗ.
• Khó khăn trong việc tổng hợp thu nhập từ nhiều nguồn đầu tư: Với các nhà đầu tư có nhiều nguồn thu nhập từ các loại chứng khoán khác nhau (cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ…), việc tổng hợp thu nhập và tính toán thuế có thể trở nên phức tạp và dễ dẫn đến sai sót.
• Hiểu lầm về cổ tức: Một số nhà đầu tư nghĩ rằng tất cả các loại cổ tức đều không chịu thuế TNCN, trong khi thực tế chỉ có cổ tức trả bằng cổ phiếu là không chịu thuế. Cổ tức bằng tiền mặt vẫn phải chịu thuế thu nhập cá nhân với mức thuế 5%.
• Không biết cách áp dụng hiệp định tránh đánh thuế hai lần: Đối với các nhà đầu tư nước ngoài hoặc cá nhân đầu tư vào các công ty nước ngoài, việc áp dụng hiệp định tránh đánh thuế hai lần có thể phức tạp và đòi hỏi hiểu biết rõ ràng về các quy định pháp luật quốc tế và trong nước.
4. Những lưu ý cần thiết
• Theo dõi và ghi nhận thu nhập từ chứng khoán: Nhà đầu tư cần theo dõi cẩn thận các khoản thu nhập từ hoạt động đầu tư chứng khoán, bao gồm cả thu nhập từ chuyển nhượng, cổ tức và lợi nhuận từ trái phiếu. Việc này sẽ giúp đảm bảo tính toán và kê khai thuế chính xác.
• Hiểu rõ các mức thuế áp dụng: Mỗi loại thu nhập từ chứng khoán có mức thuế suất khác nhau. Nhà đầu tư cần nắm rõ mức thuế suất cho từng loại thu nhập (0,1% cho chuyển nhượng cổ phiếu, 5% cho cổ tức và lãi trái phiếu) để không gặp khó khăn trong quá trình kê khai thuế.
• Đăng ký mã số thuế: Việc đăng ký mã số thuế giúp cá nhân dễ dàng trong việc quản lý thu nhập và thực hiện nghĩa vụ thuế. Đồng thời, nếu không có mã số thuế, nhà đầu tư có thể bị khấu trừ thuế cao hơn hoặc gặp khó khăn trong việc hoàn thuế.
• Tìm hiểu hiệp định tránh đánh thuế hai lần: Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, việc tìm hiểu và áp dụng hiệp định tránh đánh thuế hai lần là rất quan trọng để tránh bị đánh thuế trùng lặp tại cả Việt Nam và quốc gia cư trú.
• Tuân thủ đúng thời hạn kê khai thuế: Nhà đầu tư cần đảm bảo kê khai thuế và nộp thuế đúng thời hạn, tránh việc bị phạt do chậm nộp hoặc kê khai sai sót.
5. Căn cứ pháp lý
Việc thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ đầu tư chứng khoán được căn cứ trên các văn bản pháp luật sau:
• Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12: Quy định về thu nhập chịu thuế và các mức thuế suất đối với thu nhập từ đầu tư chứng khoán.
• Thông tư số 111/2013/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết về việc kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân từ các nguồn thu nhập khác nhau, bao gồm cả đầu tư chứng khoán.
• Nghị định số 126/2020/NĐ-CP: Quy định về quản lý thuế và nghĩa vụ kê khai thuế đối với thu nhập từ chứng khoán.
Hiểu rõ các căn cứ pháp lý này sẽ giúp nhà đầu tư thực hiện đúng nghĩa vụ thuế và tối ưu hóa quyền lợi hợp pháp của mình.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/luat-thue/
Liên kết ngoài: https://plo.vn/phap-luat/
