Người lao động giúp việc gia đình có quyền yêu cầu giảm giờ làm không? Người lao động giúp việc gia đình có quyền yêu cầu giảm giờ làm không? Bài viết này sẽ cung cấp câu trả lời chi tiết về quyền lợi của người lao động giúp việc gia đình liên quan đến giờ làm việc, ví dụ minh họa, và các quy định pháp luật.
1. Người lao động giúp việc gia đình có quyền yêu cầu giảm giờ làm không?
Theo Bộ luật Lao động 2019, người lao động giúp việc gia đình có quyền yêu cầu giảm giờ làm trong một số trường hợp nhất định, chẳng hạn như vì lý do sức khỏe, hoàn cảnh gia đình hoặc vì các điều kiện đặc biệt khác. Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về quyền lợi của người lao động, trong đó bao gồm quyền yêu cầu giảm giờ làm và quyền được làm việc trong điều kiện an toàn và hợp lý.
Quy định về giờ làm việc
Theo Điều 105 của Bộ luật Lao động 2019, giờ làm việc tiêu chuẩn không được vượt quá 8 giờ mỗi ngày và 48 giờ mỗi tuần. Tuy nhiên, người sử dụng lao động (NSDLĐ) và người lao động có thể thỏa thuận về thời gian làm việc phù hợp với nhu cầu của cả hai bên. Điều này áp dụng cho cả người lao động giúp việc gia đình, với quyền yêu cầu thay đổi giờ làm việc nếu có lý do chính đáng.
Nếu người lao động giúp việc gia đình cảm thấy rằng số giờ làm việc hiện tại quá nhiều, họ có quyền yêu cầu giảm giờ làm bằng cách thương lượng với NSDLĐ. Điều quan trọng là quá trình thương lượng phải được thực hiện trên cơ sở tôn trọng quyền lợi của cả hai bên và đảm bảo rằng người lao động vẫn được hưởng các quyền lợi khác theo hợp đồng lao động đã ký kết.
Trường hợp đặc biệt có thể yêu cầu giảm giờ làm
Người lao động giúp việc gia đình có quyền yêu cầu giảm giờ làm trong các trường hợp đặc biệt như:
- Vì lý do sức khỏe: Người lao động có thể yêu cầu giảm giờ làm nếu họ gặp phải các vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến sức khỏe do công việc gây ra, như đau lưng, mệt mỏi, hoặc căng thẳng.
- Hoàn cảnh gia đình: Nếu người lao động cần chăm sóc gia đình, con cái hoặc có các nghĩa vụ gia đình khác, họ có thể yêu cầu giảm giờ làm để có thêm thời gian chăm sóc gia đình.
- Yêu cầu cá nhân: Ngoài các lý do trên, người lao động cũng có thể yêu cầu giảm giờ làm vì các lý do cá nhân khác, miễn là có sự thỏa thuận và đồng ý từ phía NSDLĐ.
2) Ví dụ minh họa
Chị Hạnh là một người giúp việc gia đình làm việc cho gia đình ông Minh tại TP.HCM. Theo hợp đồng lao động, chị Hạnh làm việc từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối mỗi ngày, với tổng cộng 12 giờ làm việc bao gồm cả thời gian nghỉ ngơi giữa giờ.
Sau một thời gian làm việc, chị Hạnh nhận thấy sức khỏe của mình bị ảnh hưởng, thường xuyên cảm thấy mệt mỏi và căng thẳng do số giờ làm việc quá dài. Chị quyết định yêu cầu ông Minh giảm giờ làm xuống còn 8 giờ mỗi ngày, từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều, để có thêm thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân.
Chị Hạnh đã trình bày rõ lý do và sức khỏe của mình với ông Minh. Sau một cuộc thương lượng, ông Minh đồng ý giảm giờ làm cho chị Hạnh mà không ảnh hưởng đến mức lương và quyền lợi khác trong hợp đồng. Như vậy, thông qua sự thương lượng hợp lý, chị Hạnh đã được giảm giờ làm một cách hợp pháp và bảo vệ sức khỏe của mình.
3) Những vướng mắc thực tế
Mặc dù pháp luật quy định rõ ràng về quyền yêu cầu giảm giờ làm của người lao động giúp việc gia đình, nhưng trong thực tế, vẫn có nhiều vướng mắc và khó khăn trong việc thực hiện quyền này.
- Thiếu hợp đồng lao động rõ ràng
Một trong những vấn đề phổ biến nhất là việc nhiều gia đình sử dụng lao động giúp việc gia đình không ký hợp đồng lao động bằng văn bản. Điều này dẫn đến việc người lao động gặp khó khăn trong việc yêu cầu giảm giờ làm hoặc bảo vệ quyền lợi của mình khi có tranh chấp xảy ra.
- Khó khăn trong thương lượng
Trong nhiều trường hợp, người lao động giúp việc gia đình gặp khó khăn khi thương lượng với NSDLĐ về việc giảm giờ làm. Một số NSDLĐ không hiểu rõ quy định pháp luật hoặc không đồng ý với yêu cầu giảm giờ làm của người lao động, đặc biệt là khi công việc gia đình yêu cầu sự có mặt liên tục của người lao động.
- Sợ mất việc
Nhiều người lao động giúp việc gia đình lo sợ rằng nếu yêu cầu giảm giờ làm, họ có thể bị mất việc hoặc bị thay thế bởi một người lao động khác. Điều này làm giảm khả năng họ có thể tự bảo vệ quyền lợi của mình và thực hiện quyền yêu cầu giảm giờ làm.
4) Những lưu ý quan trọng
Ký hợp đồng lao động bằng văn bản: Người lao động giúp việc gia đình nên yêu cầu ký hợp đồng lao động bằng văn bản với NSDLĐ. Hợp đồng cần nêu rõ các điều khoản liên quan đến giờ làm việc và quyền yêu cầu thay đổi giờ làm khi có lý do chính đáng. Điều này sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động trong quá trình làm việc.
Thương lượng dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau: Khi yêu cầu giảm giờ làm, người lao động nên trình bày rõ ràng lý do và thảo luận với NSDLĐ một cách tôn trọng. Việc thương lượng cần diễn ra trên tinh thần hợp tác và hiểu biết lẫn nhau, đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.
Tìm hiểu quy định pháp luật: Người lao động cần nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến giờ làm việc và quyền yêu cầu giảm giờ làm. Điều này sẽ giúp họ tự tin hơn trong việc yêu cầu giảm giờ làm và bảo vệ quyền lợi của mình.
Không ngại yêu cầu giảm giờ làm: Người lao động không nên lo ngại khi yêu cầu giảm giờ làm nếu cảm thấy số giờ làm việc hiện tại quá dài hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe. Pháp luật luôn bảo vệ quyền lợi của người lao động và việc giảm giờ làm là một quyền lợi hợp pháp mà người lao động có thể yêu cầu.
5) Căn cứ pháp lý
Các quy định về quyền yêu cầu giảm giờ làm của người lao động giúp việc gia đình được quy định trong các văn bản pháp luật sau:
- Điều 105, Bộ luật Lao động 2019: Quy định về giờ làm việc bình thường của người lao động, bao gồm quyền thỏa thuận về giờ làm việc giữa người sử dụng lao động và người lao động.
- Điều 106, Bộ luật Lao động 2019: Quy định về làm thêm giờ và quyền yêu cầu giảm giờ làm nếu người lao động gặp vấn đề về sức khỏe hoặc hoàn cảnh đặc biệt.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết về quyền lợi của người lao động giúp việc gia đình, bao gồm các quyền liên quan đến giờ làm việc và quyền yêu cầu giảm giờ làm khi có lý do chính đáng.
Liên kết nội bộ: Để biết thêm thông tin về quyền lợi lao động, bạn có thể tham khảo tại Lao động – Luật PVL Group.
Liên kết ngoại: Đọc thêm các bài viết liên quan tại Báo Pháp Luật.
