Những quy định pháp lý về việc giải quyết tranh chấp trong Đại hội đồng cổ đông là gì?Những quy định pháp lý về việc giải quyết tranh chấp trong Đại hội đồng cổ đông bao gồm các quy trình pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi của cổ đông và đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong hoạt động của công ty.
1. Những quy định pháp lý về việc giải quyết tranh chấp trong Đại hội đồng cổ đông là gì?
Tranh chấp trong Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) là vấn đề thường xuyên phát sinh trong quá trình hoạt động của các công ty cổ phần, đặc biệt là trong những tình huống liên quan đến quyền biểu quyết, quyền tham gia họp, và những quyết định quan trọng của công ty. Luật pháp Việt Nam, cụ thể là Luật Doanh nghiệp 2020, đã đặt ra các quy định pháp lý nhằm đảm bảo rằng tranh chấp trong ĐHĐCĐ được giải quyết một cách minh bạch và công bằng.
Dưới đây là những quy định chính liên quan đến việc giải quyết tranh chấp trong ĐHĐCĐ:
- Tranh chấp về quyền tham dự và quyền biểu quyết
Theo Luật Doanh nghiệp, mọi cổ đông có quyền tham dự và biểu quyết tại ĐHĐCĐ nếu họ sở hữu cổ phần phổ thông hoặc có quyền biểu quyết theo điều lệ công ty. Tranh chấp về quyền biểu quyết có thể xảy ra khi một cổ đông không được thông báo kịp thời về cuộc họp, hoặc bị tước quyền biểu quyết một cách bất hợp lý. Trong trường hợp này, cổ đông có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình. - Tranh chấp về tính hợp lệ của các quyết định
Quyết định của ĐHĐCĐ chỉ có hiệu lực khi được thông qua đúng quy trình, với tỷ lệ biểu quyết hợp lệ theo quy định của luật và điều lệ công ty. Nếu có tranh chấp về việc không đạt đủ tỷ lệ biểu quyết, hoặc có hành vi gian lận trong việc kiểm phiếu, các cổ đông bị thiệt hại có quyền yêu cầu hủy bỏ quyết định đó thông qua tòa án hoặc trọng tài kinh tế. - Giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải và trọng tài
Trước khi đưa ra tòa án, các cổ đông có thể tìm đến giải pháp hòa giải nội bộ hoặc nhờ sự can thiệp của tổ chức trọng tài. Nhiều công ty cũng quy định trong điều lệ về việc giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài để giảm thiểu thời gian và chi phí phát sinh khi kiện tụng. - Trách nhiệm của Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát
Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát có trách nhiệm đảm bảo rằng các quy trình tổ chức ĐHĐCĐ được thực hiện đúng theo luật và điều lệ công ty. Nếu họ vi phạm quy định, gây ra thiệt hại cho cổ đông, cổ đông có thể khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại từ các thành viên liên quan. - Khởi kiện quyết định của ĐHĐCĐ
Trong trường hợp cổ đông cho rằng các quyết định của ĐHĐCĐ là trái pháp luật hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi của cổ đông, họ có thể khởi kiện ra tòa án yêu cầu hủy bỏ quyết định đó. Tuy nhiên, việc khởi kiện cần phải được thực hiện trong thời hạn quy định, và cổ đông khởi kiện phải chứng minh thiệt hại thực tế mà mình phải chịu.
2. Ví dụ minh họa
Một ví dụ điển hình là tranh chấp tại công ty CP ABC khi Hội đồng quản trị tổ chức ĐHĐCĐ vào tháng 3/2024 để thông qua việc chia lợi nhuận. Tuy nhiên, một nhóm cổ đông nhỏ, chiếm 12% cổ phần phổ thông, không nhận được thông báo triệu tập. Khi các quyết định về chia lợi nhuận được thông qua, nhóm cổ đông này đã khởi kiện yêu cầu hủy bỏ quyết định vì họ cho rằng quyền lợi của mình đã bị xâm phạm do không được tham gia biểu quyết.
Sau khi vụ việc được đưa ra tòa, tòa án đã phán quyết rằng công ty CP ABC vi phạm quy định pháp luật về việc thông báo triệu tập ĐHĐCĐ, do đó quyết định chia lợi nhuận bị hủy bỏ, và công ty phải tổ chức lại cuộc họp để đảm bảo quyền lợi cho tất cả cổ đông.
3. Những vướng mắc thực tế
Trong quá trình giải quyết tranh chấp tại ĐHĐCĐ, có nhiều khó khăn phát sinh mà cả cổ đông lẫn công ty cần lưu ý:
- Quyền tham dự và biểu quyết không rõ ràng
Trong một số công ty, điều lệ không quy định rõ ràng về quyền tham dự và biểu quyết của cổ đông, đặc biệt là các cổ đông ưu đãi hoặc cổ đông mới. Điều này dẫn đến tranh chấp về quyền biểu quyết tại ĐHĐCĐ, gây khó khăn trong quá trình ra quyết định. - Tranh chấp nội bộ giữa các cổ đông lớn
Mâu thuẫn giữa các cổ đông lớn thường khiến ĐHĐCĐ bị chia rẽ, dẫn đến tình trạng tranh chấp kéo dài. Các nhóm cổ đông có thể sử dụng quyền lực của mình để tác động đến quyết định, gây mất công bằng cho cổ đông nhỏ lẻ. - Quyết định không hợp lệ vì vi phạm quy trình
Nhiều công ty không tuân thủ đúng quy trình tổ chức ĐHĐCĐ, như không đủ tỷ lệ tham dự hoặc không tuân thủ quy định về thời gian gửi thông báo. Điều này dẫn đến việc các quyết định được thông qua tại ĐHĐCĐ có thể bị khởi kiện, gây tổn hại đến công ty và làm mất lòng tin của cổ đông.
4. Những lưu ý quan trọng
Để tránh xảy ra tranh chấp và đảm bảo quyền lợi của cổ đông, các công ty cần lưu ý những điểm sau:
- Quy định rõ ràng trong điều lệ công ty: Điều lệ công ty nên quy định rõ về quyền biểu quyết, quyền tham dự của cổ đông, cũng như các quy trình tổ chức ĐHĐCĐ để tránh tranh chấp phát sinh.
- Đảm bảo thông báo triệu tập đúng thời hạn: Việc thông báo triệu tập ĐHĐCĐ phải được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật (ít nhất 10 ngày trước ngày tổ chức), đồng thời đảm bảo tất cả cổ đông có quyền biểu quyết đều nhận được thông báo.
- Tôn trọng quyền lợi của cổ đông nhỏ lẻ: Công ty cần tôn trọng quyền biểu quyết của tất cả các cổ đông, kể cả cổ đông nhỏ lẻ. Mọi quyết định cần đảm bảo tính minh bạch và công bằng, tránh để cổ đông nhỏ lẻ cảm thấy bị cô lập hoặc thiệt thòi.
- Tìm kiếm hòa giải trước khi đưa ra tòa: Trước khi đưa tranh chấp ra tòa, các cổ đông và công ty nên tìm kiếm giải pháp hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài kinh tế để tránh những chi phí và thời gian không cần thiết.
5. Căn cứ pháp lý g
- Luật Doanh nghiệp 2020: Làm rõ quyền và nghĩa vụ của cổ đông, Hội đồng quản trị, và Ban kiểm soát trong quá trình tổ chức và giải quyết tranh chấp tại ĐHĐCĐ.
- Nghị định 01/2021/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Doanh nghiệp liên quan đến tranh chấp cổ đông và tổ chức ĐHĐCĐ.
- Điều lệ công ty: Điều lệ công ty quy định chi tiết các quyền lợi và nghĩa vụ của cổ đông, cũng như các quy trình giải quyết tranh chấp nội bộ.
Liên kết nội bộ: Doanh nghiệp – Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật – Bạn Đọc
