Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các khu vực xây dựng đông dân cư là gì?Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các khu vực xây dựng đông dân cư nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường, bao gồm các giải pháp thực tế và căn cứ pháp lý.
Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các khu vực xây dựng đông dân cư là gì?
Giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các khu vực xây dựng đông dân cư là nhiệm vụ cấp thiết để bảo vệ sức khỏe người dân và duy trì chất lượng không khí đô thị. Quá trình thi công xây dựng thường phát sinh bụi, khí thải từ máy móc, và các hoạt động vận chuyển vật liệu, làm gia tăng đáng kể ô nhiễm không khí. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các khu vực xây dựng:
a. Sử dụng hệ thống phun nước giảm bụi
- Phun nước định kỳ: Để giảm bụi phát sinh từ các hoạt động như đào đất, vận chuyển vật liệu, công trường cần lắp đặt hệ thống phun nước tự động hoặc phun nước thủ công tại các điểm có nguy cơ phát sinh bụi cao. Việc phun nước cần được thực hiện nhiều lần trong ngày, đặc biệt vào những giờ cao điểm giao thông.
- Che phủ khu vực thi công: Sử dụng các tấm bạt che phủ xung quanh công trường và che chắn khu vực thi công để hạn chế bụi phát tán ra môi trường xung quanh, đặc biệt là tại các công trường gần khu dân cư và trường học.
b. Sử dụng xe và máy móc hiện đại, ít gây ô nhiễm
- Chọn thiết bị ít phát thải: Sử dụng máy móc, xe tải có công nghệ giảm thiểu khí thải, tuân thủ tiêu chuẩn EURO 4 hoặc cao hơn, giúp giảm lượng khí độc hại thải ra môi trường. Bảo trì định kỳ các thiết bị này để đảm bảo hiệu suất hoạt động tốt và lượng khí thải ở mức thấp nhất.
- Hạn chế hoạt động vào giờ cao điểm: Tránh vận chuyển vật liệu vào giờ cao điểm để giảm khí thải từ xe cộ và hạn chế tình trạng ùn tắc giao thông, góp phần giảm lượng khí ô nhiễm phát sinh.
c. Xử lý vật liệu xây dựng đúng cách
- Che phủ vật liệu rời: Các vật liệu như cát, đá, xi măng cần được che chắn cẩn thận trong quá trình vận chuyển và lưu trữ tại công trường để ngăn chặn bụi phát tán. Sử dụng tấm che hoặc bạt dày để bảo vệ các vật liệu này khỏi gió và mưa.
- Giảm thiểu vật liệu gây bụi: Sử dụng các vật liệu xây dựng ít gây bụi hoặc có giải pháp xử lý bụi ngay tại nơi thi công. Ví dụ, bê tông có thể được trộn sẵn và đưa vào công trường trong tình trạng ướt thay vì trộn tại chỗ.
d. Xây dựng hệ thống quản lý chất thải và tái sử dụng vật liệu
- Xử lý chất thải đúng cách: Chất thải xây dựng như vữa, xi măng thừa cần được xử lý theo đúng quy trình, không để vương vãi ra môi trường gây bụi và ô nhiễm. Chất thải cần được phân loại, tái sử dụng hoặc đưa đến các cơ sở xử lý đúng tiêu chuẩn.
- Tái sử dụng và tái chế: Khuyến khích sử dụng vật liệu tái chế để giảm thiểu phát thải và tiết kiệm nguồn tài nguyên, góp phần bảo vệ môi trường xung quanh.
Ví dụ minh họa
Một ví dụ điển hình là công trình xây dựng tòa nhà văn phòng tại trung tâm quận 1, TP.HCM, nơi có mật độ dân cư cao và giao thông phức tạp. Chủ đầu tư đã thực hiện hàng loạt biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí như:
- Lắp đặt hệ thống phun sương: Hệ thống phun sương tự động được bố trí xung quanh công trường, đặc biệt là tại các điểm vận chuyển vật liệu và khu vực kho bãi. Nhờ vậy, bụi từ hoạt động thi công được kiểm soát hiệu quả, không gây ảnh hưởng đến người dân xung quanh.
- Sử dụng xe chở vật liệu kín: Các xe tải chở vật liệu được trang bị thùng kín, hạn chế tối đa tình trạng bụi phát tán trên đường vận chuyển. Đồng thời, xe được bảo trì thường xuyên để giảm lượng khí thải độc hại ra môi trường.
- Kiểm tra khí thải định kỳ: Đội ngũ kỹ thuật thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng các thiết bị thi công, đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả với lượng khí thải ở mức tối thiểu.
Kết quả là, công trình đã hoàn thành mà không nhận bất kỳ phản ánh nào từ cộng đồng về vấn đề ô nhiễm không khí, giữ được sự hài hòa giữa phát triển đô thị và bảo vệ môi trường.
Những vướng mắc thực tế
Mặc dù các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí đã được triển khai, nhưng vẫn còn nhiều thách thức mà chủ đầu tư và nhà thầu phải đối mặt:
- Chi phí đầu tư cao: Các biện pháp như lắp đặt hệ thống phun nước, sử dụng thiết bị hiện đại thường tốn kém, khiến nhiều chủ đầu tư phải cân nhắc giữa lợi nhuận và bảo vệ môi trường.
- Thiếu nhận thức và ý thức tuân thủ: Một số nhà thầu không tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm do thiếu nhận thức hoặc muốn giảm bớt chi phí. Điều này dẫn đến các vi phạm về môi trường, gây ảnh hưởng đến chất lượng không khí xung quanh.
- Khó kiểm soát toàn diện: Việc kiểm soát toàn bộ các nguồn phát sinh ô nhiễm tại công trường gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là ở các công trình lớn, nhiều hạng mục thi công cùng lúc. Các hoạt động phát sinh bụi và khí thải đôi khi không được giám sát chặt chẽ, gây rủi ro ô nhiễm cao.
Những lưu ý quan trọng
- Lựa chọn nhà thầu uy tín: Chủ đầu tư cần chọn các nhà thầu có ý thức cao về bảo vệ môi trường, tuân thủ các quy định và cam kết thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí.
- Tăng cường giám sát và kiểm tra: Thực hiện giám sát định kỳ các chỉ tiêu môi trường tại công trường, đặc biệt là trong những giai đoạn cao điểm thi công. Báo cáo kết quả giám sát kịp thời và điều chỉnh ngay khi phát hiện vi phạm.
- Đào tạo và nâng cao nhận thức: Thường xuyên tổ chức các buổi đào tạo cho công nhân về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và hướng dẫn cụ thể cách giảm thiểu bụi và khí thải trong quá trình thi công.
- Thực hiện các biện pháp chủ động: Chủ động lắp đặt các thiết bị giảm thiểu ô nhiễm ngay từ đầu, như hệ thống phun sương, và duy trì hoạt động này trong suốt quá trình thi công để đảm bảo hiệu quả.
Căn cứ pháp lý
Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại khu vực xây dựng được quy định rõ trong các văn bản pháp luật sau:
- Luật Bảo vệ môi trường 2020: Quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là trong các hoạt động xây dựng.
- Nghị định số 40/2019/NĐ-CP: Quy định chi tiết về các biện pháp bảo vệ môi trường trong quá trình thi công xây dựng, bao gồm việc kiểm soát bụi, khí thải và chất thải rắn.
- Thông tư số 25/2019/TT-BTNMT: Hướng dẫn về các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình giám sát môi trường tại các công trình xây dựng, đảm bảo các chỉ tiêu về không khí không vượt mức cho phép.
Để tìm hiểu thêm các quy định và hướng dẫn chi tiết về bảo vệ môi trường trong xây dựng, bạn có thể tham khảo tại Luật Xây dựng PVL Group và cập nhật thông tin từ Báo Pháp Luật.
