Tìm hiểu quy định về quyền và nghĩa vụ của cổ đông trong công ty cổ phần, cách thực hiện và các lưu ý quan trọng. Bài viết cung cấp ví dụ minh họa và căn cứ pháp lý chi tiết – Luật PVL Group.
Giới thiệu
Trong công ty cổ phần, cổ đông là những người góp vốn và sở hữu cổ phần, đồng thời có quyền và nghĩa vụ nhất định đối với hoạt động của công ty. Việc nắm rõ các quyền và nghĩa vụ của mình không chỉ giúp cổ đông bảo vệ lợi ích cá nhân mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của công ty. Bài viết này sẽ cung cấp chi tiết về quyền và nghĩa vụ của cổ đông trong công ty cổ phần, cách thực hiện, ví dụ minh họa, những lưu ý cần thiết và căn cứ pháp lý liên quan.
Quyền và nghĩa vụ của cổ đông trong công ty cổ phần
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông trong công ty cổ phần có các quyền và nghĩa vụ cơ bản sau:
Quyền của cổ đông
- Quyền tham gia họp đại hội đồng cổ đông: Cổ đông có quyền tham gia và biểu quyết tại các cuộc họp đại hội đồng cổ đông, nơi các quyết định quan trọng của công ty được đưa ra.
- Quyền nhận cổ tức: Cổ đông có quyền nhận cổ tức từ lợi nhuận của công ty sau khi công ty đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính và chia lợi nhuận cho các cổ đông.
- Quyền chuyển nhượng cổ phần: Cổ đông có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác, trừ các trường hợp hạn chế theo quy định của pháp luật hoặc điều lệ công ty.
- Quyền yêu cầu công ty mua lại cổ phần: Trong một số trường hợp, cổ đông có quyền yêu cầu công ty mua lại cổ phần của mình, ví dụ khi cổ đông không đồng ý với quyết định của đại hội đồng cổ đông về việc thay đổi cơ cấu tổ chức hoặc ngành nghề kinh doanh.
- Quyền tiếp cận thông tin: Cổ đông có quyền yêu cầu cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động của công ty, bao gồm báo cáo tài chính, biên bản họp đại hội đồng cổ đông, và các thông tin khác theo quy định của pháp luật.
- Quyền khởi kiện: Cổ đông có quyền khởi kiện các thành viên hội đồng quản trị hoặc ban giám đốc khi những người này vi phạm nghĩa vụ hoặc gây thiệt hại cho công ty.
Nghĩa vụ của cổ đông
- Góp đủ vốn: Cổ đông có nghĩa vụ góp đủ số vốn đã cam kết khi đăng ký mua cổ phần trong thời hạn quy định. Nếu không góp đủ vốn, cổ đông sẽ bị loại bỏ quyền và lợi ích tương ứng với số vốn chưa góp.
- Chấp hành điều lệ công ty: Cổ đông phải tuân thủ các quy định trong điều lệ công ty và các quyết định của đại hội đồng cổ đông.
- Không rút vốn trái phép: Cổ đông không được rút vốn đã góp khỏi công ty, trừ trường hợp chuyển nhượng cổ phần hoặc công ty mua lại cổ phần.
- Bảo mật thông tin: Cổ đông có nghĩa vụ bảo mật các thông tin liên quan đến công ty, đặc biệt là các thông tin chưa được công bố rộng rãi, để bảo vệ lợi ích chung của công ty và các cổ đông khác.
Cách thực hiện quyền và nghĩa vụ của cổ đông
- Tham gia các cuộc họp đại hội đồng cổ đông: Cổ đông cần tham gia đầy đủ các cuộc họp đại hội đồng cổ đông để nắm bắt thông tin và tham gia biểu quyết các quyết định quan trọng của công ty. Cổ đông có thể tự mình tham dự hoặc ủy quyền cho người khác thay mặt mình tham dự và biểu quyết.
- Yêu cầu công ty cung cấp thông tin: Cổ đông có thể yêu cầu ban giám đốc hoặc hội đồng quản trị cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động của công ty. Yêu cầu này cần được thực hiện bằng văn bản và có thể gửi qua đường bưu điện hoặc email, tùy theo quy định của công ty.
- Chuyển nhượng cổ phần: Khi có nhu cầu chuyển nhượng cổ phần, cổ đông cần tuân thủ quy trình chuyển nhượng theo quy định của pháp luật và điều lệ công ty. Việc chuyển nhượng cần được ghi nhận vào sổ đăng ký cổ đông của công ty.
- Khởi kiện bảo vệ quyền lợi: Trong trường hợp quyền lợi bị xâm phạm, cổ đông có quyền khởi kiện tại tòa án để bảo vệ quyền lợi của mình. Cổ đông cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tài liệu chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình.
Ví dụ minh họa
Anh Hoàng là cổ đông sáng lập của Công ty cổ phần ABC, nắm giữ 20% cổ phần của công ty. Trong một cuộc họp đại hội đồng cổ đông gần đây, công ty đã quyết định thay đổi ngành nghề kinh doanh chính. Anh Hoàng không đồng ý với quyết định này và lo ngại rằng sự thay đổi sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của công ty.
Do đó, anh Hoàng đã yêu cầu công ty mua lại cổ phần của mình theo quy định của pháp luật. Công ty ABC đã tiến hành mua lại số cổ phần của anh Hoàng với giá trị thị trường tại thời điểm đó. Sau khi nhận được số tiền từ việc mua lại cổ phần, anh Hoàng không còn là cổ đông của Công ty ABC.
Những lưu ý cần thiết
- Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ: Cổ đông cần nắm vững các quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật và điều lệ công ty để bảo vệ lợi ích cá nhân và đóng góp tích cực vào sự phát triển của công ty.
- Tuân thủ quy trình pháp lý: Khi thực hiện các quyền như chuyển nhượng cổ phần, yêu cầu công ty cung cấp thông tin hoặc khởi kiện, cổ đông cần tuân thủ đầy đủ quy trình pháp lý để đảm bảo tính hợp pháp của các hành động này.
- Thường xuyên cập nhật thông tin: Cổ đông cần thường xuyên theo dõi các thông tin liên quan đến hoạt động của công ty, bao gồm các quyết định của hội đồng quản trị và đại hội đồng cổ đông, để kịp thời nắm bắt các cơ hội và đối phó với những rủi ro có thể phát sinh.
- Bảo mật thông tin nội bộ: Để bảo vệ lợi ích chung của công ty và các cổ đông khác, cổ đông cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo mật thông tin, đặc biệt là các thông tin chưa được công bố công khai.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia pháp lý: Khi có thắc mắc hoặc cần tư vấn về quyền và nghĩa vụ của mình, cổ đông nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia pháp lý để có được sự tư vấn chính xác và kịp thời.
Kết luận
Quyền và nghĩa vụ của cổ đông trong công ty cổ phần được quy định rõ ràng trong Luật Doanh nghiệp 2020, nhằm bảo vệ quyền lợi của các cổ đông và đảm bảo hoạt động kinh doanh của công ty diễn ra thuận lợi. Việc hiểu rõ và thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ này không chỉ giúp cổ đông bảo vệ lợi ích cá nhân mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của công ty. Cổ đông cần tuân thủ quy trình pháp lý, bảo mật thông tin và thường xuyên cập nhật các thông tin liên quan để đảm bảo quyền lợi của mình trong công ty.
Căn cứ pháp lý: Điều 115 và Điều 119 Luật Doanh nghiệp 2020.
Để tìm hiểu thêm về các quy định liên quan, bạn có thể tham khảo thêm tại đây và xem thêm thông tin trên Báo Pháp Luật.
Luật PVL Group