Khi nào các bên trong hợp đồng xây dựng có thể thỏa thuận bổ sung điều khoản? Tìm hiểu chi tiết về việc các bên trong hợp đồng xây dựng có thể thỏa thuận bổ sung điều khoản, bao gồm quy định pháp lý, ví dụ minh họa và những lưu ý cần thiết.
Khi nào các bên trong hợp đồng xây dựng có thể thỏa thuận bổ sung điều khoản?
Hợp đồng xây dựng là một loại hợp đồng đặc biệt, chứa đựng nhiều điều khoản quan trọng liên quan đến trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ của các bên tham gia. Trong quá trình thực hiện hợp đồng, có thể xảy ra nhiều tình huống khiến các bên phải thỏa thuận bổ sung điều khoản để phù hợp với thực tế mới nảy sinh. Vậy khi nào các bên trong hợp đồng xây dựng có thể thỏa thuận bổ sung điều khoản?
Các trường hợp phổ biến dẫn đến việc bổ sung điều khoản trong hợp đồng xây dựng
Các bên trong hợp đồng xây dựng có thể thỏa thuận bổ sung điều khoản khi có sự thay đổi về phạm vi công việc, giá trị hợp đồng, tiến độ thực hiện hoặc các yếu tố khác mà các bên thấy cần thiết. Dưới đây là các trường hợp phổ biến nhất:
- Thay đổi về khối lượng công việc: Khi có sự điều chỉnh về thiết kế, yêu cầu kỹ thuật hoặc các yêu cầu bổ sung công việc ngoài phạm vi ban đầu của hợp đồng, việc bổ sung điều khoản để điều chỉnh khối lượng công việc là cần thiết. Các bên cần thỏa thuận lại và cập nhật vào hợp đồng để tránh những hiểu lầm hoặc tranh chấp về sau.
- Điều chỉnh giá trị hợp đồng: Giá trị hợp đồng thường được điều chỉnh khi có biến động giá cả thị trường về vật liệu, nhân công hoặc khi có sự thay đổi yêu cầu từ chủ đầu tư. Điều này đảm bảo các bên tiếp tục thực hiện hợp đồng mà không chịu thiệt hại kinh tế quá lớn.
- Thay đổi tiến độ thực hiện: Trong quá trình thi công, các yếu tố như thời tiết xấu, thiếu vật liệu hoặc các tình huống bất khả kháng khác có thể ảnh hưởng đến tiến độ. Việc điều chỉnh tiến độ thực hiện cần được thỏa thuận bổ sung bằng văn bản và xác nhận của cả hai bên.
- Bổ sung các điều khoản về quyền và trách nhiệm: Đôi khi các bên cần thêm vào các điều khoản mới liên quan đến bảo hành, bảo trì công trình, xử lý tranh chấp, hoặc thay đổi về nghĩa vụ tài chính. Những điều khoản này giúp bảo vệ quyền lợi của các bên và tạo cơ sở pháp lý rõ ràng hơn trong quá trình thực hiện hợp đồng.
- Xử lý các tình huống bất khả kháng: Các tình huống bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh, hoặc thay đổi chính sách pháp luật có thể khiến các điều khoản hợp đồng ban đầu không còn phù hợp. Khi đó, các bên cần thỏa thuận lại để bổ sung các điều khoản mới nhằm đảm bảo hợp đồng được thực hiện phù hợp với hoàn cảnh thực tế.
Quy trình thực hiện việc bổ sung điều khoản trong hợp đồng xây dựng
Để bổ sung điều khoản hợp đồng xây dựng, các bên cần tuân thủ một quy trình rõ ràng để đảm bảo tính pháp lý và tránh các tranh chấp có thể phát sinh:
- Thương lượng và thống nhất nội dung bổ sung: Các bên cần tiến hành thương lượng, trao đổi về nội dung cần bổ sung. Việc này đòi hỏi sự thiện chí và minh bạch từ cả hai bên để đạt được thỏa thuận chung.
- Lập văn bản bổ sung hợp đồng: Sau khi thống nhất nội dung bổ sung, các bên cần lập thành văn bản phụ lục hợp đồng. Văn bản này phải nêu rõ các điều khoản được bổ sung, thời gian hiệu lực và chữ ký xác nhận của các bên liên quan.
- Ký kết và lưu trữ văn bản bổ sung: Văn bản bổ sung phải được ký kết bởi đại diện hợp pháp của các bên. Sau khi ký kết, văn bản này trở thành một phần không thể tách rời của hợp đồng chính và phải được lưu trữ cùng với hợp đồng gốc.
- Thực hiện các điều khoản bổ sung: Các bên cần tuân thủ và thực hiện các điều khoản bổ sung đúng theo thỏa thuận đã ký kết. Việc không tuân thủ các điều khoản bổ sung sẽ dẫn đến các tranh chấp và rủi ro pháp lý.
Ví dụ minh họa về bổ sung điều khoản hợp đồng xây dựng
Ví dụ thực tế: Công ty A ký hợp đồng xây dựng với Công ty B để thi công một dự án chung cư với tổng giá trị 100 tỷ đồng và thời gian hoàn thành là 18 tháng. Sau khi thực hiện được 6 tháng, do giá thép và xi măng trên thị trường tăng mạnh, Công ty B đề xuất điều chỉnh giá trị hợp đồng để phù hợp với chi phí mới phát sinh. Công ty A đồng ý với điều chỉnh này sau khi hai bên đã thương lượng kỹ lưỡng và thống nhất bổ sung điều khoản tăng giá trị hợp đồng lên 110 tỷ đồng.
Ngoài ra, do ảnh hưởng của mưa bão kéo dài trong tháng 8, tiến độ thi công bị chậm trễ. Hai bên đã thỏa thuận điều chỉnh lại tiến độ thêm 2 tháng. Tất cả những điều chỉnh này được lập thành phụ lục hợp đồng với đầy đủ chữ ký của đại diện hai công ty.
Trong trường hợp này, việc bổ sung điều khoản là cần thiết và phù hợp với thực tế phát sinh, đảm bảo dự án tiếp tục được triển khai mà không gây thiệt hại cho các bên.
Những vướng mắc thực tế khi thỏa thuận bổ sung điều khoản hợp đồng xây dựng
Mặc dù việc bổ sung điều khoản hợp đồng xây dựng là cần thiết trong nhiều tình huống, nhưng quá trình này không phải lúc nào cũng diễn ra thuận lợi. Dưới đây là một số vướng mắc thường gặp:
- Thiếu sự thống nhất giữa các bên: Một trong những khó khăn lớn nhất là sự không đồng thuận về nội dung bổ sung. Các bên có thể gặp mâu thuẫn về giá trị điều chỉnh hoặc các quyền lợi mới, dẫn đến quá trình thương lượng kéo dài và ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.
- Thiếu căn cứ pháp lý rõ ràng: Việc bổ sung điều khoản không dựa trên căn cứ cụ thể hoặc chưa có sự đồng ý chính thức từ các bên có thể gây tranh cãi về tính hợp pháp của các điều khoản bổ sung.
- Thỏa thuận bổ sung không được lập thành văn bản: Việc bổ sung điều khoản mà chỉ thỏa thuận miệng, không có văn bản chính thức sẽ dẫn đến khó khăn trong việc xác nhận trách nhiệm và giải quyết tranh chấp khi phát sinh.
- Chậm trễ trong thương lượng và ký kết: Quá trình thương lượng kéo dài, thậm chí có thể không đi đến thống nhất, làm chậm trễ tiến độ thi công và gây thiệt hại cho các bên liên quan.
- Xung đột lợi ích giữa các bên: Xung đột về lợi ích có thể khiến quá trình bổ sung điều khoản trở nên căng thẳng, đặc biệt khi một bên cảm thấy mình bị thiệt thòi hoặc phải chịu thêm trách nhiệm ngoài mong đợi.
Những lưu ý cần thiết khi bổ sung điều khoản hợp đồng xây dựng
Để đảm bảo quá trình bổ sung điều khoản diễn ra suôn sẻ và tránh các rủi ro pháp lý, các bên cần chú ý một số vấn đề quan trọng sau:
- Lập thành văn bản với đầy đủ chữ ký: Mọi thỏa thuận bổ sung điều khoản phải được lập thành văn bản và ký kết bởi các đại diện hợp pháp của các bên. Văn bản bổ sung cần ghi rõ nội dung điều chỉnh, thời gian áp dụng và các cam kết từ các bên.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Các điều khoản bổ sung phải phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành về xây dựng và hợp đồng dân sự, tránh việc bổ sung các điều khoản vi phạm quy định pháp lý.
- Thương lượng rõ ràng và minh bạch: Quá trình thương lượng phải minh bạch, với các điều khoản được giải thích rõ ràng. Điều này giúp tránh các hiểu lầm và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện hợp đồng.
- Xác định rõ trách nhiệm và quyền lợi: Các điều khoản bổ sung phải nêu rõ trách nhiệm và quyền lợi của mỗi bên để đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Nếu có điều khoản về xử lý tranh chấp, cần làm rõ cơ chế giải quyết để tránh các xung đột không đáng có.
- Kiểm tra kỹ các điều khoản bổ sung: Trước khi ký kết, các bên cần xem xét kỹ nội dung của văn bản bổ sung để đảm bảo không bỏ sót các quyền lợi hoặc trách nhiệm mà các bên đã thỏa thuận.
- Theo dõi và giám sát việc thực hiện: Sau khi bổ sung điều khoản, các bên cần theo dõi và giám sát chặt chẽ việc thực hiện để đảm bảo các điều khoản được tuân thủ đầy đủ, tránh những sai sót hoặc vi phạm có thể dẫn đến tranh chấp.
Căn cứ pháp lý
Các căn cứ pháp lý liên quan đến việc bổ sung điều khoản hợp đồng xây dựng bao gồm:
- Luật Xây dựng 2014, sửa đổi bổ sung 2020: Quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng và nguyên tắc điều chỉnh hợp đồng.
- Bộ luật Dân sự 2015: Các quy định chung về hợp đồng và nguyên tắc thỏa thuận giữa các bên, bao gồm các vấn đề liên quan đến thay đổi, bổ sung điều khoản.
- Nghị định 37/2015/NĐ-CP về hợp đồng xây dựng: Quy định chi tiết về ký kết và quản lý hợp đồng xây dựng, hướng dẫn cụ thể việc điều chỉnh hợp đồng trong các tình huống phát sinh.
- Nghị định 50/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số quy định về quản lý hợp đồng xây dựng: Cập nhật các quy định mới nhất về việc ký kết và điều chỉnh hợp đồng.
Khi bổ sung điều khoản hợp đồng, các bên cần nắm rõ các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của mình trong quá trình thực hiện dự án.
Liên kết nội bộ: Quy định về hợp đồng xây dựng
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm tại Báo Pháp luật
