Người lao động chưa thành niên có quyền yêu cầu được bảo vệ an toàn lao động như thế nào?Bài viết dưới đây Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết quy định, cách thực hiện, ví dụ minh họa thực tiễn, lưu ý cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp luật chính xác.
1. Người lao động chưa thành niên có quyền yêu cầu được bảo vệ an toàn lao động như thế nào?
Theo quy định của pháp luật lao động Việt Nam, người lao động chưa thành niên (người dưới 18 tuổi) có quyền được bảo vệ an toàn lao động, đồng thời người sử dụng lao động phải đảm bảo rằng họ không bị đặt vào các môi trường lao động nguy hiểm, độc hại. Bộ luật Lao động 2019 đặc biệt chú trọng đến việc bảo vệ người lao động chưa thành niên, trong đó có việc giới hạn các loại công việc mà họ được phép làm và quy định về điều kiện làm việc an toàn.
Điều 145 Bộ luật Lao động 2019 quy định rằng người sử dụng lao động không được phép giao những công việc gây nguy hiểm hoặc có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển thể chất và tinh thần của người lao động chưa thành niên. Ngoài ra, họ phải đảm bảo cung cấp môi trường làm việc an toàn và lành mạnh cho những lao động trong độ tuổi này, cũng như tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thời gian làm việc, nghỉ ngơi và các biện pháp bảo hộ lao động.
2. Phân tích quy định pháp luật về quyền yêu cầu bảo vệ an toàn lao động của người lao động chưa thành niên
Điều 145 và Điều 146 của Bộ luật Lao động 2019 đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc bảo vệ an toàn cho người lao động chưa thành niên:
- Không giao các công việc nguy hiểm: Người lao động chưa thành niên không được phép tham gia vào những công việc có tính chất nguy hiểm, độc hại, hoặc các công việc đòi hỏi phải làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, như làm việc trên cao, dưới lòng đất, hay trong môi trường có hóa chất độc hại.
- Thời gian làm việc giới hạn: Lao động chưa thành niên không được phép làm việc quá 8 giờ/ngày và không được làm việc ban đêm, làm thêm giờ. Quy định này nhằm bảo đảm rằng người lao động chưa thành niên có thời gian nghỉ ngơi đủ để phát triển thể chất và tinh thần.
- Cung cấp trang thiết bị bảo hộ lao động phù hợp: Người sử dụng lao động phải cung cấp đầy đủ các trang thiết bị bảo hộ lao động phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của người lao động chưa thành niên, nhằm đảm bảo rằng họ được làm việc trong môi trường an toàn.
Bên cạnh đó, Nghị định số 28/2020/NĐ-CP quy định rõ ràng các biện pháp bảo vệ an toàn lao động cho lao động chưa thành niên, yêu cầu doanh nghiệp phải kiểm tra và đánh giá môi trường làm việc thường xuyên, đảm bảo rằng không có yếu tố nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động.
3. Cách thực hiện quyền yêu cầu bảo vệ an toàn lao động của người lao động chưa thành niên
3.1 Đăng ký và thông báo về việc sử dụng lao động chưa thành niên
Người sử dụng lao động khi có nhu cầu sử dụng lao động chưa thành niên cần phải đăng ký và thông báo với cơ quan quản lý lao động địa phương. Việc này giúp đảm bảo rằng người sử dụng lao động tuân thủ đầy đủ các quy định về bảo vệ lao động trẻ tuổi, đồng thời giúp cơ quan chức năng giám sát và kiểm tra việc thực hiện các quy định về an toàn lao động.
3.2 Đảm bảo môi trường làm việc an toàn
Doanh nghiệp cần kiểm tra và đánh giá môi trường làm việc một cách định kỳ để đảm bảo rằng không có yếu tố nguy hiểm hoặc độc hại nào có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động chưa thành niên. Các yếu tố như nhiệt độ, tiếng ồn, bụi, và hóa chất cần được kiểm soát nghiêm ngặt.
3.3 Trang bị bảo hộ lao động phù hợp
Người sử dụng lao động phải cung cấp trang bị bảo hộ lao động đầy đủ và phù hợp với độ tuổi của người lao động chưa thành niên. Các dụng cụ như găng tay, mặt nạ, quần áo bảo hộ cần được thiết kế theo tiêu chuẩn an toàn phù hợp với độ tuổi và điều kiện sức khỏe của người lao động chưa thành niên.
3.4 Đào tạo an toàn lao động cho người lao động chưa thành niên
Người lao động chưa thành niên phải được đào tạo và hướng dẫn đầy đủ về các biện pháp an toàn lao động trước khi bắt đầu công việc. Họ cần hiểu rõ về các nguy hiểm tiềm ẩn trong công việc và cách sử dụng các trang thiết bị bảo hộ lao động để bảo vệ bản thân.
3.5 Giám sát chặt chẽ trong quá trình làm việc
Người sử dụng lao động phải giám sát chặt chẽ quá trình làm việc của lao động chưa thành niên, đảm bảo rằng họ không bị đặt vào những tình huống nguy hiểm. Nếu phát hiện bất kỳ yếu tố nguy hiểm nào, người sử dụng lao động cần phải hành động ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho người lao động.
4. Vấn đề thực tiễn khi thực hiện quyền yêu cầu bảo vệ an toàn lao động của lao động chưa thành niên
Trên thực tế, việc đảm bảo an toàn lao động cho người lao động chưa thành niên đôi khi gặp nhiều thách thức:
- Thiếu hiểu biết về quy định pháp luật: Một số doanh nghiệp chưa hiểu rõ hoặc cố tình bỏ qua các quy định về an toàn lao động cho lao động chưa thành niên, dẫn đến việc giao cho họ các công việc nguy hiểm hoặc không cung cấp đủ bảo hộ lao động.
- Thiếu giám sát từ cơ quan chức năng: Trong một số trường hợp, việc thiếu giám sát từ các cơ quan chức năng đã khiến cho các doanh nghiệp vi phạm quyền lợi an toàn lao động của người lao động chưa thành niên mà không bị xử lý kịp thời.
- Khó khăn trong việc yêu cầu quyền lợi: Lao động chưa thành niên thường không biết cách yêu cầu bảo vệ quyền lợi an toàn lao động của mình hoặc e ngại bị mất việc nếu phản đối điều kiện làm việc không an toàn.
5. Ví dụ minh họa về quyền yêu cầu bảo vệ an toàn lao động của người lao động chưa thành niên
Em T, một học sinh vừa đủ 16 tuổi, làm việc tại một xưởng may để phụ giúp gia đình. Dù công việc của em yêu cầu tiếp xúc với máy móc nhưng chủ doanh nghiệp không cung cấp đủ bảo hộ lao động và không huấn luyện an toàn lao động trước khi em T bắt đầu làm việc. Kết quả là, em T bị kẹt tay vào máy may do thiếu kỹ năng xử lý.
Sau vụ việc, em T đã yêu cầu doanh nghiệp cung cấp bảo hộ lao động đầy đủ và đào tạo về an toàn. Chủ doanh nghiệp buộc phải tuân thủ và cung cấp các biện pháp bảo vệ cho em T và các lao động trẻ khác trong xưởng.
6. Những lưu ý cần thiết khi thực hiện quyền yêu cầu bảo vệ an toàn lao động
- Nắm rõ quyền lợi pháp lý: Người lao động chưa thành niên và gia đình của họ cần hiểu rõ quyền lợi của mình về an toàn lao động, để có thể yêu cầu bảo vệ trong trường hợp gặp phải môi trường làm việc không an toàn.
- Chủ động giám sát: Cơ quan chức năng và doanh nghiệp cần tăng cường việc kiểm tra, giám sát để đảm bảo rằng mọi doanh nghiệp tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về an toàn lao động cho người lao động chưa thành niên.
- Đào tạo thường xuyên: Lao động chưa thành niên cần được đào tạo đầy đủ và liên tục về các biện pháp an toàn lao động. Doanh nghiệp cần tổ chức các buổi huấn luyện thường xuyên để tăng cường kỹ năng và nhận thức về an toàn cho lao động trẻ.
7. Kết luận
Người lao động chưa thành niên có quyền yêu cầu được bảo vệ an toàn lao động theo quy định của Bộ luật Lao động 2019. Các quyền này bao gồm việc yêu cầu môi trường làm việc an toàn, trang bị đầy đủ bảo hộ lao động, không bị ép buộc làm việc trong điều kiện nguy hiểm hoặc quá sức.
Việc thực hiện các quyền này đòi hỏi người lao động, doanh nghiệp và cơ quan chức năng phải phối hợp chặt chẽ để đảm bảo an toàn tối đa cho lao động trẻ, giúp họ phát triển trong môi trường lao động lành mạnh và công bằng.
Tham khảo thêm các quy định chi tiết về bảo vệ an toàn lao động tại Luật PVL Group.
