Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế khi người thừa kế không đồng ý không? Căn cứ luật pháp, cách thực hiện và giải quyết tranh chấp.
1. Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế khi người thừa kế không đồng ý không?
Câu hỏi “Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế khi người thừa kế không đồng ý không?” được giải quyết dựa trên quy định của Bộ luật Dân sự 2015, đặc biệt là trong các quy định về chia thừa kế theo pháp luật và di chúc. Trong trường hợp một người thừa kế không đồng ý phân chia tài sản, người thừa kế khác có thể yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp, đảm bảo quyền lợi của tất cả những người thừa kế hợp pháp.
2. Căn cứ pháp luật về chia thừa kế khi có tranh chấp
Theo Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015, việc phân chia di sản thừa kế được thực hiện theo di chúc hoặc pháp luật. Nếu một trong các người thừa kế không đồng ý hoặc có sự tranh chấp về việc phân chia tài sản, việc chia tài sản sẽ được giải quyết bằng sự đồng thuận của tất cả các bên thừa kế. Nếu không đạt được thỏa thuận, một trong những người thừa kế có quyền yêu cầu tòa án giải quyết.
Điều này đồng nghĩa rằng, khi có tranh chấp, các bên không thể tự thỏa thuận được việc chia tài sản, thì người có quyền lợi bị ảnh hưởng có thể khởi kiện yêu cầu tòa án phân chia tài sản thừa kế theo đúng quy định pháp luật.
3. Cách thực hiện yêu cầu chia tài sản thừa kế khi có tranh chấp
Bước 1: Xác định tư cách thừa kế của các bên
Trước tiên, người yêu cầu cần xác định rõ tư cách thừa kế của mình và những người thừa kế khác. Việc này có thể dựa trên di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật nếu không có di chúc.
- Nếu có di chúc, việc chia tài sản sẽ dựa trên nội dung di chúc, trừ khi di chúc bị tranh chấp về tính hợp pháp.
- Nếu không có di chúc, tài sản sẽ được chia theo pháp luật, và các thành viên thuộc hàng thừa kế thứ nhất, như con, cha mẹ, vợ/chồng, có quyền thừa kế ngang nhau.
Bước 2: Gửi yêu cầu thỏa thuận
Trước khi đưa vụ việc ra tòa án, người yêu cầu chia tài sản thừa kế nên gửi yêu cầu thỏa thuận đến các bên thừa kế khác. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên được giải quyết một cách hòa giải trước khi tiến hành thủ tục pháp lý. Nếu các bên đồng ý, việc chia tài sản có thể được thực hiện mà không cần đến sự can thiệp của tòa án.
Bước 3: Khởi kiện tại tòa án
Nếu không thể đạt được thỏa thuận, người thừa kế có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án Nhân dân có thẩm quyền. Đơn khởi kiện cần kèm theo các tài liệu chứng minh quyền thừa kế và các tài liệu liên quan khác, bao gồm:
- Giấy chứng tử của người để lại di sản.
- Giấy tờ chứng minh mối quan hệ thừa kế giữa người yêu cầu và người để lại di sản.
- Di chúc (nếu có).
- Các giấy tờ về tài sản thừa kế, như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm, và các tài liệu liên quan khác.
Tòa án sẽ thụ lý và tiến hành hòa giải trước khi đưa vụ việc ra xét xử. Nếu hòa giải không thành, tòa án sẽ ra quyết định phân chia tài sản theo đúng quy định pháp luật.
4. Những vấn đề thực tiễn khi yêu cầu chia tài sản thừa kế
Mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình
Một trong những vấn đề phổ biến nhất khi yêu cầu chia tài sản thừa kế là mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình. Thường thì các tranh chấp xảy ra khi có sự chênh lệch về tài sản, hoặc một số thành viên cho rằng họ bị thiệt thòi so với các thành viên khác. Những mâu thuẫn này có thể kéo dài và gây ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình.
Thiếu giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản
Trong nhiều trường hợp, việc phân chia tài sản gặp khó khăn do thiếu các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản. Ví dụ, đất đai chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc tài sản chưa rõ nguồn gốc.
Tài sản chung với người khác
Nếu tài sản thừa kế là tài sản chung với người khác, ví dụ như tài sản chung vợ chồng hoặc tài sản đồng sở hữu, việc chia tài sản sẽ trở nên phức tạp hơn. Trong trường hợp này, tòa án sẽ xác định rõ phần tài sản thuộc về người để lại di sản và phần tài sản thuộc về những người đồng sở hữu khác trước khi tiến hành phân chia thừa kế.
5. Ví dụ minh họa về tranh chấp thừa kế tài sản
Ông A qua đời, để lại một mảnh đất và không có di chúc. Ông A có ba người con là B, C, và D. Trong khi B và C muốn chia mảnh đất theo pháp luật để mỗi người nhận một phần, D không đồng ý chia tài sản mà muốn giữ toàn bộ mảnh đất. Do không thể tự thỏa thuận, B và C đã nộp đơn khởi kiện tại tòa án yêu cầu phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật. Tòa án sau khi xem xét đã quyết định chia mảnh đất thành ba phần bằng nhau cho B, C, và D, đúng theo quy định của Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.
6. Những lưu ý khi yêu cầu chia tài sản thừa kế
Tuân thủ quy định pháp luật về thời hiệu thừa kế
Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu để yêu cầu chia tài sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản và 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế (tức thời điểm người để lại di sản qua đời). Người thừa kế cần chú ý đến thời hiệu này để tránh mất quyền lợi khi khởi kiện.
Cẩn trọng trong việc thu thập chứng cứ
Việc thu thập chứng cứ đầy đủ và hợp lệ rất quan trọng để chứng minh quyền thừa kế. Nếu không có đủ giấy tờ pháp lý, người yêu cầu có thể gặp khó khăn trong việc yêu cầu chia tài sản.
Tìm kiếm sự tư vấn pháp lý
Trong các vụ việc thừa kế có tranh chấp, người thừa kế nên tìm kiếm sự tư vấn từ luật sư để đảm bảo quyền lợi của mình và giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả. Luật sư có thể giúp thu thập chứng cứ, lập hồ sơ khởi kiện, và đại diện trước tòa án.
7. Kết luận
Câu hỏi “Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế khi người thừa kế không đồng ý không?” đã được giải đáp dựa trên các quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Người thừa kế hoàn toàn có quyền yêu cầu chia tài sản thừa kế nếu có tranh chấp hoặc không đạt được sự đồng thuận giữa các bên. Trong trường hợp không thể thỏa thuận, tòa án sẽ là cơ quan có thẩm quyền phân chia tài sản theo pháp luật. Để bảo vệ quyền lợi của mình, người thừa kế cần tuân thủ đúng quy trình pháp lý và có thể tìm đến sự tư vấn từ các chuyên gia pháp lý.
Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong các vấn đề liên quan đến thừa kế và giải quyết tranh chấp tài sản.
Liên kết nội bộ: Thừa kế tài sản
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật
